Ngày 3-11 (giờ địa phương), cử tri Mỹ chính thức đi bỏ phiếu để lựa chọn Tổng thống tiếp theo của nước này. Hai ứng viên, đương kim Tổng thống Donald Trump thuộc đảng Cộng hòa và cựu Phó Tổng thống Joe Biden, đại diện cho Đảng Dân chủ, đang cạnh tranh quyết liệt để giành tấm vé cuối cùng. Có ba tình huống có thể xảy ra.

Ông Trump (phải) trong cuộc vận động tranh cử tại Green Bay, bang Wisconsin ngày 30-10-2020 và ông Biden trong cuộc vận động tranh cử ở Coconut Creek, bang Florida, ngày 29-10.   Ảnh: FT

Ông Biden chiến thắng dễ dàng

Kịch bản đầu tiên là kết quả sẽ đúng như các cuộc thăm dò ủng hộ của cử tri Mỹ, tức là ông Biden sẽ chiến thắng dễ dàng. Chẳng có gì thay đổi. Ông Biden đang có lợi thế dẫn đầu cách biệt trên toàn quốc, và dẫn ở khoảng cách hẹp hơn tại các bang quan trọng như Florida, Arizona và North Carolina, và đang có tỷ lệ sít sao so với ông Trump ở các bang công nghiệp phía bắc - Wisconsin, Michigan và Pennsylvania.

Và như vây, kết quả cuối cùng sẽ chẳng có gì ngạc nhiên.

Chiến thắng gây sốc của ông Trump

Từ kịch bản đầu tiên, chúng ta có kịch bản thứ hai: Giống như năm 2016, các cuộc thăm dò ý kiến cử tri đã sai và ông Trump sẽ chiến thắng nhiệm kỳ thứ hai.

Chìa khóa thành công của ông là những gì xảy ra ở Pennsylvania và Florida. Không ai tin rằng các cuộc thăm dò cho thấy ông Biden dẫn trước 3 hoặc 4 điểm ở bang Florida. Năm 2020, ông Trump nhận được sự ủng hộ của cộng đồng người Latinh ở đây lớn hơn nhiều so với năm 2016. Tương tự như vậy, ở Pennsylvania, các cử tri thuộc tầng lớp lao động da trắng có thể là những người giúp tổng thống đương nhiệm giành chiến thắng. Tại Florida, Ohio, Tennessee, Pennsylvania, North Carolina, Georgia và Virginia, những người ủng hộ ông Trump không chỉ thích vị tổng thống thứ 45 này mà còn tôn thờ ông ấy.

Đảng Dân chủ lên tiếng chỉ trích ông Trump vô trách nhiệm khi tập hợp hàng nghìn người trong các hoạt động tranh cử trong bối cảnh đại dịch Covid-19 đang dữ dội. Nhưng đây lại là một tính toán thông minh. Để tham gia các sự kiện này, người tham gia phải đăng ký trực tuyến và sau đó, các nhân viên chiến dịch của ông Trump sẽ khai thác dữ liệu tinh vi để xem người đăng ký đã đăng ký bầu cử chưa, và nếu chưa, họ sẽ đăng ký cho người đó. Kết quả là, hàng nghìn người đã được đăng ký bỏ phiếu nhờ các sự kiện này và trong một cuộc bầu cử sít sao, việc loại bỏ rào cản đối với việc bỏ phiếu có thể tạo nên sự khác biệt.

Một lý do nữa có thể giúp ông Trump chiến thắng là ông Biden không phải là một nhà vận động truyền cảm hứng. Tổng thống Trump dường như sôi nổi và mạnh mẽ hơn rất nhiều so với ông Biden, mặc dù họ chỉ cách nhau 3 tuổi.

Chiến thắng “long trời lở đất” của ông Biden

Kịch bản thứ ba cũng giống như kịch bản thứ hai - các cuộc thăm dò ý kiến cử tri đều sai. Và đó là khả năng ông Biden không chỉ chiến thắng mà còn thắng lớn, gây sốc, giống như chiến thắng của cự tổng thống Ronald Reagan trước đối thủ Jimmy Carter vào năm 1980. Hay như chiến thắng của ông George HW Bush trước ông Michael Dukakis vào năm 1988.

Trong tuần cuối cùng của chiến dịch tranh cử, các ca nhiễm Covid-19 tăng lên mức cao nhất từ trước đến nay, với số người nhập viện tăng lên, số tử vong lên tới hàng nghìn ca mỗi ngày. Thị trường chứng khoán cũng có tuần tồi tệ nhất kể từ tháng 3. tất cả đều là những dự báo về sức khỏe của nền kinh tế Mỹ rất đáng quan ngại hiện nay.

Không giống năm 2016, khi đó ông Trump đã đưa ra một thông điệp rất rõ ràng với người dân Mỹ - ông muốn xây một bức tường, ông muốn loại bỏ người Hồi giáo, ông muốn đàm phán lại các thỏa thuận thương mại, ông muốn đưa sản xuất phát triển trở lại. Năm 2020, ông Trump giờ đây không thể nói rõ là ông sẽ làm gì trong nhiệm kỳ thứ hai của mình.

Vì vậy, nếu kịch bản này xảy ra, ông Biden không chỉ giành chiến thắng ở các bang như kết quả của các cuộc thăm dò cho thấy, mà ông ấy cũng sẽ giành được Texas, Ohio, Iowa, Georgia, thậm chí có thể là South Carolina. Nếu nhìn vào số tiền được quyên góp, các cuộc khảo sát, số lượng cử tri bỏ phiếu sớm, những địa điểm mà đảng Dân chủ vận động, con số cử tri bỏ phiếu lần đầu, thì kịch bản này không phải là bất khả thi.

AN BÌNH

Những tiểu bang nào sẽ quyết định cuộc bầu cử? Như bà Hillary Clinton khám phá ra vào năm 2016, số phiếu ứng cử viên giành được ít quan trọng hơn việc giành những phiếu này ở đâu. Hầu hết các tiểu bang gần như luôn luôn bỏ phiếu ủng hộ một đảng, có nghĩa là trên thực tế chỉ có một số tiểu bang mà cả hai ứng cử viên đều có cơ hội chiến thắng. Đây là những nơi diễn ra cuộc bầu cử quyết định ai thắng ai bại, và được biết đến như là những tiểu bang ''chiến địa''. Theo hệ thống cử tri đoàn mà Mỹ dùng để bầu tổng thống, mỗi tiểu bang được cấp một số phiếu cử tri dựa trên dân số. Tổng cộng nước Mỹ có 538 phiếu đại cử tri, vì vậy một ứng cử viên cần đạt được 270 phiếu để giành chiến thắng. Một số tiểu bang ''chiến địa'' có số phiếu đại cử tri đoàn hiều hơn những tiểu bang khác, vì vậy các ứng cử viên thường dành thời gian để vận động ở những nơi này nhiều hơn.