(Cadn.com.vn) - Quốc gia Châu Phi nhỏ bé Burundi đang bị chia rẽ sâu sắc sau tuyên bố đảo chính lật đổ chính quyền Tổng thống Pierre Nkurunziza của tướng Godefroid Niyombare, người bị cách chức Giám đốc cơ quan tình báo hồi tháng 2,
Mặc dù đảo chính là tin không có gì bất ngờ trong bối cảnh chính trị khá bất ổn của Burundi nhưng rõ ràng, việc cả hai bên tuyên bố mâu thuẫn về vấn đề này đang gửi đi tín hiệu rối rắm về tình hình ở quốc gia Châu Phi và khiến cộng đồng quốc tế khó xử.
Tướng Niyombare tuyên bố lật đổ Tổng thống Nkurunziza vào tối 13-5, trong nỗ lực chấm dứt các cuộc biểu tình bạo lực phản đối việc Tổng thống Nkurunziza ra tranh cử nhiệm kỳ thứ 3. Tướng Niyombare cho rằng, Tổng thống Nkurunziza vi phạm hiến pháp khi tìm cách ra tranh cử nhiệm kỳ 3. Tuyên bố đảo chính được đưa ra chỉ vài giờ sau khi Tổng thống Nkurunziza đến quốc gia láng giềng Tanzania tham gia đàm phán với lãnh đạo các quốc gia Cộng đồng Đông Phi (EAC) (gồm Kenya, Rwanda, Uganda, Tanzania và Burundi) nhằm chấm dứt khủng hoảng ở Burundi.
Vị tướng đảo chính thậm chí ra lệnh đóng cửa sân bay Bujumbura biên giới trên bộ và tuyên bố đã có sự hỗ trợ của “nhiều” quan chức quân đội và cảnh sát cấp cao đồng thời khẳng định, “đang làm việc với các nhóm xã hội dân sự, lãnh đạo tôn giáo và chính trị gia để thành lập chính phủ chuyển tiếp”. Hàng trăm người đã xuống đường ăn mừng sau tuyên bố đảo chính. Tuy nhiên, thông tin về cuộc đảo chính này khá mâu thuẫn.
Ngày 14-5, Tư lệnh các lực lượng vũ trang Burundi, tướng Prime Niyongabo tuyên bố, âm mưu đảo chính này đã bị chặn đứng. Vị tư lệnh này nhấn mạnh, Phủ Tổng thống vẫn nằm dưới quyền kiểm soát của lực lượng ủng hộ Tổng thống Nkurunziza, đồng thời cho biết thêm, lực lượng quốc phòng đang kêu gọi những kẻ đảo chính ra đầu thú. Tất nhiên, tuyên bố này ngay lập tức đã bị những người đảo chính bác bỏ. Phát ngôn viên của phe chống tổng thống, Venon Ndabaneze nói rằng, tuyên bố này là giả tạo và phe đảo chính vẫn đang kiểm soát các cơ sở, trong đó có sân bay quốc tế ở thủ đô Bujumbura.
Mặc dù chưa thể xác nhận liệu có phải xảy ra 1 cuộc đảo chính quân sự tại quốc gia Châu Phi này hay không, HĐBA LHQ mở cuộc họp khẩn trong ngày 14-5 để bàn về tình hình của quốc gia Châu Phi này. Điều quan ngại hiện nay là không có gì chắc chắn về nơi ở của Tổng thống Nkurunziza, người đang nỗ lực trở về nhà từ Tanzania sau cuộc đảo chính song được cho là bị chặn lại sau khi phe chống đối chiếm giữ sân bay. Theo các nguồn tin, Tổng thống Nkurunziza vẫn đang ở Tanzania.
Cuộc khủng hoảng chính trị hiện nay ở Burundi làm bùng nổ lo ngại “hồi sinh” tình trạng bạo lực lan rộng khắp quốc gia nghèo khó vốn vẫn đang hồi phục sau 13 năm nội chiến kết thúc vào năm 2006. Hàng trăm ngàn người đã thiệt mạng trong cuộc xung đột này, đánh dấu bằng các cuộc tàn sát giữa người Hutu đa số và người Tutsi thiểu số.
Thanh Văn
