Liệu ông Trump có mở "hộp Pandora" ở Trung Đông?
Cuộc đối đầu giữa Iran và Israel đang tiếp tục căng thẳng. Trong bối cảnh này, Tổng thống Mỹ Donald Trump đang đứng trước một trong những quyết định khó khăn nhất kể từ khi quay trở lại Nhà Trắng: liệu có nên can thiệp quân sự trực tiếp vào Iran hay không. Nếu ông Trump quyết định mở "hộp Pandora" với những hành động quân sự nhằm vào Iran, Mỹ có thể đối mặt với những hậu quả nghiêm trọng.
Rộ tin Mỹ chuẩn bị tấn công Iran
Hãng tin Bloomberg dẫn một số nguồn thạo tin cho biết, các quan chức cấp cao của Mỹ đang chuẩn bị cho khả năng tấn công Iran trong những ngày tới. Một cuộc không kích vào Iran có khả năng được tiến hành vào cuối tuần này. Tuy nhiên, các nguồn tin nói rõ rằng tình hình vẫn đang diễn biến và vẫn có thể thay đổi.
Tờ Politico ngày 18-6 trích lời một quan chức chính quyền cho biết Tổng thống Mỹ Donald Trump có thể cho phép các cuộc tấn công chiến thuật hạn chế nhằm vào các cơ sở hạt nhân của Iran, nhưng không tìm cách thay đổi chế độ tại quốc gia Trung Đông. Theo quan chức này, Mỹ "tin tưởng mạnh mẽ" rằng sự can dự của họ có thể giới hạn ở một loạt cuộc tấn công chiến thuật nhằm vào các mục tiêu cụ thể.
Cùng ngày 18-6, tờ Financial Times đưa tin nội các chính phủ Anh đang được đặt trong tình trạng cảnh giác cao độ do lo ngại về khả năng Mỹ tiến hành các cuộc tấn công nhằm vào Iran. Financial Times cho biết các quan chức Anh đánh giá tình hình Trung Đông hiện nay là "nghiêm trọng và dễ biến động" đồng thời cho biết đội ngũ của Thủ tướng Starmer đã thảo luận khả năng Mỹ tấn công các cơ sở hạt nhân của Iran từ căn cứ quân sự Diego Garcia, được Anh cho Mỹ thuê, ở Ấn Độ Dương.
Tổng thống Trump đã công khai thừa nhận rằng ông đang mất kiên nhẫn với tình hình ở Trung Đông. Các nguồn tin thân cận cho biết Tổng thống Trump ngày càng bực tức vì Iran thiếu phản hồi rõ ràng, và ông cũng không muốn tạo hình ảnh rằng Tehran đã gọi được "đòn gió" của Mỹ. Các nguồn tin am hiểu tư duy của Tổng thống Trump cho biết ông ngày càng cảm thấy thất vọng trước việc Iran - trong tình trạng bất ổn - không thể cung cấp câu trả lời ngay lập tức cho chính quyền Mỹ.
Gần đây, ông Trump đã tăng cường phát biểu cứng rắn với chính quyền Iran, khẳng định rằng Mỹ biết chính xác nơi Lãnh tụ tối cao Iran, Đại giáo chủ Ali Khamenei đang ẩn náu. "Ông ta là mục tiêu dễ dàng, nhưng đang an toàn ở đó - Chúng tôi sẽ không loại bỏ ông ta, ít nhất là hiện tại. Nhưng chúng tôi không muốn tên lửa nhắm vào dân thường hay binh sĩ Mỹ. Sự kiên nhẫn của chúng tôi đang cạn dần", Tổng thống Trump viết trên mạng xã hội Truth Social. Trong một bài đăng khác, ông Trump khẳng định: "Chúng tôi hiện đã giành được quyền kiểm soát hoàn toàn bầu trời Iran".
Ngày 17-6, Nhà Trắng cho biết ông Trump đã họp với Hội đồng An ninh quốc gia sau khi đưa ra những lời cảnh báo với Iran. Các quan chức Mỹ cho biết ông Trump đang để ngỏ mọi khả năng. Lựa chọn có khả năng nhất mà ông đang cân nhắc là sử dụng bom "phá boongke" khổng lồ để phá hủy cơ sở hạt nhân Fordow nằm sâu trong lòng đất mà bom của Israel không thể chạm tới. Tờ New York Times cho biết ông Trump đang cân nhắc cho phép máy bay tiếp nhiên liệu của Mỹ hỗ trợ máy bay chiến đấu Israel tiến sâu vào lãnh thổ Iran. Trong ba ngày qua, ít nhất 30 máy bay tiếp nhiên liệu quân sự của Mỹ xuất hiện ở châu Âu, trong khi nhóm tàu sân bay thứ hai USS Nimitz được điều đến Trung Đông để chuẩn bị cho một cuộc tấn công có thể xảy ra.
Những phát biểu của ông Trump cho thấy nhà lãnh đạo Mỹ ngày càng nghiêng về khả năng hành động quân sự, trái ngược với tuyên bố công khai một tuần trước của chính ông. Khi đó, ông Trump đã nhiều lần hối thúc Iran tham gia các cuộc đàm phán ngoại giao để sớm đạt được thỏa thuận về vấn đề hạt nhân.
Iran cảnh báo hậu quả
Theo các hãng tin Reuters và AFP, ngày 19-6, Thứ trưởng Ngoại giao Iran Kazem Gharibabadi cảnh báo về bất kỳ hành vi can dự trực tiếp nào của Mỹ vào cuộc xung đột Israel-Iran, đồng thời khẳng định Tehran "đã chuẩn bị mọi lựa chọn cần thiết".
Theo truyền thông nhà nước Iran, ông Gharibabadi tuyên bố nếu Mỹ muốn can thiệp tích cực để ủng hộ Israel, Iran sẽ "không còn lựa chọn nào khác" ngoài việc sử dụng các công cụ của mình tự vệ. Các nhà hoạch định quân sự của chúng tôi đã cân nhắc mọi phương án cần thiết... Khuyến nghị của chúng tôi dành cho Mỹ là nếu không muốn ngăn chặn hành động gây hấn của Israel thì ít nhất hãy đứng ngoài".
Trước đó, trong một bài đăng trên mạng xã hội vào sáng 18-6, ông Araghchi cho biết rằng đất nước của ông vẫn "cam kết theo đuổi ngoại giao" và chưa bao giờ và sẽ không bao giờ theo đuổi vũ khí hạt nhân.
Hậu quả nặng nề
Các chuyên gia về Iran cảnh báo một cuộc tấn công của Mỹ vào Iran có thể kéo Washington vào một "vũng lầy" thậm chí còn nguy hiểm hơn các cuộc chiến ở Iraq và Afghanistan - một cuộc đối đầu có thể kéo dài trong suốt nhiệm kỳ tổng thống của ông Trump và gây ra tổn thất nặng nề về sinh mạng và tài nguyên của Mỹ. "Bất kỳ cuộc tấn công nào của Mỹ cũng sẽ dẫn đến một cuộc tấn công toàn diện của Iran vào các căn cứ của Mỹ trong khu vực cũng như một cuộc chiến toàn diện giữa Mỹ và Iran", ông Trita Parsi, phó chủ tịch điều hành của Viện Quincy tại Washington, nhận định.
Ông Parsi cho rằng Tehran có thể không thể duy trì một cuộc chiến lâu dài với Mỹ, nhưng đó cũng sẽ không phải là một cuộc chiến dễ dàng đối với Washington. "Iran là một quốc gia rất lớn, điều đó có nghĩa là sẽ có rất nhiều mục tiêu mà Mỹ phải tấn công để vô hiệu hóa khả năng phản công của Iran", chuyên gia Parsi nói, lưu ý rằng điều này sẽ xảy ra khi không có sự ủng hộ rộng rãi cho một cuộc chiến với Iran trong chính đội ngũ của Tổng thống Trump.
Ellie Geranmayeh, một thành viên chính sách cấp cao tại Hội đồng Quan hệ Đối ngoại châu Âu, nhận định một cuộc tấn công của Mỹ vào Iran sẽ mở ra "chiếc hộp Pandora" và "nhiều khả năng sẽ chiếm trọn phần còn lại trong nhiệm kỳ tổng thống của Tổng thống Trump". "Một khi bạn mở chiếc hộp Pandora này ra, chúng ta không biết mọi thứ sẽ đi về đâu. Trước đây, ông Trump đã từng lùi bước khỏi bờ vực chiến tranh với Iran, ông ấy có khả năng làm như vậy một lần nữa", chuyên gia Geranmayeh nói, ngụ ý việc một khi mở hộp thì sẽ không biết chuyện gì sẽ xảy ra trong tương lai.
Nhà báo nổi tiếng của Mỹ, ông Tucker Carlson, cảnh báo nếu Washington can dự vào cuộc xung đột Israel - Iran, điều này có khả năng dẫn đến sự sụp đổ của đế chế Mỹ và đánh dấu sự kết thúc của nhiệm kỳ tổng thống của ông Trump. Ngoài ra, ông Carlson cho rằng Mỹ "hoàn toàn không chuẩn bị" cho một cuộc "chiến tranh thực sự" với Iran.
AN BÌNH
Dòng sự kiện:Căng thẳng Trung Đông
Các lãnh đạo G7 kêu gọi Mỹ chấm dứt căng thẳng thương mại
Ngày thứ 5: Israel và Iran vẫn giao tranh khốc liệt
Iran tiến hành thêm các đợt tấn công trả đũa vào Israel
Bộ Ngoại giao khuyến cáo công dân Việt Nam không đến Israel và Iran
Cổ phiếu trượt dốc, giá dầu và vàng tăng vọt sau khi Israel tấn công Iran