(Cadn.com.vn) - Chính quyền Tổng thống Barack Obama đang tính đến khả năng tấn công Syria mà không cần đến sự phê chuẩn của HĐBA LHQ.

Khi đối mặt với một HĐBA LHQ bế tắc trong vấn đề Syria, Mỹ và các đồng minh có thể tìm đủ mọi cách khác để hợp pháp hóa cuộc tấn công nhằm vào chính quyền Tổng thống Bashar al-Assad - bị buộc tội sử dụng vũ khí hóa học (VKHH) chống lại người dân trong vụ tấn công hôm 21-8.

HĐBA LHQ gồm 15 quốc gia bị chia rẽ gay gắt trong vấn đề Syria kể từ năm 2011. Nga, đồng minh của Damascus và Trung Quốc 3 lần phủ quyết nghị quyết lên án Tổng thống Assad. Các quan chức Mỹ cho biết, mặc dù Washington vẫn đang tham vấn với các đồng minh, song có thể Phương Tây không chờ HĐBA LHQ bật đèn xanh mới can thiệp quân sự vào Syria do sự phản đối từ phía Nga. Richard Haas, Chủ tịch Hội đồng Quan hệ Đối ngoại Mỹ bác bỏ đề nghị của Nga rằng, một cuộc tấn công của phương Tây vào Syria cần phải được sự chấp thuận của LHQ.  “HĐBA LHQ  không phải là cơ quan giám sát duy nhất về những gì là hợp pháp và những gì là không hợp pháp”, ông nói.

Đoàn thanh tra VKHH của LHQ có mặt tại Damascus, Syria. Ảnh: Reuters

Tấn công hạn chế về quy mô và thời gian

Tổng thống Obama đang cân nhắc tiến hành một cuộc tấn công nhằm vào Syria, nhưng hạn chế về quy mô và thời gian.

Tờ “Washington Post” dẫn lời các quan chức cấp cao chính quyền Mỹ cho biết, cuộc tấn công là để trả đũa hành động vượt “giới hạn đỏ” không thể chối cãi về việc sử dụng VKHH mà ông Obama từng đưa ra cho ông Assad. Theo các nguồn tin giấu tên trên, cuộc tấn công này có thể kéo dài không quá 2 ngày. Cuộc tấn công giới hạn này sẽ giúp Mỹ không sa lầy vào cuộc chiến Syria giống như cơn ác mộng Iraq hay Afghanistan.

Trong khi đó, New York Times cũng nhận định nhiều khả năng ông chủ Nhà Trắng sẽ ra lệnh tiến hành một chiến dịch quân sự “hạn chế”. Tờ báo cho rằng, các tàu chiến Mỹ tại Địa Trung Hải có thể phóng tên lửa hành trình vào các mục tiêu quân sự tại Syria. Điều đó có thể củng cố lý do tại sao Mỹ mới đây điều thêm tàu chiến thứ 4 được trang bị tên lửa hành trình đến phía đông Địa Trung Hải, gần Syria. Trong khi đó, nhiều nguồn tin cho rằng, trong vài tuần tới, ông Obama sẽ ra lệnh không kích tương tự như chiến dịch ở Libya dưới sự hỗ trợ mạnh mẽ của Anh và Pháp.

Tuy nhiên, khác với cuộc tấn công ở Libya, Mỹ sẽ đóng vai trò tấn công chính chứ không phải các nước NATO. Khó khăn đặt ra là Syria có hệ thống phòng không tương đối mạnh nên có nhiều nguy cơ các máy bay không kích này sẽ bị bắn hạ.

Áp dụng “kịch bản Kosovo”

Mỹ từng có tiền lệ qua mặt HĐBA LHQ khi can thiệp vào các cuộc xung đột Kosovo năm 1999 mà không cần nhận cái gật đầu đồng thuận của HĐBA LHQ.

Hiện tại, Thủ tướng Anh David Cameron và Tổng thống Pháp Francois Hollande đã ủng hộ cho một cuộc tấn công, dù có hay không sự phê chuẩn của LHQ. Người phát ngôn Thủ tướng Anh ngày 27-8 thậm chí cho biết, các lực lượng vũ trang nước này đã phác thảo các kế hoạch khẩn cấp chuẩn bị cho hành động quân sự ở Syria. Giới trợ lý an ninh Nhà Trắng cũng nhận định, cuộc chiến tranh ở Kosovo có thể được xem như một kế hoạch chi tiết nhất có thể cho hành động quân sự đối với Syria. Năm đó, cựu Tổng thống Bill Clinton với sự ủng hộ của NATO và với lý do bảo vệ dân thường dễ bị tổn thương đã tiến hành một cuộc không kích chống lại Kosovo 78 ngày mà không có sự chấp thuận của LHQ.

Tuy nhiên, bất kỳ cuộc tấn công nào của Mỹ, Anh, Pháp và các đồng minh mà không có sự đồng thuận của LHQ có khả năng sẽ khiến Nga nổi giận vì đây là hành động bất hợp pháp. Vì vậy giới chuyên gia cho rằng, một cuộc tấn công như Kosovo ở Syria đòi hỏi phải có một liên minh quốc tế mạnh mẽ. Theo ông Haas, tính hợp pháp cho một cuộc tấn công vào Syria, có thể đến từ một “liên minh ý chí” của từng quốc gia để chứng minh rằng, việc sử dụng VKHH sẽ không được dung thứ. Liên minh này có thể bao gồm các nước Arab và có sự ủng hộ chính thức của NATO hoặc các tổ chức khác. Hiện, Liên đoàn Arab và các nước phương Tây nhất trí hành động quân sự chống Syria mở đường cho các cuộc tấn công hạn chế.

Trong vài ngày tới, giới chức tình báo Mỹ sẽ tiết lộ thông tin củng cố cáo buộc, chính quyền Syria đã sử dụng VKHH. Tuy nhiên, Syria cáo buộc Ngoại trưởng Mỹ John Kerry giả dối và “thêu dệt” chứng cứ. Mọi con mắt đang đổ dồn vào Tổng thống Obama. Nếu không sáng suốt, ông chủ Nhà Trắng có thể lại dẫn dắt Mỹ sa lầy vào một cuộc chiến tranh bế tắc và tốn kém ở Syria.

Khả Anh