(Cadn.com.vn) - Thỏa thuận ngừng bắn mới ở Ukraine một mặt làm bùng lên nhiều tia hy vọng về khả năng kết thúc nội chiến, một mặt lại phủ bóng những đám mây của sự nghi ngờ.
Các bên tham chiến ở miền đông Ukraine đánh dấu 1 tuần đi qua mà không có bất kỳ cuộc giao tranh lớn nào, sự thay đổi hiếm hoi trong cuộc nội chiến kéo dài 17 tháng qua vốn làm suy nhược quan hệ của phương Tây và khu vực Đông Âu bất ổn với Nga. Mọi việc bắt đầu hôm 1-9 khi chính quyền Kiev và các phần tử nổi dậy tái cam kết thực hiện thỏa thuận ngừng bắn 6 tháng tuổi cũng như rút vũ khí hạng nặng sau một thời gian cả hai đều cáo buộc nhau vi phạm thỏa thuận này. Thực tế cho thấy, các vụ bắn pháo và tên lửa giữa hai phe giảm xuống đáng kể từ khi cam kết mới có hiệu lực. Chỉ một số ít dân thường (và không có binh sĩ nào) được báo cáo đã thiệt mạng trong số ít cuộc đụng độ tuần qua.
Trong những ngày tồi tệ nhất, cuộc xung đột đẫm máu nhất của Châu Âu kể từ sau cuộc khủng hoảng khu vực Balkan những năm 1990 đã cướp đi sinh mạng của hàng chục người. Bản thân cuộc chiến cướp đi gần 7.000 sinh mạng. Câu hỏi mà nhiều nhà ngoại giao đặt ra là: tại sao lại có biến chuyển tích cực đột ngột như thế này?
Hai cách giải thích cơ bản và liên quan, đó là do tình trạng lộn xộn trong hàng ngũ của phe nổi dậy và sự xuất hiện của Tổng thống Nga Vladimir Putin trong tháng này tại cuộc họp Đại hội đồng LHQ ở New York, Mỹ. Tại cuộc họp này, một số quốc gia đề nghị ông chủ Điện Kremlin nên sẵn sàng "mở rộng cành ô liu" cho Tổng thống Mỹ Barack Obama và các nhà lãnh đạo Châu Âu để từ đó được giảm các biện pháp trừng phạt vốn đang đánh mạnh vào nền kinh tế phụ thuộc xuất khẩu của Nga.
Có thể mọi việc sẽ được định đoạt sau cuộc họp giữa giới nhà lãnh đạo thân phương Tây ở Kiev và phe nổi dậy ở miền đông thân Nga vào ngày 8-9. Đây là cuộc họp quan trọng mà một lãnh đạo phe nổi dây nói rằng: "có thể đánh dấu kết thúc chiến tranh". Chương trình nghị sự ưu tiên của cuộc họp hai bên ở thủ đô Minsk của Belarus lần này là việc thu hồi các loại vũ khí nhỏ hơn từ vùng đệm chiến tranh. "Nếu vũ khí tầm cỡ 100 mm và các thiết bị nhỏ hơn tiếp tục được rút đi, điều này thực chất sẽ giúp kết thúc chiến tranh", một nhà tham gia đàm phán của phe nổi dậy ở Donetsk nhận định.
Nhưng liệu tất cả những diễn biến này có phải là dấu hiệu kết thúc cuộc nội chiến kéo dài ở Ukraine? Giới phân tích vẫn còn nhiều hoài nghi bởi trên thực tế phe chính phủ Ukraine và phe nổi dậy đã nhiều lần cam kết như thế này nhưng sau đó đều cáo buộc nhau phá vỡ thỏa thuận. Giới phân tích cho rằng, sẽ phải cần thêm thời gian để xem liệu lệnh ngừng bắn có thể duy trì được bao lâu và cũng như để hiểu các yếu tố chính trị trong trò chơi này.
Thanh Văn
