Bất chấp những mối đe dọa trả đũa mạnh mẽ, ngày 18-10, Mỹ áp thuế đối với lượng hàng hóa kỷ lục trị giá 7,5 tỷ USD nhập khẩu từ Châu Âu, trong đó máy bay Airbus, rượu vang Pháp, rượu whisky Scotland là những đối tượng chính. Hành động áp thuế, có hiệu lực từ 00 giờ 01 (11 giờ 01, giờ Việt Nam), đã được thực hiện bất chấp những lời kêu gọi từ các quan chức Châu Âu về việc hoãn thi hành vào phút cuối và Bộ trưởng Kinh tế Pháp Bruno Le Maire cảnh báo về sự trả đũa.
Cuộc “tấn công” thương mại này của Washington nhằm vào EU, vốn đã được Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) mở đường. Hồi đầu tháng này, WTO cho rằng cả Airbus và Boeing đều đã nhận hàng tỷ USD trợ cấp bất hợp pháp trong 15 năm qua từ Châu Âu và Mỹ. Nhưng trong khi Washington nhận được kết luận về mức độ được phép đánh thuế trả đũa sớm hơn, EU phải đợi đến đầu năm 2020.
Những đối tượng chính trong vòng vây cuộc chiến mới nhất này là Cty máy bay dân sự từ Anh, Pháp, Đức và Tây Ban Nha - những quốc gia hình thành Airbus - sẽ có giá cao hơn 10% khi được nhập khẩu vào Mỹ. Đây là một kết cục mà Airbus tất nhiên không hề mong muốn. Cty này từng nói việc áp thuế trả đũa sẽ dẫn đến một cuộc chiến thương mại tất cả cùng thua. Một số hãng hàng không Mỹ kêu gọi không áp thuế vì có thể dẫn đến hậu quả là họ phải sa thải thêm lao động. Nhưng mức thuế quan cũng nhắm vào các sản phẩm tiêu dùng như rượu vang Pháp, mà Trump đã cảnh báo nhắm trọng tâm trong những tháng gần đây. Rượu vang từ Pháp, Tây Ban Nha và Đức sẽ phải đối mặt với mức thuế 25%.
Cuộc chiến mới nhất giữa EU-Mỹ diễn ra trong bối cảnh Washington bị sa lầy trong cuộc chiến thương mại nghiêm trọng với Trung Quốc và có nguy cơ gây bất ổn nền kinh tế toàn cầu hơn nữa. Phát biểu tại Washington vài giờ trước khi mức thuế có hiệu lực, Bộ trưởng Kinh tế Pháp Bruno Le Maire cảnh báo động thái này sẽ có hậu quả nghiêm trọng. “Châu Âu sẵn sàng trả đũa, trong khuôn khổ của WTO”, ông nói với các phóng viên ngay sau cuộc gặp với Bộ trưởng Tài chính Mỹ Steven Mnuchin bên lề các cuộc họp thường niên của Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF). Ông cũng cảnh báo Mỹ không nên bắt đầu một mặt trận khác trong các cuộc xung đột thương mại và một lần nữa kêu gọi một giải pháp đàm phán.
Tuy nhiên, EU hiện không thể trả đũa ngay lập tức đối với bất kỳ hàng hóa nào, tương tự như hồi Mỹ áp thuế quan lên mặt hàng thép và nhôm của liên minh này. EU phải đợi đến đầu năm 2020, chờ kết luận cho phép của WTO mới có thể hành động tương tự nhằm vào gã khổng lồ Boeing của Mỹ.
Và một vấn đề người Châu Âu lo sợ hơn nữa là Tổng thống Trump sẽ áp thuế nặng nề đối với việc nhập khẩu ô-tô vào giữa tháng 11. Bởi đây sẽ là một cú đánh nghiêm trọng đối với ngành ô-tô Đức nói riêng, ngay cả khi những gã khổng lồ như Volkswagen hay BMW cũng sản xuất tại Mỹ.
THANH VĂN
