Jonathan Pollard – điệp viên cứu vãn hòa bình Trung Đông?

Thứ bảy, 05/04/2014 12:16

(Cadn.com.vn) - Bị kết án chung thân vào năm 1987 vì tội gián điệp chống lại Mỹ, Jonathan Pollard có thể trở thành con bài mặc cả của Washington trong các cuộc đàm phán hòa bình Trung Đông đang diễn ra hiện nay. Lá bài này càng đặc biệt sau khi một cuộc họp giữa các nhà ngoại giao hàng đầu và các nhà lãnh đạo bị hủy bỏ.

Vấn đề trả tự do cho Pollard luôn được đề cập đến bất cứ khi nào một quan chức Mỹ đến thăm Israel. Khi Tổng thống Barack Obama bước lên đường băng tại Sân bay quốc tế Ben Gurion 1 năm trước đây, một trong những điều đầu tiên ông nghe được là "Hãy trả tự do cho Pollard".

Jonathan Pollard là công dân Mỹ khi bị kết án vào năm 1987 vì hoạt động gián điệp. Tuy nhiên, ông sau đó xin nhập quốc tịch Israel khi đang ở trong tù và được chấp nhận. Sau đó, ông bị giam tại Cục Giam giữ của Mỹ ở Butner thuộc Bắc Carolina như một con tin của chính quyền Israel. Giờ đây, có vẻ như, chính quyền Obama có thể thương lượng các điều khoản thả ông để yêu cầu Tel Aviv đồng ý mở rộng các cuộc đàm phán hòa bình với Palestine. Hàng triệu người Israel sẽ ăn mừng việc Pollard được thả.

Người dân Israel kêu gọi trả tự do cho Jonathan Pollard. Ảnh: AFP

Pollard không làm việc cho Cơ quan tình báo Mossad khi ông trao tài liệu mật của Hải quân Mỹ cho người Israel. Ông là mật vụ của một chi nhánh mới của tình báo Israel, có tên là Văn phòng Quan hệ khoa học, được điều hành bởi một cựu nhân viên Mossad tên Rafi Eitan. Nhưng việc bắt giữ Pollard là sự kiện đau buồn trong mối quan hệ giữa Israel và Mỹ, xúc phạm Washington. Kể từ đó, các quan chức Israel thề sẽ từ bỏ bất kỳ hoạt động tình báo nào trên đất Mỹ trong tương lai.

Tại Israel, Pollard được xem như một vị anh hùng. Mọi người luôn theo dõi tin tức của ông, từ việc ông chuyển từ tù nhân sang làm phu tù, cho đến những thông tin cho biết sức khỏe của ông đang giảm sút. Trong khu phố Silwan của người Palestine, những người định cư Do Thái gọi nhà của họ là "Beit Yonatan", hay "nhà của Jonathan", nhằm tôn vinh Pollard.

Việc trả tự do cho Pollard trở thành vấn đề của sự đồng thuận quốc gia, được xác nhận bởi các chính trị gia khác nhau, từ Thủ tướng Benjamin Netanyahu cho đến Tổng thống Shimon Peres, người từng giữ chức vụ Thủ tướng khi Pollard được tuyển dụng. Hôm 31-3, một nhật báo tiếng Do Thái hàng đầu đưa tin rằng, Gilad Shalit, một cựu chiến binh bị Hamas giam giữ trong 5 năm, viết thư cho ông Netanyahu kêu gọi thả Pollard, nhấn mạnh rằng, 29 năm tù của Pollard "dài gấp hơn 5 lần thời gian tôi bị giam cầm", và Mỹ là người bạn lớn của chúng ta". Và tiến trình thương lượng đang được tiến hành.

Ông Netanyahu đã thả 1.027 tù nhân Palestine để đổi lấy Shalit. Ông đã đồng ý thả 104 người khác như một phần trong thỏa thuận với Ngoại trưởng Mỹ John Kerry bắt đầu các cuộc đàm phán hòa bình hiện tại với người Palestine. 104 người này được thả trong 4 đợt và cho đến nay, 3 đợt đã hoàn thành với 78 người được thả. Nhưng các cuộc đàm phán dự kiến sẽ kết thúc vào ngày 29-4 tới, mà chẳng đạt được thỏa thuận nào đáng kể.

Mỹ có thể mặc cả với ông Netanyahu cho việc thả Pollard, để đổi lại Tel Aviv phải ngừng việc mở rộng các khu định cư của người Do Thái ở Bờ Tây mà Palestine hy vọng sẽ trở thành thủ đô của nước này. Điều đó giải thích tại sao Bộ trưởng Xây dựng và Nhà ở Israel Uri Ariel nói ông Obama hãy ngừng việc phóng thích Pollard. Ông cho rằng, Washington "lạm dụng một người đàn ông ốm yếu" để thương lượng trong cuộc đàm phán hòa bình.

An Bình (Theo Time)