Hôm 20-6, Reuters đưa tin người chiến thắng chức vụ tổng thống Iran sau cuộc tổng tuyển cử là một thẩm phán theo đường lối cứng rắn – ông Ebrahim Raisi.

Tân tổng thống Iran - Ebrahim Raisi - Ảnh: Reuters

Chiến thắng dành cho Raisi, 60 tuổi, một nhà phê bình không khoan nhượng đối với phương Tây có người bảo trợ chính trị là Lãnh tụ tối cao Ayatollah Ali Khamenei.

Trước đó Raisi đã được Khamenei bổ nhiệm vào vị trí Bộ trưởng tư pháp vào năm 2019.

Cuối năm đó, Raisi đứng đầu hệ thống pháp luật khi chính quyền sử dụng tòa án để trấn áp làn sóng bất ổn chính trị đẫm máu nhất kể từ cuộc cách mạng Hồi giáo năm 1979. Iran cho biết hệ thống luật pháp của họ là độc lập và không bị ảnh hưởng bởi các lợi ích chính trị.

Là một nhân vật cấp trung trong hệ thống cấp bậc của các giáo sĩ Hồi giáo dòng Shiite của Iran, Raisi đã là một quan chức tư pháp cấp cao trong phần lớn sự nghiệp của mình. Ông từng là phó trưởng ban tư pháp trong 10 năm, trước khi được bổ nhiệm làm tổng công tố viên vào năm 2014.

Mỹ đã áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với Raisi vào năm 2019 với các cáo buộc vi phạm nhân quyền, bao gồm các vụ hành quyết những năm 1980 và vai trò của ông trong việc trấn áp tình trạng bất ổn năm 2009.

Raisi, người đã thua Tổng thống theo chủ nghĩa thực dụng Hassan Rouhani vào năm 2017, không đưa ra chương trình chính trị hoặc kinh tế chi tiết nào trong chiến dịch tranh cử của mình, đồng thời thu hút những người Iran có thu nhập thấp hơn bằng cách hứa hẹn giảm tỷ lệ thất nghiệp.

Tuy nhiên, bằng cách hứa sẽ không "lãng phí một giây phút nào" trong việc dỡ bỏ các lệnh trừng phạt của Mỹ, Raisi đã thể hiện sự ủng hộ của mình đối với các cuộc đàm phán với các cường quốc trên thế giới nhằm khôi phục thỏa thuận hạt nhân năm 2015.

Các nhà phân tích cho biết chiến thắng trong cuộc bầu cử sẽ làm tăng cơ hội kế nhiệm Khamenei của Raisi, người từng giữ hai nhiệm kỳ tổng thống trước khi trở thành nhà lãnh đạo tối cao sau khi người sáng lập Cách mạng Hồi giáo Ayatollah Ruhollah Khomeini qua đời năm 1989, các nhà phân tích cho biết trước cuộc bỏ phiếu hôm 18-6.

"Raisi là người mà Khamenei tin tưởng ... Raisi có thể bảo vệ di sản của nhà lãnh đạo tối cao", Sanam Vakil, phó giám đốc Chương trình Trung Đông và Bắc Phi của Chatham House cho biết.

Sinh năm 1960 trong một gia đình tôn giáo ở thành phố Mashhad của người Hồi giáo dòng Shiite, Raisi đã hoạt động tích cực trong cuộc cách mạng năm 1979 lật đổ Shah do Mỹ hậu thuẫn và tiếp tục tuyên bố lòng trung thành của mình với "các giá trị cơ bản" của Khamenei.

Theo CAO