Một bước đi mạo hiểm

Thứ năm, 19/05/2016 09:28

(Cadn.com.vn) - Ngày 18-5, Thượng viện Mỹ cuối cùng đã thông qua dự luật cho phép những người sống sót và gia đình các nạn nhân trong vụ khủng bố 11-9-2001 được quyền khởi kiện chính phủ Saudi Arabia về vai trò của quốc gia Arab trong vụ tấn công kinh hoàng này. Theo đó, những gia đình nạn nhân có quyền đòi bồi thường tổn thất về bất cứ vai trò nào của chính phủ Saudi Arabia.

Động thái này của Thượng viện Mỹ được đưa ra trong thời điểm nhạy cảm - ngay sau khi Mỹ lần đầu tiên công bố số tiền nợ Saudi Arabia – vụ việc vốn được coi là một trong những bí mật lớn nhất trong ngành tài chính toàn cầu trong hơn 40 năm qua. Hồi tháng 4, Saudi Arabia đe dọa sẽ bán một phần trái phiếu Mỹ nếu Quốc hội nước này thông qua luật buộc Riyadh sẽ phải chịu trách nhiệm về các vụ khủng bố ngày 11-9-2001.

Đây là một bước đi mạo hiểm của Thượng viện Mỹ bởi khả năng sống sót của dự luật này là không nhiều. Ở trong nước, động thái này chính thức thiết lập một thử thách ngoại giao cuối cùng dành cho ông chủ Nhà Trắng Barack Obama, nhà lãnh đạo vốn đã đe dọa phủ quyết dự luật. Ở ngoài nước, dự luật này chắc chắn sẽ làm bùng nổ cơn bão lửa ngoại giao giữa hai quốc gia đồng minh này trong bối cảnh Washington đang nỗ lực ve vuốt Riyadh.

Thực tế là cho đến nay vẫn không có bằng chứng nào cho thấy, Saudi Arabia liên quan đến các cuộc tấn công của nhóm khủng bố Al-Qaeda. Chính quyền Riyadh cũng luôn phủ nhận mọi liên quan đến vụ khủng bố này. Tuy nhiên, 15 trong số 19 tên không tặc chiếm quyền kiểm soát 4 máy bay chở khách để thực hiện những vụ tấn công ở 2 thành phố New York và Washington đều được xác định là công dân Saudi Arabia. Hồi tháng 2 vừa qua, Zacarias Moussaoui, được xem là “tên không tặc thứ 20”, nói với luật sư Mỹ rằng, các thành viên của gia đình hoàng gia Saudi Arabia đã cho Al-Qaeda hàng triệu USD trong những năm 1990.

Đại sứ quán Saudi Arabia bác bỏ tuyên bố của Moussaoui. Tuy nhiên, những lời buộc tội của tên này làm hồi sinh những tranh luận về việc liệu chính quyền Tổng thống Obama có nên công khai 28 trang tài liệu mật trong báo cáo điều tra chính thức của chính phủ về vụ tấn công, trong đó có nhắc tới vai trò liên quan của Saudi Arabia.

Hiện dự luật này vẫn cần sự chấp thuận của Hạ viện, và sau đó phải được Tổng thống Barack Obama ký ban hành. Tuy nhiên, ông Obama, người đã đến thăm vương quốc Arab này hồi tháng 4 trong nỗ lực xoa dịu mối quan hệ đang căng thẳng, dọa sẽ phủ quyết với lý do dự luật sẽ khiến công dân Mỹ ở nước ngoài hứng chịu nhiều rủi ro pháp lý.

Thanh Văn