Mỹ có thể bảo vệ Nhật Bản?

Thứ sáu, 01/08/2014 07:18

(Cadn.com.vn) - Bất chấp những tuyên bố trấn an của Tổng thống Mỹ Barack Obama dành cho Nhật Bản về vấn đề bảo đảm an ninh, thực tế rõ ràng phức tạp hơn rất nhiều.

Thật sự, nếu những điều không thể tưởng tượng xảy ra, và tranh chấp ở biển Hoa Đông giữa Nhật -Trung leo thang thành xung đột quân sự, liệu quân đội Mỹ có thực sự đến trợ giúp Tokyo? Nhà Trắng đã ra cam kết sẽ làm như vậy nhưng liệu họ có khả năng tiếp tục theo đuổi cam kết này? Nếu không, nó sẽ tác động như thế nào đến tương lai quan hệ của Nhật Bản ở Châu Á? Đây là những câu hỏi rất quan trọng, nhưng chưa ai có thể trả lời.

Khi Trung Quốc liên tiếp có những động thái hung hăng trong tuyên bố chủ quyền biển đảo, Tổng thống Obama hai lần nói rằng, quần đảo tranh chấp Senkaku/Điếu Ngư là của Nhật Bản và do đó nó nằm trong phạm vi Điều 5 của Hiệp ước hợp tác an ninh Mỹ - Nhật – tức là Washington có nhiệm vụ phải bảo vệ Tokyo khi xảy ra chiến tranh. Tokyo đón nhận “tình cảm” này với tâm thế hoàn toàn yên tâm.

Nhưng giới phân tích cho rằng, nếu nổ ra cuộc chiến ở biển Hoa Đông, có thể phản ứng đầu tiên của Tổng thống Obama là không hỗ trợ quân sự ngay lập tức. Thay vào đó, Tổng thống sẽ tuyên bố chờ Quốc hội cho phép. Liệu Quốc hội có nhanh chóng gật đầu? Câu trả lời dường như là có. Nhưng người ta cho rằng, Tokyo cũng đừng nên vội mừng bởi chắc chắn Mỹ sẽ có những tính toán riêng, nhất là đối với vấn đề phức tạp như thế này.

Chẳng hạn như trong vấn đề Syria vừa qua. Ban đầu Quốc hội Mỹ có ý cho phép Tổng thống Obama sử dụng quân đội ở quốc gia Trung Đông này. Cả ông Obama và Chủ tịch Hạ viện John Boehner cũng ủng hộ hành động này. Chỉ sau khi các thành viên Quốc hội và công chúng bắt đầu chú ý đến những gì đã thực sự xảy ra ở Syria, mọi người mới bắt đầu đòi “bỏ phiếu thông qua”. Và câu trả lời quá rõ ràng. Mỹ không được phép tham chiến ở Syria.

Tất nhiên, người ta không thể so sánh trực tiếp Syria và Nhật Bản. Bởi thật sự, bản chất hai vấn đề là khác nhau. Hai cuộc chiến khác nhau. Nhưng cái người ta muốn nói ở đây là cách Nhà Trắng giải quyết một vấn đề khiến họ đau đầu. Và như thế, cuối cùng, ông chủ Nhà Trắng và cố vấn của ông cần phải nhớ hai điều. Đầu tiên, các mối quan hệ quốc tế luôn tiềm ẩn nhiều đe dọa khi đối phó với các vấn đề nếu xảy ra biến cố. Thứ hai, ngay cả trong lĩnh vực quan hệ quốc tế, Quốc hội của Mỹ cũng vẫn luôn là một vấn đề.

Thanh Văn