Mở đường, rộng lối đi

Thứ ba, 17/01/2017 08:55

(Cadn.com.vn) - Thổ Nhĩ Kỳ đang tiến dần đến đích trên con đường mở rộng đáng kể quyền lực cho Tổng thống Recep Tayyip Erdogan sau khi Quốc hội ngày 16-1 bỏ phiếu thông qua 2 điều khoản cuối cùng trong dự thảo hiến pháp mới cải cách, trong đó chú trọng việc mở rộng quyền lực cho tổng thống.

Như vậy, với việc thông qua hai điều khoản 17 và 18, Quốc hội kết thúc vòng bỏ phiếu đầu tiên đối với kế hoạch cải cách hiến pháp gây tranh cãi này sau nhiều ngày bàn bạc và tranh luận. Các cuộc tranh luận về gói cải cách lần này thật sự biến hội trường Quốc hội Thổ Nhĩ Kỳ thành bãi chiến trường khi các nghị sĩ hết tranh cãi đã chuyển sang dùng vũ lực với nhau.

Các nghị sĩ giờ đây phải chờ ít nhất 48 giờ trước khi bước vào cuộc bỏ phiếu vòng hai. Những thay đổi hiến pháp theo đề xuất nói trên sẽ biến chức tổng thống – hiện trên danh nghĩa là người đứng đầu nhà nước – trở thành người điều hành chính phủ. Tổng thống sẽ có quyền bổ nhiệm và sa thải các bộ trưởng, trong khi vị trí thủ tướng sẽ bị bãi bỏ lần đầu tiên trong lịch sử Thổ Nhĩ Kỳ.

Trong bối cảnh Thổ Nhĩ Kỳ đang được đặt trong tình trạng khẩn cấp trong gần 6 tháng kể từ sau cuộc đảo chính bất thành hồi tháng 7-2016, những thay đổi theo đề xuất cũng bao gồm việc mở rộng phạm vi của các điều kiện trong đó tổng thống có thể tuyên bố tình trạng khẩn cấp.

Vòng 1 đã hoàn thành. Và đảng Công lý và Phát triển (AKP) cầm quyền của Tổng thống Erdogan cần vượt qua vòng bỏ phiếu lần 2, được dự đoán là sẽ gay cấn và khó nhằn hơn rất nhiều trong bối cảnh các đảng đối lập đang nỗ lực tập hợp sự ủng hộ của các nghị sĩ. Những người phản đối kêu gọi biểu tình, cáo buộc ông Erdogan độc quyền và lợi dụng tình hình hậu đảo chính để mở rộng quyền lực.

AKP, hiện nắm giữ 317 ghế trong Quốc hội 550 ghế, không đủ để nắm quyền đa số. Nhưng AKP cần hơn 330 phiếu để có thể đưa dự luật trên ra trưng cầu dân ý. Tất nhiên, để có được số phiếu cần thiết này, AKP cần sự hỗ trợ của đảng Phong trào dân tộc chủ nghĩa (MHP) đối lập. Nếu được thông qua trong vòng hai, kế hoạch cải cách hiến pháp sẽ tiếp tục được đưa ra trưng cầu ý dân, có lẽ sớm nhất là trong cuối tháng 3 này.

Thanh Văn