Bước tiến mạnh mẽ trong tư duy quản lý

Thứ sáu, 02/01/2015 07:58

(Cadn.com.vn) - Những thắng lợi trong xây dựng pháp luật năm 2014 sẽ tạo tiền đề mạnh mẽ cho năm 2015 này, khi các luật bắt đầu đi vào cuộc sống, khi những bước tiến trong tư duy quản lý phát huy tác dụng thực tế, trong đó có quan điểm “Mọi người có quyền tự do kinh doanh trong những ngành nghề mà pháp luật không cấm” mà Hiến pháp quy định.

Hiến pháp 2013 đã thừa nhận quyền tự do kinh doanh là quyền con người và là một trong những quyền cơ bản của công dân: “Mọi người có quyền tự do kinh doanh trong những ngành nghề mà pháp luật không cấm”. Trong năm đầu tiên thể chế hóa Hiến pháp, nổi bật trong số những đạo luật được thông qua năm 2014 là Luật Doanh nghiệp (sửa đổi) và Luật Đầu tư (sửa đổi) - 2 đạo luật mang tính định khung, tạo điều kiện mở ra bước tiến mạnh mẽ để cải thiện môi trường đầu tư của đất nước, đặc biệt là trong năm “bản lề” 2015 này.

Ngay từ thời điểm trình, xin ý kiến, chỉ đạo xây dựng Luật Đầu tư sửa đổi, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng đã yêu cầu các Bộ, cơ quan quản lý Nhà nước về ngành nghề đầu tư, kinh doanh có điều kiện chủ động rà soát, đánh giá lại các yêu cầu quản lý, hoàn thiện Danh mục này theo hướng mở rộng quyền tự do kinh doanh của người dân và doanh nghiệp. Đó là hướng chỉ đạo nhằm đảm bảo hệ thống pháp luật về đầu tư của đất nước phù hợp với yêu cầu hội nhập về đầu tư, thương mại quốc tế và quán triệt tinh thần của Hiến pháp về quyền tự do kinh doanh của công dân.

Tham gia góp ý và chỉ đạo xây dựng đạo luật hệ trọng này, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng cũng từng nhấn mạnh: “Mọi người được quyền tự do kinh doanh đối với những ngành nghề mà pháp luật không cấm”, đấy là tinh thần mới, tinh thần cải cách, tinh thần Hiến pháp và đúng với đường lối chủ trương của Đảng ta. Nhiều lần khẳng định: Quyền cơ bản của con người là tự do làm ăn, trong những lần thảo luận về dự án Luật Đầu tư (sửa đổi), Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Sinh Hùng đề nghị cơ quan soạn thảo và các vị đại biểu Quốc hội dày công để Luật Đầu tư (sửa đổi) mang tinh thần cải cách thực sự.

Theo giải thích của Bộ trưởng Bộ KH&ĐT Nguyễn Quang Vinh, nội dung cơ bản nhất được thay đổi trong Luật Đầu tư sửa đổi lần này chính là phương pháp tiếp cận. Nếu như trước đây áp dụng biện pháp “chọn- cho” tức là trong luật quy định những lĩnh vực được phép đầu tư kinh doanh thì lần này, luật sửa đổi được thay bằng phương pháp minh bạch và rõ ràng hơn là “chọn - bỏ”. Đó là cái gì cấm, cái gì hạn chế thì ghi vào trong luật. Điều này đã thể hiện đúng tinh thần Hiến pháp 2013 về quyền tự do kinh doanh của công dân, của doanh nghiệp. Những gì luật pháp không cấm thì người dân, doanh nghiệp được tự do đầu tư, kinh doanh.

Mới đây, việc Bộ trưởng Bộ Giao thông - Vận tải Đinh La Thăng làm việc chính thức với Công ty Uber (một loại hình kinh doanh dưới dạng ứng dụng trên điện thoại di động giúp kết nối người có nhu cầu đi xe và tài xế) đã thu hút sự quan tâm lớn của dư luận với tính chất như một phép thử của việc thực thi quyền tự do kinh doanh của công dân.

Hoạt động của Uber trong thời gian qua không chỉ gây ra những phản ứng gay gắt từ phía các đơn vị kinh doanh taxi truyền thống, mà còn tác động đến những vấn đề pháp lý, quan điểm trong quản lý, cấp phép đầu tư, bởi đây là phương thức kinh doanh mới, chưa từng có tiền lệ tại Việt Nam. Tại cuộc làm việc này, người đứng đầu Bộ Giao thông - Vận tải đã khẳng định sẽ ủng hộ hoàn toàn việc ứng dụng công nghệ thông tin trong việc hình thành các sàn giao dịch điện tử cho dịch vụ vận tải, trong đó có trường hợp của Uber.

Mặc dù chưa thể khẳng định Uber sẽ đem lại những lợi ích thiết thực lâu dài cho người tiêu dùng song việc chấp nhận loại hình dịch vụ này với yêu cầu phải tuân thủ pháp luật hiện nên được coi là thái độ ứng xử chuẩn mực theo tinh thần thượng tôn pháp luật cần phải có của các cơ quan quản lý Nhà nước như một hành động cụ thể hóa tinh thần cải cách đã được quy định trong Luật Đầu tư và Luật Doanh nghiệp.

Tiếp nối một năm sôi động của công tác xây dựng pháp luật, năm 2015 được chào đón với một khối lượng lớn những dự án luật phải sửa đổi, ban hành mới để phù hợp với tinh thần của Hiến pháp. Khép lại một năm đầu tiên sau khi Hiến pháp được ban hành, người dân, doanh nghiệp và cộng đồng vẫn đang tiếp tục mong mỏi từng bước, tinh thần của Hiến pháp lan tỏa đến từng lĩnh vực của đời sống kinh tế xã hội của đất nước, để quyền công dân, quyền con người ngày càng được pháp luật đảm bảo tốt hơn, hiệu quả hơn.

Quang Vũ