Các nhà bán lẻ cần sa ở Canada đã thiếu nguồn cung cấp ngay từ những ngày đầu tiên chính phủ hợp pháp hóa loại ma túy này cách đây một tháng. Sự thiếu hụt dự kiến sẽ tiếp tục trong bao lâu, khi mà thị trường cần sa phục vụ giải trí vừa mới được hình thành đã có nhu cầu quá lớn?

Cung không đủ cầu

Viện Angus Reid, một tổ chức nghiên cứu phi lợi nhuận, đã tiến hành một cuộc thăm dò cho thấy cứ 8 người Canada thì có 1 người đã sử dụng cần sa trước khi hợp pháp hóa.

Trong những ngày đầu cần sa được hợp pháp hóa, James Burns, Giám đốc điều hành của Alcanna, một Cty sở hữu một chuỗi các cửa hàng rượu tư nhân ở Canada và Mỹ và giờ đây là loạt cửa hàng cần sa ở tỉnh Alberta tự tin rằng Cty sẽ có đủ sản phẩm cung cấp cho 5 cửa hàng bán lẻ cần sa mới, mặc dù họ chỉ nhận được một nửa số lượng so với đơn đặt hàng từ nhà cung cấp. Giờ đây, ông phải cử nhân viên luôn theo dõi trang mạng cung cấp cần sa của chính phủ để có thể mua ngay sau khi có hàng, và đang xem xét rút ngắn thời gian mở cửa hàng. Ông Burns, cho biết: "Ngay khi có sản phẩm để đặt hàng, chúng tôi sẽ mua một lượng lớn. Nhưng nếu kho của chính phủ trống rỗng thì bạn không thể làm gì cả".

Ngay từ những ngày đầu tiên cần sa giải trí được hợp pháp hóa ở Canada, đã có tình trạng thiếu hụt như vậy. Thomas Clarke của Newfoundland, một trong những nhà bán lẻ đầu tiên bán cần sa một cách hợp pháp ở Canada ngay sau 12 giờ đêm ngày 17-10, cho hay ông đã bán hết hàng ngay trong ngày hôm đó và không có hàng trong gần một tuần sau đó. Clarke cho biết, ông không thể nhận đủ số hàng đã đặt từ nhà cung cấp. "Họ đang giảm số lượng và sản phẩm gửi cho tôi, vì vậy tôi không nhận được tất cả những gì tôi muốn", ông nói.

Tại Quebec, cửa hàng cần sa Société québécoise chỉ mở cửa từ thứ 5 đến Chủ nhật do thiếu hàng. "Chúng tôi nghĩ rằng các nhà cung cấp có thể đáp ứng nhu cầu dễ dàng vào mùa xuân tới, nhưng từ nay cho đến lúc đó, chúng tôi vẫn bị thiếu", phát ngôn viên Linda Bouchard nói. New Brunswick cũng nhanh chóng đóng cửa 12 trong số 20 cửa hàng của mình do thiếu nguồn cung.

Tại Ontario, các cửa hàng bán lẻ trực tuyến nhanh chóng bán hết sản phẩm và phải chờ đợi một thời gian dài sau đó để có được hàng trở lại. Cửa hàng cần sa Ontario cho biết họ đang nỗ lực mở rộng các loại sản phẩm và đảm bảo tính sẵn có của sản phẩm.

Trong một tuyên bố, cơ quan cấp tỉnh chịu trách nhiệm bán cần sa cho các Cty cho biết, dù đã đặt hàng nhà sản xuất một lượng lớn để bán lại cho các cửa hàng, nhưng chỉ nhận được 20% đến 30% đơn đặt hàng ban đầu. "Các nhà bán lẻ trong cả nước đang gặp phải tình trạng tương tự", cơ quan này cho biết.

Không phải là điều bất ngờ

Sự thiếu hụt cần sa không phải là điều hoàn toàn bất ngờ.

Một báo cáo được phát hành vào đầu tháng 10 bởi Viện CD Howe, nhà tư vấn kinh tế có trụ sở tại Toronto, ước tính rằng nguồn cung hợp pháp hiện tại sẽ chỉ đáp ứng khoảng 30-60% tổng nhu cầu trong những tháng đầu khi cần sa được hợp pháp hóa. Nhưng nhiều người trong ngành công nghiệp này cho rằng, sự khan hiếm còn tồi tệ hơn so với dự kiến. "Mọi người đều biết điều này sẽ xảy ra", ông Burns nói.

Patrick Wallace, chủ sở hữu của Waldo 420 ở Medicine Hat, Alberta, dự đoán sẽ cần từ 1 năm đến 1 năm rưỡi trước khi nguồn cung đáp ứng đủ nhu cầu.

Health Canada, cơ quan cấp giấy phép cho các nhà sản xuất cần sa, cho biết họ đã làm việc chăm chỉ trong những tháng trước khi cần sa được hợp pháp hóa để tăng số lượng các nhà cung cấp, và đang động viên mọi người kiên nhẫn. "Điều quan trọng cần lưu ý là ngày 17-10 đánh dấu sự kết thúc của gần một thế kỷ cần sa bị cấm và sự ra mắt của một ngành công nghiệp hoàn toàn mới ở nước ta. Như với bất kỳ ngành công nghiệp mới nào có nhu cầu tiêu dùng đáng kể, chúng tôi dự đoán sản phẩm khan hiếm hoặc cạn kiệt trong một khoản thời gian nhất định", Health Canadacho biết trong một tuyên bố. Health Canada cho biết các nhà sản xuất đã cung cấp hơn 14.500kg cần sa khô và 370 lít dầu cần sa cho đến nay và có một kho dự trữ hơn 90.000kg sản phẩm khô và 41.000 lít dầu cần sa.

Trước những lo ngại về tình trạng thiếu hụt sẽ đẩy người tiêu dùng tìm đến thị trường chợ đen, chính phủ liên bang cho rằng, bằng kinh nghiệm từ các tiểu bang của Mỹ đã hợp pháp hóa cần sa, việc loại bỏ các nhà cung cấp bất hợp pháp sẽ cần có thời gian.

Trong khi đó, cần sa dùng cho y tế, được hợp pháp tại Canada kể từ năm 2001, cũng đang trong tình trạng thiếu hụt. Health Canada "hy vọng các nhà bán lẻ được cấp phép thực hiện các bước hợp lý để đảm bảo rằng bệnh nhân đã đăng ký tiếp tục có quyền mua các sản phẩm họ cần cho mục đích y tế".

Vic Neufeld, Giám đốc điều hành của Aphria, một trong những nhà sản xuất được cấp phép lớn nhất của Canada, cho biết Cty đang đối mặt với nhiều trở ngại trong chuỗi cung ứng để có thể đưa sản phẩm ra thị trường. Theo ông Neufeld, Cty phải đối mặt với sự chậm trễ trong việc nhận được tem thuế tiêu thụ đặc biệt và nhiều rào cản gây ra bởi một sự thay đổi vào phút chót khi xuất hàng. Và nguyên nhân chủ yếu vẫn là nhu cầu lớn hơn mong đợi. Aphria đang chờ đợi Health Canada phê duyệt các quy định cho phép họ "di chuyển nhanh hơn, nhanh nhẹn hơn, hiệu quả hơn". Ông Neufeld hy vọng các vấn đề sẽ được giải quyết vào đầu năm 2019.

Trong khi đó, ông Burns thừa nhận tình hình thiếu hụt hiện tại chỉ mang tính tạm thời. "Cuối cùng nó sẽ ổn thôi", ông hy vọng.

AN BÌNH (Theo BBC)