(Cadn.com.vn) - 0 giờ 25 ngày 29-4 (giờ địa phương), Indonesia hoàn thành việc thi hành án 8 tử tù phạm tội buôn ma túy và giết người. Trong số các đối tượng trên bao gồm 2 công dân Australia là Myuran Sukumaran và Andrew Chan, những kẻ cầm đầu băng đảng buôn heroin “Bali Nine”. Quyết định này vấp phải sự phản đối công khai tại Australia. Liệu động thái này có thể ảnh hưởng đến quan hệ song phương?
Australia: Mối quan hệ lung lay
Khi Andrew Chan và Myuran Sukumaran bị kết án tử hình hồi năm 2006, người dân Australia gật đầu cho rằng, cả hai phạm một tội lớn trong đất nước nổi tiếng với luật chống ma túy khắc nghiệt.
Tuy nhiên, trong năm qua, khi Chan và Sukumaran tỏ rõ sự hối hận, các phương tiện truyền thông và công chúng phần nào đồng cảm với họ. Các cuộc thăm dò cho thấy, phần lớn ủng hộ việc khoan hồng. Với cáo buộc rằng các thẩm phán Indonesia trong phiên xét xử tìm cách nhận hối lộ giảm án cho 2 nghi phạm khiến người dân Australia cho rằng công dân của họ bị đối xử không công bằng. Tương tự như vậy, người Australia giận dữ với cáo buộc Tổng thống Indonesia Joko Widodo không xem xét chặt chẽ những lời cầu xin khoan hồng của hai nghi phạm.
Trong khi đó, hầu hết người Indonesia nghĩ rằng họ phải bị tử hình. Tổng thống Widodo nhiều lần nói rằng, Indonesia phải đối mặt với một cuộc khủng hoảng ma túy giết chết 40-50 người/ngày và khiến 4,5 triệu người nghiện ma túy. Khi vụ việc gặp phải những chỉ trích ầm ĩ của quốc tế, nhiều nhà lãnh đạo chính trị của Indonesia cho rằng, việc hành quyết là chủ quyền quốc gia.
Ngày 29-4, Australia có động thái chưa có tiền lệ khi triệu hồi đại sứ nước này tại Indonesia. Dĩ nhiên, Australia muốn bày tỏ sự tức giận về vụ hành quyết, song Canberra cần cân nhắc các lợi ích chiến lược, ngoại giao và kinh tế với Indonesia.
Indonesia: Không thay đổi nhiều
Indonesia vẫn duy trì lập trường vững chắc về việc tử hình những kẻ buôn ma túy.
Trong khi các nước khác sẽ gửi công hàm chính thức để phản đối vụ xử tử, các cường quốc lớn - chẳng hạn như Australia, Brazil và Pháp - có thể triệu hồi đại sứ tại Indonesia. Với sự gần gũi về địa lý, vụ xử tử Andrew Chan và Myuran Sukumaran có thể làm phức tạp quan hệ ngoại giao giữa Jakarta và Canberra.
Ngoài căng thẳng song phương về vấn đề người di cư bất hợp pháp và nghe lén, vấn đề mới nhất có khả năng cản trở nỗ lực xây dựng lòng tin và tăng cường khả năng phối hợp hoạt động quân sự giữa hai nước. Hình phạt tử hình cũng có thể là tiền lệ cho các nước khác, có khả năng hạn chế triển vọng hợp tác quốc tế chống tội phạm có tổ chức xuyên quốc gia, trong đó có buôn lậu ma túy.
Tuy nhiên, mối quan hệ song phương của Indonesia với Australia sẽ sớm hồi phục, bởi các yếu tố địa chính trị sẽ gắn kết hai nước trong các chính sách quốc phòng và ngoại giao.
An Bình (Theo BBC)
