(Cadn.com.vn) - Theo Tuyên bố chung được đưa ra sau khi kết thúc Diễn đàn Khu vực ASEAN (ARF) tại Kuala Lumpur (Malaysia) ngày 6-8, các nước thành viên ASEAN và các đối tác đối thoại bày tỏ “quan ngại nghiêm trọng” về hoạt động cải tạo đất trên biển Đông.

Các đại biểu chụp ảnh chung trước lễ khai mạc ARF. Ảnh: Reuters

Theo Reuters, các quốc gia thành viên đã tranh luận gay gắt trước khi đạt được sự nhất trí cuối cùng về ngôn từ trong bản tuyên bố này. Trước đó, các cuộc thảo luận tại ARF bị chi phối bởi vấn đề biển Đông trong bối cảnh Bắc Kinh có những tuyên bố chủ quyền mạnh mẽ ở khu vực này. Trong thách thức trực tiếp với Trung Quốc, Ngoại trưởng Mỹ John Kerry kêu gọi ngừng ngay lập tức các hoạt động khiêu khích ở biển Đông, đồng thời cho biết, Washington sẽ không chấp nhận những hạn chế về tự do hàng hải và hàng không ở khu vực này.

Trong bài phát biểu trước ARF, ông Kerry đề xuất cam kết chung về việc ngừng các dự án cải tạo đất và xây dựng ở biển Đông để qua đó làm giảm căng thẳng và rủi ro. Bài phát biểu của ông chủ yếu hướng tới Trung Quốc, nước đang thực hiện các dự án cải tạo lớn trong khu vực tranh chấp với các nước láng giềng. “Với sự tôn trọng tuyệt vời dành cho người bạn và người đồng nghiệp của tôi, Ngoại trưởng Trung Quốc Vương Nghị, Mỹ và các nước khác bày tỏ lo ngại về việc Bắc Kinh đẩy mạnh tốc độ và phạm vi cải tạo đất...”, ông Kerry nói. Ông cũng chỉ trích Trung Quốc không thực hiện những cam kết nhằm giảm bớt căng thẳng và cố gắng kiểm soát hàng hải và hàng không trên biển Đông.

Theo ông Kerry, các bước đi này sẽ làm giảm căng thẳng và tạo ra không gian ngoại giao cho Bộ Quy tắc ứng xử (COC) vào thời điểm các nhà lãnh đạo gặp nhau tại đây vào tháng 11 tới, thời điểm diễn ra Hội nghị Thượng đỉnh Đông Á.

T.Ngọc