Ngày 9-4, người Israel đi bỏ phiếu trong cuộc bầu cử có thể trao cho Thủ tướng bảo thủ Benjamin Netanyahu một nhiệm kỳ thứ 5 hoặc chứng kiến sự lên ngôi của cựu Tham mưu trưởng quân đội Benny Gantz, người cam kết xây dựng chính phủ trong sạch và gắn kết xã hội.

Các trạm bỏ phiếu mở cửa lúc 7 giờ trên toàn quốc và đóng cửa lúc 20 giờ. Nhưng người chiến thắng có thể không được quyết định ngay lập tức. Chưa có đảng nào từng giành được đa số hoàn toàn trong Quốc hội 120 ghế, nghĩa là cuộc bầu cử cần nhiều ngày hoặc thậm chí nhiều tuần để đàm phán thành lập liên minh. Các cuộc thăm dò trước bầu cử cuối cùng cho thấy hai ứng cử viên dẫn đầu đều giành được 30 ghế.

Lãnh đạo đảng Xanh-Trắng, ông Benny Gantz đến bỏ phiếu tại khu vực ở Rosh Ha'ayin. Ảnh: Reuterrs

Hai đối thủ chính

Được mệnh danh là "Vua Bibi", ông Netanyahu tập hợp một phe cánh hữu cứng rắn chống lại Palestine và đóng vai trò chính trong các chính sách đối ngoại là kết quả của mối quan hệ với chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump.

Nhưng hy vọng của nhà lãnh đạo đảng Likud, vượt qua người sáng lập của Israel, David Ben-Gurion, trở thành thủ tướng phục vụ lâu nhất đã bị bóp méo bởi các cáo buộc tham nhũng. Ông Netanyahu đã phủ nhận mọi hành vi sai trái nhưng các nhà phê bình cảnh báo về "sự mệt mỏi của Vua Bibi" và cho rằng, cuộc bầu cử sẽ mang đến những gương mặt mới. Trong hệ thống đảng bị phân mảnh của Israel, lợi thế vẫn thuộc về ông Netanyahu, người dường như vẫn có khả năng thành lập một chính phủ liên minh mới.

Trong động thái bị chỉ trích rộng rãi nhằm khóa chặt các ghế của cánh hữu, hồi tháng 2, ông Netanyahu môi giới một thỏa thuận giúp các ứng cử viên từ một đảng cực hữu mà nhiều người coi là phân biệt chủng tộc có thể đặt chân vào Quốc hội. Tại một cuộc biểu tình ở Jerusalem hôm 8-4, ông Netanyahu khuyên những người ủng hộ đảng Likud đừng "tự mãn" và kêu gọi họ đến các trạm bỏ phiếu. Ông cảnh báo rằng, các đối thủ "cánh tả" vẫn có thể giành chiến thắng. Ông đưa ra thông điệp cứng rắn về an ninh và ngỏ ý chính phủ mới sẽ sáp nhập các khu định cư của người Do Thái ở Bờ Tây bị chiếm đóng, vốn bị coi là bất hợp pháp theo luật pháp quốc tế. Ông Netanyahu phải đối mặt với một cuộc đua bầu cử không thoải mái, bị trì hoãn bởi các cáo buộc tham nhũng và các cuộc xung đột với các chiến binh Palestine ở Dải Gaza. Thủ tướng phủ nhận các cáo buộc tham nhũng, và nói rằng ông là nạn nhân của một "cuộc săn phù thủy" chính trị nhằm gây ảnh hưởng đến cuộc bầu cử.

Theo sát ông Netanyahu trong các cuộc thăm dò dư luận là ông Benny Gantz, 59 tuổi, cựu Tham mưu trưởng quân đội Israel và là người đứng đầu khối trung tả. Được ủng hộ bởi hai cựu tướng lĩnh khác lãnh đạo đảng Xanh-Trắng, ông Gantz đã tìm cách đẩy lùi hình ảnh tự phong của ông Netanyahu. Ông Gantz có thể cạnh tranh với ông Netanyahu về an ninh - một trong những vấn đề quan trọng của cuộc bầu cử. Ông cũng đã hứa sẽ xây dựng nền chính trị "sạch" hơn. Ông Gantz nói với những người ủng hộ đảng Xanh-Trắng ở Tel Aviv rằng thủ tướng muốn thay đổi luật để bảo vệ mình khỏi bị truy tố. "Toàn bộ mục đích là tạo ra một pháo đài hợp pháp để đảm bảo quyền miễn trừ pháp lý của ông ấy trước những cáo buộc nghiêm trọng mà ông ấy đang  đối mặt", ông Gantz nói.

Phát biểu sau khi bỏ phiếu tại quê nhà Rosh Haayin, ông Gantz cam kết đem lại "con đường mới" cho đất nước. "Tôi vui mừng được đặt mình vào vị trí phục vụ nhà nước Israel. Tôi vui mừng đại diện cho lợi ích của người dân trên con đường mới. Chúng ta cần tôn trọng dân chủ và kêu gọi một ngày yên tĩnh và đáng tôn trọng từ tất cả các bên", vị cựu Tham mưu trưởng quân đội Israel nêu rõ.

Những ý kiến trái chiều

Bỏ phiếu tại một khu vực bỏ phiếu ở Rosh Ha'ayin, gần Tel Aviv, bác sĩ Yaron Zalel, 64 tuổi, cho biết ông ủng hộ đối thủ chính của ông Netanyahu, cựu tướng Benny Gantz. "Ông Netanyahu đã làm rất nhiều điều tuyệt vời cho Israel, thực sự, rất nhiều điều tuyệt vời. Nhưng ông ấy đã có 13 năm nắm quyền và điều đó là quá đủ", ông Zalel nói. "Ông ấy đã có đủ, ông ấy đã làm đủ. Bây giờ khi ông ấy cảm thấy trái đất chính trị đang rung chuyển, anh ấy đang phá hủy tất cả. Điều này phải được dừng lại. Tôi đến đây vì những đứa trẻ và các thế hệ tiếp theo. Không ai không thể được thay thế", ông Zalel cho biết thêm.

Ủng hộ ông Netanyahu là cử tri Avi Gur, 65 tuổi, giảng viên tại Đại học Ariel nằm ở khu định cư ở Bờ Tây do Israel chiếm đóng. "Rất vui mừng, rất phấn khích. Tôi hy vọng rằng chủ nghĩa chân chính sẽ chiến thắng", ông nói, cho biết thêm rằng lãnh đạo đảng Likud là "thủ tướng tốt nhất từng có" ở Israel. "Chúng ta đang dẫn đầu về công nghệ cao, chúng ta đang dẫn đầu về an ninh, chúng ta đang dẫn đầu trong nền kinh tế hiện nay. Điều đó thật sự tốt", ông Gur nói.

Tại Jerusalem, Ronza Barakat, một thủ thư thuộc nhóm dân tộc thiểu số Arab của Israel, cho biết cô ủng hộ đảng Meretz cánh tả. "Tôi đã bỏ phiếu cho họ với hy vọng có sự thay đổi, một sự thay đổi trong vấn đề phân biệt chủng tộc đang tồn tại ở đây. Chúng ta sống cùng nhau ở một nơi hòa bình, tại sao phải ghét bỏ sự tồn tại giữa mọi người?", cô Barakat nói.

AN BÌNH