Nội các mới của Malaysia đang thật sự đau đầu với “mối tơ vò” tài chính, đến nỗi mà Thủ tướng Mahathir Mohamad đã buộc phải quyết định cắt giảm lương nội các, thu nhỏ quy mô chính phủ.

Thủ tướng Mahathir tuyên bố xem xét chấm dứt hợp đồng tìm kiếm máy bay mất tích bí ẩn MH370 để tiết kiệm chi tiêu.    Ảnh: Reuters

Đã hơn 1 tuần trôi qua kể từ khi ông Mahathir Mohamad nhậm chức Thủ tướng Malaysia, lần thứ hai trong sự nghiệp chính trị của mình. Và nhà lãnh đạo 92 tuổi này đang di chuyển theo đúng như dự đoán của giới chuyên gia rằng, ông sẽ tiếp tục cai trị Malaysia với “một nắm đấm sắt” như những năm 1981-2003 - để khẳng định quyền kiểm soát tất cả các đòn bẩy của chính phủ.

Nhắm vào kinh tế

Chú trọng hàng đầu của chính phủ mới của Malaysia là kinh tế. Trên mặt trận này, nhân vật được xem là “cánh tay phải” của Thủ tướng Mahathir, ông Daim Zainuddin, 80 tuổi, đang đứng đầu “Hội đồng người nổi tiếng xuất sắc”, chỉ vài ngày sau khi được bổ nhiệm vào tuần trước, đã đưa ra kế hoạch loại bỏ Thuế hàng hóa và dịch vụ (GST) vốn bị chỉ trích vào ngày 1-6, một chiến dịch nằm trong cam kết hàng đầu của liên minh chiến thắng trong cuộc bầu cử vừa qua.

Chính quyền mới của ông Mahathir cũng nhanh chóng hành động chống lại cựu Thủ tướng Najib Razak, người đã phải hứng chịu thất bại nặng nề một phần do những lùm xùm của ông với vụ bê bối tài chính 1MDB. Tư dinh và một số văn phòng của ông đã Najib bị cảnh sát khám xét trong những ngày qua. Và theo nguồn tin, cảnh sát đếm được 109 triệu Ringgit (khoảng 27 triệu USD) từ 1/3 số ba-lô thu được từ nhà riêng của cựu Thủ tướng Najib. Theo nguồn tin hôm 23-5 của tờ China Press, số tiền mặt này có nhiều mệnh giá khác nhau, được xác định nằm trong 27 ba lô tiền, chiếm 1/3 trong số khoảng 72 túi tiền tịch thu được. Ngoài ra còn có hàng trăm túi xách sang trọng và đồ trang sức.

“Mối tơ vò”

Tuy nhiên, vấn đề lớn hơn nữa là nội các mới của Malaysia đang thật sự đau đầu với “mối tơ vò” tài chính. Theo tờ New Straits Times, hiện tại, nợ công của nước này đã chạm đến con số báo động 1.000 tỷ ringgit (gần 252 tỷ USD).Theo ông Mahathir, dưới thời ông làm thủ tướng, nợ công của Malaysia chỉ vào khoảng 300 tỷ ringgit. Mức nợ công cao ngất ngưỡng của Malaysia khiến các nhà kinh tế và các Cty xếp hạng tín dụng đánh giá là rủi ro. Trong khi chính phủ trước đó liên tục giảm thâm hụt ngân sách trong những năm gần đây xuống còn 3% GDP, nợ công vẫn cao hơn khoảng 50% GDP, cao hơn so với các quốc gia được xếp hạng A khác.

Phát biểu tại cuộc gặp các công chức thuộc Văn phòng thủ tướng mới đây, ông Mahathir kêu gọi cần phải có các biện pháp để nhanh chóng giải quyết vấn đề này. Tất nhiên, 1MDB là một trong những lý do chính khiến nợ công tăng cao. Và Thủ tướng Mahathir đang nỗ lực xử lý vấn đề này. Và trong động thái mới nhất, Thủ tướng Mahathir đã buộc phải quyết định cắt giảm lương nội các, thu nhỏ quy mô chính phủ. Theo đó, chính phủ sẽ cắt giảm 10% lương của các bộ trưởng trong nội các, với nỗ lực nhằm kiểm soát chi tiêu. “Chúng tôi quan ngại về vấn đề tài chính của đất nước”, ông Mahathir nhấn mạn với báo giới sau cuộc họp nội các đầu tiên với sự tham dự của các bộ trưởng mới tuyên thệ. Theo nhà lãnh đạo này, ông sẽ không bắt buộc những viên chức cấp cao phải tuân theo, nhưng họ có thể làm vậy nếu muốn đóng góp vào việc giảm chi phí điều hành đất nước.

Ngoài việc cắt giảm chi tiêu, ông Mahathir đang chủ trương thực hiện những biện pháp khác, trong đó có việc thành lập một nội các nhỏ hơn, thu hẹp quy mô chính phủ và thu lại một số tài sản liên quan quỹ nhà nước 1MDB. Nhà lãnh đạo kỳ cựu này cũng cho biết, chính phủ sẽ xem xét hợp đồng tìm kiếm máy bay mất tích bí ẩn MH370 và nêu rõ: “Nếu chúng tôi nhận thấy nó không cần thiết thì chúng tôi sẽ không tái tục hợp đồng”. Theo tuyên bố hôm 23-5 của Bộ trưởng Giao thông vận tải Malaysia Anthony Loke, chiến dịch tìm kiếm này có thể sẽ kết thúc trong tuần tới.

KHẢ ANH