(Cadn.com.vn) - Niên vụ thu hoạch cà-phê năm nay, nông dân các tỉnh Tây Nguyên không chỉ phải đối diện với một niên vụ buồn vì cà-phê mất mùa, mất giá… mà còn phải đứng trước tình cảnh không thuê được nhân công thu hoạch. 

Đắc Lắc hiện có khoảng 202.500 ha, diện tích cho thu hoạch sản phẩm là 192.000ha, năng suất ước đạt 22,5 tạ/ha, sản lượng ước đạt 432.000 tấn. Theo đánh giá của các chuyên gia, nguyên nhân mà bà con nông dân khu vực Tây Nguyên thiếu nhân công vào mùa thu hoạch là bởi hơn 85% diện tích cà-phê trong tỉnh là của hộ tư nhân, trong khi đó hầu hết các hộ trồng cà-phê đều không có đủ nhân lực tại gia; việc thuê lao động ngoài tỉnh gặp khó do công việc mang tính thời vụ từ 1 - 2 tháng.

Tìm hiểu về vấn đề này, một số người dân trồng cà-phê tại huyện Cư Kuin (Đắc Lắc) phân tích, để thu hái cà-phê chính vụ, mỗi hecta phải tốn từ 60 – 70 ngày công, vì vậy, mỗi hộ dân phải thuê thêm từ 4 -5 lao động/ngày để thu hái cà-phê cho kịp thời vụ và tránh mất trộm cà-phê. Ông Bùi Văn Thanh, xã Ea Wi (Cư Kuin) cho biết: “Nhà tôi có 7 sào cà-phê đang vào mùa thu hoạch rộ. Song năm nay nông dân chúng tôi làm ăn thua lỗ nặng, ngoài việc cà-phê mất mùa, mất giá ra thì hiện nay gia đình nào cũng không thuê được người hái. Nhân công thời điểm này lên tới 180.000 đồng đến 200.000 đồng mà cũng không thuê được. Biết là cà-phê mất giá nhưng không hái không được vì để lâu chín quá sợ rụng hết”.

Cũng chung tình cảnh như các hộ dân ở Cư Kuin, ông Lê Văn Thân, xã Hòa Đông (H. Krông Păk) chia sẻ: “Thời điểm này mọi năm, gia đình tôi đã thuê được 7 nhân công, đủ để thu hái 2 ha cà-phê của nhà mình, nhưng đến nay, tôi vẫn chưa tìm được ai, đây là tình trạng chung của cả xã, cả huyện... Năm ngoái, giá nhân công khoảng 150.000 – 160.000 đồng/người/ngày, nay tăng lên 180.000 đồng/người/ngày mà chỉ tìm được 2 người từ quê Thanh Hóa vào hái thuê. Song cũng phải nuôi ăn ngày ba bữa, họ mới làm”.

Ngoài việc cà-phê mất mùa,  mất giá người dân Tây Nguyên đang phải đối diện với tình trạng khan hiếm nhân công.

Trước tình trạng nhân công thu hoạch cà-phê khan hiếm, giá thuê cao, thu nhập của người trồng cà-phê bị ảnh hưởng nhiều do giá cà-phê nhân trên thị trường đang trên đà tụt dốc, sản lượng lại giảm nhiều. Đây đang là vấn đề nóng bỏng của người trồng cà-phê đang bước vào mùa thu hoạch niên vụ 2013-2014.

Tại tỉnh Đắc Nông, nhiều nông dân cho biết mọi năm vào mùa vụ, tình trạng khan hiếm lao động vẫn diễn ra nhưng năm nay tình trạng đặc biệt nghiêm trọng. Trung bình 1 ha cà-phê cần khoảng 3-4 nhân công thu hái. Ước tính niên vụ 2013-2014, toàn tỉnh có gần 80.000 ha cà-phê, với sản lượng ước đạt hơn 120.000 tấn và phải tập trung thu hoạch chỉ trong vòng 1-2 tháng, vì vậy, lượng nhân công cần thiết lên đến hàng trăm ngàn người. Cùng thời điểm này năm ngoái, giá thuê nhân công bao ăn chỉ từ 150-160.000 đồng, nhưng năm nay, giá dao động từ 180-190.000 đồng, thậm chí ở xã Đắc Búk So (H. Tuy Đức), người dân phải trả 200.000 đồng/người/ngày.

Nhiều vườn cà-phê đã chín rộ nhưng không ít nhà vườn vẫn chưa tìm được nhân công thu hái. Vì vậy, ngoài việc cà-phê mất mùa, mất giá nhưng nhiều nông dân vẫn hết sức lo lắng bởi nguy cơ mất cắp và tiêu hao sản lượng do cà-phê chín rụng không được thu hái kịp thời. Ông Lê Thanh Trúc, H. Cư Jút than thở: “Đến thời điểm này nông dân chúng tôi không tìm được người thu hoạch cà-phê, mặc dù giá thuê cao hơn mọi năm nhưng vẫn khan hiếm. Nhiều gia đình phải nhờ bà con ở quê vào hái nhưng cũng ít gia đình thu xếp được...”.

 Thiết nghĩ, do tình trạng thiếu lao động, nên cứ đến đầu vụ thu hái cà-phê, tại các địa phương lại phát sinh một hiện tượng rất phức tạp, là tự phát xuất hiện một “thị trường lao động”. Bên cạnh việc người dân các nơi đến vùng cà-phê làm thuê một cách chân chính, có một số người lợi dụng câu kết với nhau tạo đường dây làm ăn bất chính, mà phổ biến là cách lừa đảo lấy tiền “đặt cọc” rồi lặn mất tăm. Ngoài ra, còn phát sinh tình trạng trộm cắp và các hiện tượng tiêu cực khác. Rõ ràng đây là những vấn đề nóng bỏng của người trồng cà-phê đang bước vào mùa thu hoạch niên vụ 2013-2014 mà chính quyền các địa phương cần hỗ trợ người trồng cà-phê tháo gỡ.

P.V