Mẹ và bếp lửa mùa đông
(Cadn.com.vn) - Cuối thu, "Đã nghe rét mướt luồn trong gió" (thơ Xuân Diệu) là chắc rằng mùa đông đã về, trời đất thay chiếc áo mùa thu trời xanh biếc bằng chiếc áo màu tro xám xịt, buồn bã. Bỗng nhớ những ngày tuổi thơ của mùa đông buốt giá, hình ảnh ấm cúng của mẹ ngồi trong mái bếp đang đun nước, nấu cơm hoặc xào nấu món gì đó. Bếp mùa đông của mẹ không phải như bếp lửa rơm của ngày hạ về, cũng không phải là bếp gas, bếp sưởi hiện đại như bây giờ. Đó là bếp củi lửa, bếp của biết bao sự tần tảo yêu thương của mẹ vào những sớm mùa đông lạnh giá. Lửa củi được mẹ nhóm giữa ba ông táo đất, mẹ chất củi lên và bắt đầu ngồi đấy, ngọn lửa hồng in hình mẹ thân thương trên vách tường đất...
Để có bếp lửa hồng trong những ngày đông giá, từ những ngày hè nắng ráo, ba tôi đã chuẩn bị củi, phơi khô rồi chất lên chái củi để dành cho cả cho việc nấu nướng vào mùa đông. Như mọi gia đình ở nông thôn ngày trước, việc "dự trữ" củi cho mùa đông cũng như các nhu yếu phẩm khác như gạo lúa, mắm muối... là việc làm thường xuyên và rất quan trọng. Tranh thủ ngày hè nắng, ba tôi bửa những gốc tre, sầu đông hay những loại cây khác trong vườn nhà rồi đem phơi phóng trước sân. Ba bảo, có củi khô chất đầy chái bếp thì đỡ lo. Cũng như lúa gạo đầy chum, mắm muối đầy sành, đầy hủ rồi thì ăn mới ngon miệng, ngủ mới yên giấc. Sau này khi lớn lên, ngẫm nghĩ lại, tôi mới biết hết đó là sự lo lắng, thương yêu của ba mẹ dành cho đàn con thơ dại trong những ngày nào gia đình còn gian khó...
Bây giờ, sau mỗi lần nấu ăn, tôi tắt bếp gas và cảm nhận không khí lành lạnh lập tức tỏa ra không gian nhỏ của căn nhà. Hoặc dù có đang nấu, bếp gas với độ nóng cao nhưng vẫn thấy căn nhà lạnh lẽo. Không riêng tôi, có lẽ khói bếp quê nhà ngày xưa vẫn còn vương vấn tâm hồn mỗi người vì sự ấm cúng khác thường ấy của củi lửa mùa đông. Mỗi mùa đông về, không gian gia đình dường như ấm cúng hơn nhờ bếp lửa. Những sáng mùa đông, mẹ dậy sớm nhóm bếp củi khi ngoài vườn nhà còn dày đặc sương đêm.
 |
| Bếp quê |
Mẹ bắc nồi nấu cơm và tranh thủ loay hoay đủ thứ việc trong nhà. Dù bên ngoài trời lạnh nhưng thoáng thấy ánh lửa hồng bập bùng trong góc bếp, thỉnh thoảng tôi thò đầu ra khỏi chăn nhìn xuống nhà bếp. Con Miu và con Vàng cũng lon ton đến nằm bên chân mẹ từ lúc nào, như cùng mẹ sưởi thêm hơi ấm trong mùa đông lạnh lẽo. Và thế giới trẻ thơ của tôi cũng được vo tròn quẩn quanh chái bếp nhà tranh, có bếp lửa, có mẹ, có ba và anh chị em trong gia đình quây quần cùng nhau bên mâm cơm bình dị. Qua biết bao năm tháng, ngôi nhà tranh và bếp lửa mùa đông nơi quê nhà giờ chỉ còn trong ký ức xa xăm. Nhưng những hình ảnh thân thuộc ấy vẫn không hề phai nhạt trong tâm khảm tôi.
"... Nhóm bếp lửa ấp iu nồng đượm,
Nhóm niềm yêu thương khoai sắn ngọt bùi,
Nhóm nồi xôi gạo mới sẻ chung vui,
Nhóm dậy cả những tâm tình tuổi nhỏ.
Ôi kỳ lạ và thiêng liêng - bếp lửa!"
(Bếp lửa - Bằng Việt)
Tôi nhẩm thầm những câu thơ ấy và lòng rưng rưng... Mẹ và bếp lửa sáng mùa đông...
Thảo Nguyên
