Cuộc bầu cử tổng thống năm nay dự kiến chính thức diễn ra vào ngày 3-11 tới. Tuy nhiên, giới chức bầu cử kêu gọi cử tri tích cực bỏ phiếu sớm để tránh những rắc rối tại điểm bỏ phiếu và trong công tác kiểm phiếu trong bối cảnh dịch Covid-19 hoành hành. Ông Trump còn rất ít thời gian để chạy đua để thu hút lá phiếu cử tri trong khi ông đang phải xử lý nhiều vấn đề rắc rối trong nước.

Tổng thống Donald Trump phát biểu trong cuộc họp giao ban tại Nhà Trắng ngày 21-7.  Ảnh: EPA

Cử tri tại các bang quan trọng Michigan, Pennsylvania, Bắc Carolina sẽ bắt đầu bỏ phiếu sớm trong cuộc bầu cử tổng thống vào tháng 9 tới, Bỏ phiếu sớm càng khiến lịch trình bầu cử thêm dày đặc. Cử tri tại 3 bang trên sẽ có thể bỏ phiếu trước khi cuộc tranh luận tổng thống đầu tiên dự kiến diễn ra vào ngày 29-9. Hai cuộc tranh luận còn lại lần lượt diễn ra vào các ngày 15 và 22-10.

Lịch bỏ phiếu nói trên có thể gây thêm sức ép cho đương kim Tổng thống Donald Trump, người đang đứng sau đối thủ của Đảng Dân chủ trong các cuộc thăm dò mới nhất trên toàn quốc và tại 3 bang nói trên. Đối mặt sự thất thế trong các cuộc thăm dò, chiến dịch tranh cử của ông Trump đang đẩy mạnh chi tiêu cho hoạt động quảng bá và vận động. Theo một báo cáo công bố ngày 20-7, ông chủ Nhà Trắng đã chi hơn 50 triệu USD cho các cuộc vận động tranh cử trong tháng 6 vừa qua, gấp đôi so với số tiền mà ông đã bỏ ra vào tháng trước cho các hoạt động tương tự. Thống kê của Ủy ban Bầu cử liên bang cho thấy tính đến cuối tháng trước, tổng số tiền mà ông Trump đã bỏ ra cho các hoạt động quảng bá và vận động tranh cử là 113 triệu USD. Trong khi đó, 37 triệu USD là số tiền mà đối thủ của ông Trump là cựu Phó Tổng thống Mỹ Joe Biden đã bỏ ra để phục vụ cho các cuộc vận động tranh cử trong tháng 6 và tính đến cuối tháng này, ứng cử viên tổng thống của đảng Dân chủ đã chi tổng cộng gần 109 triệu USD.

Tỷ lệ ủng hộ vẫn thấp

Dù có lợi thế về tài chính, nhưng Tổng thống Trump vẫn tạm thời đứng sau ông Biden trong các cuộc thăm dò ý kiến do người dân Mỹ không đồng tình cách ứng phó với dịch Covid-19 của chính quyền. Cuộc thăm dò chung do tờ Washington Post và ABC News công bố ngày 17-7 cho thấy, chính sách mà ông Trump thi hành để chống đại dịch được ít người ủng hộ (chỉ có 38%), trong khi vào tháng 5, chỉ số này là 46%... Ngoài ra, có tới 60% những người tham gia khảo sát hoàn toàn không tán thành các biện pháp mà ông Trump đưa ra để đối phó với đại dịch. Theo kết quả của cuộc thăm dò do Viện Gallup thực hiện, 50% người Mỹ đứng về phía đảng Dân chủ, trong khi chỉ có 39% công dân tự nhận là người ủng hộ đảng Cộng hòa.

Kết quả như vậy hiển nhiên có lợi cho cựu Phó Tổng thống Joe Biden, ứng viên sáng giá từ đảng Dân chủ trong cuộc bầu cử Tổng thống. Kết quả thăm dò mới nhất cho thấy, ứng cử viên tổng thống Mỹ của đảng Dân chủ Joe Biden đang dẫn trước 12 điểm so với ông Trump, theo kết quả cuộc điều tra xã hội học do Đại học Monmouth thực hiện. Theo đó, 53% cử tri đã đăng ký sẵn sàng bỏ phiếu cho ông Biden, trong khi chỉ có 41% định bỏ phiếu cho ông Trump. Đánh giá xếp hạng của ông Trump vẫn ở mức tiêu cực như trước đây với 38% tán thành các hoạt động của ông, trong khi 55% không chấp thuận. Những con số này gần như không thay đổi trong vòng  tháng qua.

Đứng trước nguy cơ bị kiện

Tổng thống Trump hiện đang tranh cãi với chính quyền nhiều địa phương về cách thức đối phó với làn sóng biểu tình bạo lực trong thời gian qua.

Thị trưởng New York và Chicago ngày 21-7 tuyên bố sẽ đưa ông Trump ra tòa nếu ông chủ Nhà Trắng điều quân đội liên bang tới để giải quyết tình trạng tội phạm gia tăng tại các thành phố này. “Nếu ông ấy cố gắng làm như vậy, điều đó sẽ chỉ càng tạo ra thêm nhiều vấn đề. Chúng tôi sẽ ngay lập tức hành động tại tòa để ngăn chặn việc đó”, Thị trưởng New York Bill de Blasio tuyên bố. Thông báo trên được đưa ra sau khi Tổng thống Trump ngày 20-7 tuyên bố ông sẽ ra lệnh triển khai các đặc vụ liên bang tới các thành phố lớn để duy trì trật tự. Các thành phố New York, Chicago, Philadelphia, Detroit, Baltimore và Oakland đang trong diện xem xét áp dụng biện pháp này. Tuần trước, Bộ An ninh Nội địa Mỹ đã triển khai hàng chục đặc vụ liên bang tới thành phố Portland thuộc bang Oregon để khôi phục trật tự sau cuộc đối đầu kéo dài nhiều tuần giữa người biểu tình và cảnh sát.

Thị trưởng New York cho rằng việc làm trên có thể sẽ gây thêm nhiều rắc rối và không giúp gì cho mục tiêu đảm bảo an toàn cho người dân. Chính quyền thành phố cho rằng việc triển khai các đặc vụ liên bang đến các thành phố là trái với hiến pháp của nước Mỹ. “Tôi tin rằng đó chỉ là trò dọa nạt. Tôi tin rằng chúng tôi có thể đánh bại ông ấy ở tòa. Quyết định đó chỉ tạo ra nhiều sự đau khổ và hỗn loạn. Có lẽ đó là điều ông ấy muốn”, ông Blasio nói thêm.

Việc chính phủ triển khai đặc vụ liên bang tới thành phố Portland đã vấp phải sự phản đối của các nhà lãnh đạo của đảng Dân chủ và các nhóm dân quyền. Thị trưởng Portland Ted Wheeler. Thống đốc bang Oregon Kate Brown cũng đã kêu gọi rút các đặc vụ liên bang khỏi thành phố này. Trong khi đó, Tổng chưởng lý bang Oregon và Liên đoàn Tự do Dân sự Mỹ cáo buộc chính quyền liên bang "vượt quá phạm vi quyền lực". Hôm 19-7, các nghị sĩ Dân chủ tại Hạ viện Mỹ cũng đã yêu cầu điều tra nội bộ để xác định liệu Bộ An ninh nội địa và Bộ Tư pháp có "lạm dụng các quyền khẩn cấp trong việc ứng phó với các cuộc biểu tình ở Portland hay không.

AN BÌNH

Facebook gắn thẻ bài đăng của ông Trump Ngày 21-7, facebook đã gắn dòng chữ “disclaimer” (thông tin chưa được kiểm chứng) trên một bài đăng của Tổng thống Trump với nội dung cho rằng việc bỏ phiếu qua đường bưu điện sẽ dẫn dến một kỳ bầu cử "không minh bạch". Tổng thống Trump đã viết trên trang cá nhân của ông rằng việc bỏ phiếu qua đường bưu điện, nếu không được các tòa án điều chỉnh, sẽ dẫn đến kỳ bầu cử "thiếu minh bạch nhất trong lịch sử nước Mỹ", kèm theo hashtag #RIGGEDELECTION (tạm dịch là "kỳ bầu cử gian lận"). Facebook đã đăng kèm dưới bài viết này chữ “disclaimer” với nội dung hướng dẫn người đọc xem thông tin chính thức về cách bỏ phiếu cho kỳ bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2020, cùng với đường dẫn đến trang web được Chính phủ Mỹ bảo trợ "USA.gov", nơi cung cấp thông tin về cách thức bỏ phiếu. Việc facebook gắn chữ “disclaimer” nhưng không xóa bài đăng của Tổng thống Trump được cho là một phần nỗ lực thực hiện cam kết ngăn chặn những thông tin sai lệch, bao gồm cả những thông tin do các nhà lãnh đạo trên thế giới đăng tải. Bên cạnh đó, động thái mới cũng cho thấy facebook đã có sự thay đổi trong quan điểm không "động chạm" đến những phát biểu mang tính chính trị.