Ông Trump vẫn chưa công nhận thua cuộc và chiến thắng của ông Biden vẫn là dự đoán khi các bang quan trọng vẫn đang kiểm phiếu. Tuy nhiên, sau khi được truyền thông tuyên bố là Tổng thống đắc cử, ông Joe Biden đang nỗ lực xúc tiến kế hoạch nắm quyền, trong đó, ưu tiên hàng đầu là đối phó với đại dịch Covid-19. Ông và Phó Tổng thống đắc cử Kamala Harris đã thành lập một trang mạng cho quá trình chuyển đổi.

Ông Biden thường xuyên đeo khẩu trang trong suốt chiến dịch tranh cử, hay tại các cuộc tụ họp đông người.   Ảnh: AP

Đối phó như thế nào?

Cho đến nay, Mỹ trở thành quốc gia đầu tiên trên thế giới ghi nhận hơn 10 triệu người mắc Covid-19. Số liệu được Reuters đưa ra ngày 8-11, đúng vào lúc Mỹ xác định tổng thống đắc cử Biden và giữa làn sóng thứ ba của đại dịch. Mức trung bình mỗi ngày gần đây là 105.000 ca nhiễm, cao hơn nhiều so với tổng của Pháp và Ấn Độ, hai quốc gia ảnh hưởng nặng nề nhất bởi dịch bệnh ở Châu Âu và Châu Á.

Trong bối cảnh này, ông Biden đang thề sẽ có một sự thay đổi lớn trong cách Nhà Trắng tiếp cận với Covid-19 sau khi ông Trump liên tục làm giảm thiểu sự nguy hiểm của đại dịch và chống lại các biện pháp y tế công cộng gồm đeo khẩu trang và giãn cách xã hội. Đội ngũ của ông Biden nói họ sẽ đảm bảo tất cả người Mỹ được xét nghiệm thường xuyên, miễn phí và cung cấp “hướng dẫn rõ ràng, nhất quán, dựa trên bằng chứng” cho các cộng đồng. Ông Biden cũng muốn có các quy định bắt buộc đeo khẩu trang trên khắp đất nước, điều theo ông sẽ cứu sống hàng nghìn người. Ông có kế hoạch kêu gọi mọi người Mỹ đeo khẩu trang khi họ ở xung quanh những người bên ngoài gia đình mình và muốn thống đốc các tiểu bang và chính quyền địa phương biến quy định này thành điều bắt buộc. Tổng thống đắc cử thường xuyên xuất hiện trước công chúng với khẩu trang trong khi ông Trump hầu như tránh làm như vậy.

Tập trung vào kinh tế, giải quyết vấn đề phân biệt chủng tộc

Ông Biden cũng công bố kế hoạch khởi động lại nền kinh tế Mỹ bị ảnh hưởng bởi virus, đã khiến hàng triệu người thất nghiệp, bằng cách thúc đẩy sản xuất, đầu tư vào cơ sở hạ tầng, cải thiện sao cho giá dịch vụ chăm sóc trẻ em phải chăng hơn và giảm khoảng cách giàu nghèo giữa các nhóm sắc tộc khác nhau.

Trong một chủ trương trái ngược với kỷ nguyên Trump - qua đó ông Trump bị cáo buộc đã châm ngòi cho căng thẳng chủng tộc và không lên án các nhóm cực đoan da trắng - ông Biden đặt mục tiêu giải quyết phân biệt chủng tộc thành trọng tâm trụ cột trong chính quyền. Ông muốn các biện pháp gồm nhà ở giá cả phải chăng cho cộng đồng người da đen và cộng đồng thiểu số, đối xử công bằng và trả lương cho người lao động, và cho phép Cục Dự trữ Liên bang - ngân hàng trung ương Mỹ, cơ quan đặt ra chính sách tiền tệ - làm nhiều hơn nữa để giảm chênh lệch giàu nghèo giữa các sắc tộc. Ông còn có kế hoạch giảm dân số nhà tù của Mỹ, nơi có hơn 2 triệu người, lớn nhất trên thế giới, và bao gồm một số lượng không cân đối các tù nhân da đen và thiểu số, đồng thời tập trung nhiều hơn vào “cứu chuộc và phục hồi”.

Ông Biden cũng muốn thay đổi chính sách của Mỹ bằng cách cấm sử dụng biện pháp chèn cổ của cảnh sát, ngừng chuyển giao “vũ khí chiến tranh” cho lực lượng cảnh sát và thành lập ủy ban giám sát cảnh sát quốc gia. Đoạn phim về cái chết của George Floyd sau khi bị chèn cổ lúc bị cảnh sát giam giữ ở Minneapolis vào tháng 5 đã gây ra sự phẫn nộ trên khắp thế giới. Cuộc thăm dò ý kiến sau khi đi bỏ phiếu của cử tri Mỹ cho thấy, bất bình đẳng chủng tộc là yếu tố lớn thứ hai quyết định cách mọi người bỏ phiếu, sau nền kinh tế.

Theo báo cáo, những điều này cũng bao gồm một loạt các lệnh hành pháp - lệnh bằng văn bản do tổng thống ban hành cho chính phủ liên bang mà không yêu cầu sự chấp thuận của Quốc hội - nhằm đảo ngược các chính sách gây tranh cãi của Trump. Theo giới truyền thông Mỹ, ông Biden sẽ tham gia lại Thỏa thuận khí hậu Paris, mà Mỹ đã chính thức rời khỏi 4-11. Ông cũng sẽ đảo ngược quyết định rút khỏi Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) và chấm dứt lệnh cấm đi lại đối với công dân từ 7 quốc gia chủ yếu là Hồi giáo. Ông sẽ khôi phục chính sách từ thời cựu Tổng thống Barack Obama về việc cấp tình trạng nhập cư cho những người di cư không có giấy tờ tùy thân vào Mỹ khi còn nhỏ.

T.V