Bước lùi, bước tiến
(Cadn.com.vn) - Tổng thống Barack Obama hôm 10-6 cho phép quân đội Mỹ đảm nhiệm vai trò quân sự lớn hơn để hộ tống và yểm trợ các lực lượng Afghanistan trong cuộc chiến chống lại nhóm nổi dậy Taliban.
Trên thực tế, động thái này của vị Tổng tư lệnh quân đội Mỹ rõ ràng là nhằm cho phép quân đội Mỹ chủ động hơn trong việc hỗ trợ các lực lượng Afghanistan, đặc biệt là tăng cường các cuộc không kích nhằm vào Taliban. Nhiều người cho rằng, quyết định của ông Obama cũng một lần nữa giúp xác định lại vai trò hỗ trợ của Mỹ trong cuộc xung đột kéo dài của Afghanistan, hơn 1 năm sau khi lực lượng quốc tế kết thúc sứ mệnh chiến đấu của họ ở chiến trường này và chuyển gánh nặng cho quân đội Afghanistan.
Theo chính sách mới, Chỉ huy Mỹ tại Afghanistan, tướng John Nicholson, sẽ có thể quyết định khi nào là thích hợp để các binh sĩ phối hợp cùng với các lực lượng Afghanistan - hoạt động mà cho đến nay chỉ được thực hiện với các lực lượng đặc biệt Afghanistan. Tuy nhiên, các quyền hạn mở rộng chỉ có hiệu lực cho "những trường hợp được chọn lọc trên chiến trường". Điều đó có nghĩa rằng, các lực lượng của Afghanistan không nên mong đợi quá nhiều.
Những đây là quyết định được chính quyền Kabul chờ đợi trong bối cảnh bạo lực tại quốc gia Tây Nam Á này ngày càng leo thang do sự lớn mạnh của Taliban. Bởi nó được đưa ra trong bối cảnh Tổng thống Obama đang cân nhắc về việc có nên giảm quân số Mỹ từ khoảng 9.800 hiện nay xuống còn 5.500 cho đến đầu năm 2017 hay không. Một nhóm các tướng lĩnh về hưu và các nhà ngoại giao cấp cao trong thời gian qua liên tục thúc giục ông Obama từ bỏ kế hoạch này, cảnh báo nó có thể làm suy yếu cuộc chiến chống Taliban - lực lượng đang ngày càng chứng tỏ sự hồi phục mạnh mẽ.
Quyết định của Tổng thống Obama gieo hy vọng về khả năng có thể giúp lực lượng Afghanistan lớn mạnh hơn. Tuy nhiên, khó có thể dự đoán khi nào Afghanistan có thể đứng riêng một mình chống lại Taliban, chưa kể đến những khó khăn kinh tế to lớn của đất nước và hệ thống chính trị bất ổn. Nhiều người cho rằng, Mỹ đã lãng phí hàng tỷ USD viện trợ tái thiết cho Afghanistan trong thập kỷ qua, và bây giờ là một lực lượng nổi dậy Taliban mới đang đe dọa các lợi ích đã được thực hiện.
Mỹ và NATO chính thức chấm dứt các hoạt động tác chiến tại Afghanistan từ cuối năm 2014. Lầu Năm Góc vẫn bố trí 9.800 binh sĩ tại Afghanistan, nhưng lực lượng này không có nhiệm vụ tham chiến trực tiếp mà chủ yếu tập trung vào việc huấn luyện lực lượng an ninh. Điều này càng khiến cho quốc gia Nam Á này rơi vào bế tắc bởi lực lượng an ninh quốc gia quá non kém trong việc chống lại sức mở rộng của Taliban. Sự trỗi dậy của tàn quân Taliban khiến hơn 3.500 dân thường Afghanistan thiệt mạng và hơn 7.000 người khác bị thương trong năm 2015.
Trong năm 2016, liên tiếp các vụ tấn công kinh hoàng của Taliban làm rung chuyển quốc gia Nam Á này. Thách thức đặt ra lớn hơn nữa sau khi tân thủ lĩnh Mawlawi Haibatullah Akhundzada lên nắm quyền Taliban. Akhundzada ngay lập tức bác bỏ các cuộc đàm phán hòa bình như là giải pháp có thể chấm dứt tình trạng nổi dậy ở nước này, đồng thời tuyên bố sẽ tiếp tục chiến đấu.
Thanh Văn