(Cadn.com.vn) - Người Malaysia không lạ gì với mối liên quan giữa chính trị và tiền bạc, nhưng vụ bê bối Quỹ nhà nước chiến lược 1Malaysia Development Bhd (1MDB) liên quan đến Thủ tướng Najib Razak thật sự quá lớn và quá bất ngờ, khiến chính phủ nước này chao đảo.

Tranh cãi về vấn đề gì?

Vụ bê bối bắt nguồn từ Quỹ 1MDB do Thủ tướng Chính phủ Najib Razak thành lập vào năm 2009 khi ông nhậm chức. Quỹ này được thành lập với mục tiêu biến Kuala Lumpur thành trung tâm tài chính. Nhưng gần đây, quỹ mất khả năng thanh toán 11 tỷ USD tiền nợ.

Cựu Thủ tướng Mahathir Mohamad cho rằng, quỹ đã nợ quá nhiều và hoạt động thiếu minh bạch. Ông cũng chỉ trích, lối sống "xa hoa" của gia đình ông Najib, vốn được thảo luận thường xuyên trên báo chí địa phương. Sau đó, tờ WSJ của Mỹ cho biết đã nhìn thấy giấy tờ cho thấy gần 700 triệu USD từ 1MDB được chuyển vào các tài khoản ngân hàng cá nhân của Thủ tướng Najib, người hiện đang phải đối mặt với lời kêu gọi chứng minh tài sản của mình là hợp pháp.

Những bên liên quan nói gì?

Trong một tuyên bố, 1MDB cho biết, quỹ chưa bao giờ đưa tiền cho thủ tướng và cho rằng những cáo buộc trên là "vô căn cứ". Quỹ nhiều lần tuyên bố có tài sản trị giá lớn hơn nhiều so với các khoản nợ.

Thủ tướng Najib cũng bác cáo buộc nhận tiền từ 1MDB hoặc bất kỳ quỹ nào, và luật sư của ông yêu cầu lời giải thích từ WSJ. Tờ New Straits Times dẫn lời ông Najib cho rằng, thật là "vô lý" khi ông tham ô tiền mà sau đó lại giấu nó trong tài khoản cá nhân. Sau đó, trong bài viết trên trang facebook, ông Najib cáo buộc ông Mahathir "phá hoại chính trị".

Thủ tướng Najib cho rằng, ông Mahathir bắt tay với người nước ngoài trong chiến dịch "lật đổ thủ tướng được bầu dân chủ". Ông cho biết, cựu Thủ tướng Mahathir bắt đầu tấn công kể từ khi ông từ chối thực hiện "các yêu cầu cá nhân" của ông Mahathir. Ông Mahathir bác bỏ những tuyên bố này đồng thời kêu gọi thủ tướng chứng minh, ông không bỏ túi quỹ nhà nước.

Hiện, cuộc điều tra chính thức quỹ 1MDB đã bắt đầu, trong đó có lực lượng đặc nhiệm do tổng chưởng lý lãnh đạo. Đội đột kích vào văn phòng của 1MDB hôm 8-7 và lấy đi một số tài liệu.

Các nhà chức trách thu giữ máy tính khi lục soát văn phòng 1MDB. Ảnh: BBC

Dấu chấm hết cho ông Najib?

Liên minh đối lập Pakatan Rakyat đang phải đấu tranh với những đấu đá nội bộ, nên ít có khả năng gây áp lực cho Thủ tướng Najib. Mối đe dọa lớn nhất của ông là chính đảng của ông và đặc biệt là cựu Thủ tướng Mahathir, người vẫn được coi là cha đẻ của Malaysia hiện đại và rất được người dân tôn trọng.

Đây là chiến dịch thứ ba của ông Mahathir chống lại những chính trị gia được cho có khả năng trở thành các nhà lãnh đạo tiếp theo của đất nước. Ông lật đổ thành công cấp phó của ông, Anwar Ibrahim, vào cuối năm 1990 và cũng buộc người kế nhiệm, Abdullah Badawi, phải từ chức. Hiện giờ, ông Mahathir kêu gọi Thủ tướng Najib phải từ chức.

Người Malaysia nghĩ gì?

Vụ bê bối 1MDB nổi bật trên báo chí địa phương trong nhiều tháng qua nhưng ít người Malaysia hiểu biết về vụ việc cho đến khi WSJ đăng bài phanh phui vụ việc.

Vụ bê bối hiện giờ tạo ra tiếng vang với những người Malaysia đang phải vật lộn với chi phí sinh hoạt gia tăng. Việc không quản lý tốt một quỹ nhà nước khiến nhiều người dân nghèo bực tức khi phải trả thuế tiêu thụ mới. Tuy nhiên, vụ bê bối không làm người Malaysia mất đi óc hài hước. Trên các mạng truyền thông xã hội, nhiều người nghĩ ra một loạt tên các bộ phim liên quan đến 1MDB như: "42 tỷ sắc thái của nợ" "Hiệp sĩ nợ trỗi dậy"... Một người dùng Twitter cho rằng: "Malaysia hiện đang trong thời kỳ chính trị đen tối nhất".

An Bình
(Theo BBC)