Năm 2020 Đà Nẵng vinh dự là đô thị duy nhất nhận giải thưởng thành phố thông minh (TPTM) Việt Nam do VINASA trao tặng. Ngoài ra TP còn nhận giải Hạ tầng số thông minh, Dịch vụ công thông minh. Nhờ đâu Đà Nẵng được vinh danh, và thực tế đô thị Đà Nẵng đã thông minh đến đâu?

Danang Smart City là ứng dụng thông minh đa tiện ích được Đà Nẵng triển khai.

Theo Đề án xây dựng TPTM, đến năm 2020 Đà Nẵng sẵn sàng hạ tầng, nền tảng và dữ liệu thông minh; năm 2025 thông minh hóa các ứng dụng; năm 2030 thông minh hóa ứng dụng cộng đồng và hoàn thành xây dựng đô thị thông minh kết nối đồng bộ với các mạng lưới đô thị thông minh trong nước và khu vực ASEAN. Để đạt mục tiêu này, TP đã ban hành khung kiến trúc tổng thể TPTM với 6 trụ cột và 16 lĩnh vực thông minh, tập trung vào các lĩnh vực nổi cộm, thiết yếu như môi trường, giao thông, giáo dục, du lịch, ANTT... Hiện TP đã triển khai 36 trạm quan trắc môi trường nước mặt, nước thải, không khí và tích hợp về Nền tảng dịch vụ quan trắc môi trường để theo dõi, giám sát tập trung; triển khai hệ thống giám sát cấp nước tại nhà máy nước Cầu Đỏ; lắp đặt thiết bị giám sát hành trình xe rác và hệ thống camera trên xe rác để theo dõi, giám sát chất lượng hoạt động thu gom rác. Trong năm 2021, TP sẽ mở rộng thêm 6 trạm quan trắc không khí, 4 trạm quan trắc nước biển, 5 trạm quan trắc nước sông.

Tương tự với lĩnh vực giao thông, Đà Nẵng đã triển khai Hệ thống điều khiển đèn tín hiệu giao thông tại 166 nút tín hiệu điều khiển giao thông quan trọng; Hệ thống camera giám sát giao thông thông minh (186 camera) và ứng dụng nhận dạng biển số, phát hiện vi phạm giao thông (lấn làn, vượt đèn đỏ), tổ chức xử phạt nguội vi phạm giao thông qua hình ảnh camera giám sát. Ngoài ra, TP cũng thí điểm camera trên xe buýt để giám sát hạ tầng giao thông; triển khai ứng dụng thu phí đỗ xe trực tuyến trên đường Bạch Đằng, Trần Phú; triển khai hệ thống quan trắc công trình cầu Thuận Phước, cầu Rồng và cầu Trần Thị Lý với các cảm biến ứng suất, hướng gió, tốc độ gió, nhiệt độ, độ ẩm... để theo dõi tình trạng chất lượng kết cấu công trình; triển khai phần mềm giả lập lưu lượng giao thông phục vụ quy hoạch điều tiết giao thông.

Trong Đề án TPTM, Đà Nẵng đang triển khai các dự án chuyên ngành giao thông phục vụ giao thông thông minh như: giám sát bãi đỗ xe (giám sát nhận dạng biển số xe đậu đỗ, phát hiện vi phạm đỗ xe, gửi dữ liệu về trung tâm và hiển thị trên màn hình, quản lý dữ liệu đỗ xe, quản lý việc thu phí của các hệ thống đỗ xe khác, chia sẻ dữ liệu cho hệ thống hoặc ứng dụng khác của thành phố); triển khai hệ thống xe buýt chất lượng cao, hệ thống vé tự động, hệ thống quản lý và giám sát đơn vị vận hành, hệ thống bản đồ giao thông, hệ thống thông tin hành khách thời gian thực tại nhà chờ, hệ thống giám sát an ninh trung tâm, hệ thống cơ sở hạ tầng.

CSGT theo dõi và xử lý vi phạm giao thông qua hệ thống camera giám sát giao thông.

Trong lĩnh vực du lịch, Đà Nẵng đã triển khai ứng dụng DanangFantasticity cung cấp thông tin du lịch của TP; ứng dụng Chatbot hướng dẫn hỗ trợ du khách tự động; hệ thống thuyết minh đa ngữ qua QRCode trên thiết bị di động. Về giáo dục, TP đã triển khai phần mềm tuyển sinh trực tuyến đầu cấp; xây dựng cơ sở dữ liệu dùng chung và cổng giao tiếp dữ liệu cho học sinh, giáo viên toàn TP; xây dựng Cổng tra cứu điểm thi các cấp (web, SMS, Zalo); triển khai thí điểm phần mềm nhận dạng cảnh báo đánh nhau, mang vũ khí vào trường học.

Về y tế thông minh, TP đã triển khai ứng dụng y tế điện tử tại 100% Trung tâm y tế xã, phường; Ứng dụng quản lý bệnh viện và khám, chữa bệnh điện tử tại 16/16 Trung tâm y tế quận, bệnh viện đa khoa, chuyên khoa; hình thành Hồ sơ Y tế điện tử công dân và quản lý mã (ID) bệnh nhân toàn thành phố. Hiện TP có hơn 1,3 triệu dữ liệu người dân và đã tích hợp đồng bộ với 16/16 bệnh viện, 56/56 trạm y tế phường xã. Đặc biệt, trong lĩnh vực ANTT, TP đã triển khai hệ thống camera giám sát an ninh, trật tự với 1.800 camera. Ngoài ra, TP đã huy động người dân, doanh nghiệp trang bị hơn 34.500 camera giám sát an ninh. TP cũng cho triển khai thí điểm ứng dụng nhận dạng phục vụ công tác quản lý đô thị (bao gồm các dịch vụ như nhận dạng khuôn mặt, cảnh báo tụ tập đông, cảnh báo lấn chiếm vỉa hè, đỗ xe trái phép, phát hiện cáp viễn thông treo mất mỹ quan).

Có thể nói, Đà Nẵng đã triển khai ứng dụng công nghệ thông minh vào các lĩnh vực thiết yếu của đời sống nhằm quản trị đô thị tốt hơn, cũng như mang lại nhiều tiện ích cho người dân, du khách. Đô thị Đà Nẵng ngày càng thông minh hơn với nhiều ứng dụng, tiện ích trên môi trường số, dưới dạng app mobile cho điện thoại di động, thu hút nhiều người dùng và tương tác. Tín hiệu đáng mừng là Đà Nẵng đã hình thành được cơ sở dữ liệu số, được chia sẻ công khai cho người dân, doanh nghiệp trên Cổng dữ liệu mở. Tuy vậy, việc xây dựng TPTM là quá trình dài, cần những công dân thông minh, thực tế đang đặt ra nhiều thách thức.

Chẳng hạn TP hiện chưa có qui hoạch cho mạng lưới thiết bị cảm biến thu thập dữ liệu tự động (mỗi ngành tự xây dựng để phục vụ mục đích, nghiệp vụ của ngành mình, lãng phí đầu tư và thiếu sự kết nối, đồng bộ). Dữ liệu lớn cho TPTM chưa được hình thành, các dữ liệu từ các hệ thống camera an ninh, giao thông, cảm biến quan trắc... còn lưu trữ phân tán tại mỗi đơn vị, chưa được thu thập, tích hợp, quản lý một cách hệ thống để làm cơ sở phân tích dữ liệu thông minh, hỗ trợ ra quyết định. Hiện Đà Nẵng mới chỉ bước đầu sử dụng dữ liệu số thay thành phần hồ sơ giấy trong cung cấp và sử dụng dịch vụ hành chính công; ứng dụng thông minh chưa nhiều, đặc biệt ứng dụng từ phân tích dữ liệu thông minh phục vụ chỉ đạo, điều hành trong phân tích dữ liệu chưa hình thành.

HẢI QUỲNH