Trong bối cảnh Ấn Độ đang có sự phân cực tôn giáo rất lớn, IS đang đổi mới các nỗ lực để mở rộng sự hiện diện ở nước này.

Hôm 25-3, một kẻ khủng bố đơn độc liên kết với IS tại tỉnh Khorasan (ISKP) thực hiện cuộc tấn công vào Gurudwara Har Rai Sahib, một nơi thờ cúng của đạo Sikh ở Kabul, Afghanistan, khiến 25 tín đồ thiệt mạng. 3 kẻ tấn công, bắt giữ khoảng 80 người làm con tin trong cuộc tấn công kéo dài hàng giờ đồng hồ. Kẻ khủng bố đứng sau vụ tấn công sau đó được xác định là Abu Khalid al-Hindi (tên thật Mohammed Mohsin) đến từ bang Kerala của Ấn Độ. Tuyên bố của kênh truyền thông của IS Amaq cho biết, vụ tấn công là “sự trả thù cho người Hồi giáo ở Kashmir”,  những người đang đối mặt với những cáo buộc tàn bạo của chính phủ Ấn Độ.

Người biểu tình Kashmir cầm cờ IS trong cuộc biểu tình ở Srinagar, Kashmir hồi tháng 5-2019. Ảnh: AP

Tái định hướng chiến lược

Những cuộc tấn công bạo lực gần đây ở bang Jammu và Kashmir và  những tuyên truyền gần đây hướng tới người Hồi giáo tại Ấn Độ cho thấy IS đang tái định hướng chiến lược nhằm thu hút sự ủng hộ bằng cách tận dụng các sự cố bất ổn dân sự gần đây ở Ấn Độ. IS luôn lợi dụng sự phân cực giữa các nhóm tôn giáo và sự hỗn loạn xã hội để tuyển dụng và tiến hành các hoạt động. Ấn Độ cũng không ngoại lệ.

Vụ đánh bom tự sát hôm 25-3 là cuộc tấn công thứ hai của ISKP nhằm vào cộng đồng người Sikh thiểu số ở Afghanistan, sau vụ đánh bom tự sát nhằm vào một đoàn người theo đạo Hindu và đạo Sikh ở Jalalabad, tỉnh Nangarhar, khiến 19 người thiệt mạng hồi năm 2018. Tấn công những người không theo đạo Hồi và thậm chí là những người Hồi giáo không tuân theo hệ tư tưởng của IS, chẳng hạn như người Shiite là một phần của hệ tư tưởng IS.

Vụ tấn công mới nhất diễn ra vào thời điểm ISKP bị quân đội Mỹ, Afghanistan và Taliban đánh bại ở Afghanistan. Nhóm hiện chỉ còn khoảng 2.000 phần tử, hoạt động ở một số khu vực nhỏ ở tỉnh Kunar ở miền đông Afghanistan. Tuy nhiên, ISKP đã tìm cách sống sót và thực sự đã thực hiện một số vụ tấn công đáng kể trong năm nay tại Afghanistan, đặc biệt là sau khi Mỹ và Taliban ký thỏa thuận hòa bình, có lẽ là để phá hỏng tiến trình hòa bình. ISKP gần đây gia tăng các cuộc tấn công nhằm thu hút các thành viên Taliban và Al-Qaeda cứng rắn phản đối thỏa thuận hòa bình cũng như gây ra xích mích giữa Mỹ, chính phủ Afghanistan và Taliban.

Cơ hội

Rõ ràng IS nhìn thấy cơ hội trong bối cảnh bất ổn xã hội lan rộng tại Ấn Độ sau khi chính phủ ban bố Đạo luật sửa đổi quyền công dân (CAA), cấp quyền công dân Ấn Độ cho những người di cư không theo đạo Hồi từ Pakistan, Afghanistan và Bangladesh đến Ấn Độ trước 2014. Tạp chí Sawt al-Hind đã chỉ trích rất nhiều người, từ Thủ tướng Narendra Modi đến các lãnh đạo phe đối lập như lãnh đạo sinh viên Kanhaiya Kumar và Thành viên Nghị viện Asaduddin Owaisi vì đã “kỳ thị thanh niên Hồi giáo”. IS cũng bác bỏ hệ thống dân chủ và hiến pháp Ấn Độ, khi nói rằng người Hồi giáo tại Ấn Độ chỉ có thể phát triển mạnh dưới một hệ thống chính trị Hồi giáo, chẳng hạn như Nhà nước Hồi giáo.

Sử dụng công dân Ấn Độ cho cuộc tấn công ở Kabul hôm 25-3, IS muốn nhắm đến 3 mục đích. Đầu tiên, IS muốn đưa một “khuôn mặt Ấn Độ” vào cuộc tấn công tại một trong những khu vực an toàn nhất của thủ đô Afghanistan, đặc biệt là khi thành phố đang bị phong tỏa do sự bùng phát của dịch Covid-19. Thứ hai, IS muốn chứng tỏ nhóm chưa bị đánh bại ở Afghanistan. Thứ ba, sử dụng một người Hồi giáo Ấn Độ để tấn công người Sikh có thể là một nỗ lực thay đổi kết cấu xã hội của Ấn Độ, nơi tôn vinh sự hài hòa và bình đẳng giữa Ấn giáo, đạo Sikh, Hồi giáo, Kitô giáo và các tôn giáo khác.

Một số kênh truyền thông Ấn Độ và Afghanistan đã chỉ ra rằng, mục tiêu ban đầu của vụ tấn công vào ngày 25- 3 không phải là nhà thờ ở Kabul mà là lãnh sự quán Ấn Độ ở Jalalabad hoặc Đại sứ quán Ấn Độ ở Kabul. Tuy nhiên, an ninh được tăng cường tại các cơ quan ngoại giao Ấn Độ ở Afghanistan sau các cuộc tấn công trước đó đã buộc IS phải thay đổi mục tiêu vào phút cuối. Nếu điều này là đúng, thì đây là một mối quan ngại an ninh lớn đối với Ấn Độ, đặc biệt là khi New Delhi đã đầu tư rất nhiều vào Afghanistan và nỗ lực xây dựng quan hệ với chính phủ Afghanistan.

AN BÌNH