Phía Mỹ phải chính thức đưa ra yêu cầu dẫn độ bà Mạnh Vãn Chu - Phó Chủ tịch kiêm Giám đốc Tài chính (CFO) của tập đoàn Huawei trước ngày 30-1 và Tòa án Canada sẽ có 30 ngày để quyết định xem liệu có đủ bằng chứng cho việc dẫn độ hay không sau khi nhận được yêu cầu chính thức từ Washington.

Một số người giơ biểu ngữ đòi thả bà Mạnh Vãn Chu ở bên ngoài trụ sở Tòa án Tối cao British Columbia, Mỹ.   Ảnh: Time

Bộ Tư pháp Mỹ ngày 23-1 (giờ Việt Nam) ra tuyên bố nhấn mạnh về việc sẽ theo đuổi đến cùng việc dẫn độ Phó Chủ tịch kiêm Giám đốc Tài chính (CFO) của tập đoàn Huawei, bà Mạnh Vãn Chu, nhân vật đã bị bắt tại Canada vào tháng 12-2018 và làm bùng nổ cuộc tranh cãi gay gắt giữa Mỹ và Canada với Trung Quốc.

Người phát ngôn Bộ Tư pháp Mỹ Marc Raimondi nêu rõ: “Chúng tôi sẽ tiếp tục theo đuổi việc dẫn độ bị cáo là bà Mạnh Vãn Chu và sẽ đáp ứng tất cả các thời hạn do Hiệp ước dẫn độ Mỹ-Canada quy định”. Tại Canada, Ngoại trưởng Chrystia Freeland cho biết, họ không yêu cầu Mỹ từ bỏ nỗ lực đòi dẫn độ bà Mạnh. Bà Mạnh phải đối mặt với những cáo buộc của Washington cho rằng, bà đã cố tình nói sai mối liên hệ của Huawei và một doanh nghiệp tìm cách bán thiết bị cho Iran, bất chấp các biện pháp trừng phạt.

Hạn chót là ngày 30-1

Theo Reuters, Mỹ thông báo với Canada sẽ sớm đưa ra một đề nghị chính thức nhằm dẫn độ bà Mạnh Vãn Chu, với cáo buộc vi phạm các biện pháp trừng phạt của Mỹ nhằm vào Iran.

Tuyên bố của Washington được đưa ra một ngày sau khi tờ Globe&Mail đưa tin về việc phía Mỹ đã thông báo với chính phủ Canada về việc đang lên kế hoạch đưa ra đề nghị chính thức. Lúc đó, đại sứ Canada tại Mỹ David MacNaughton không nêu rõ thời điểm khi nào đề nghị dẫn độ chính thức được đưa ra, nhưng hạn chót là ngày 30-1 tới. Hiện Huawei không đưa ra bình luận về thủ tục pháp lý đang diễn ra. Tuy nhiên, theo giới phân tích, tiến trình dẫn độ này sẽ rất phức tạp, có thể mất nhiều tháng hoặc nhiều năm. Và phiên tòa tiếp theo của bà Mạnh diễn ra vào ngày 6-2 có thể sẽ ra quyết định thời điểm xét xử việc dẫn độ. Về mặt thủ tục pháp lý, phía Mỹ phải chính thức đưa ra yêu cầu dẫn độ bà Mạnh Vãn Chu - Phó Chủ tịch kiêm Giám đốc Tài chính (CFO) của tập đoàn Huawei trước ngày 30-1 và Tòa án Canada sẽ có 30 ngày để quyết định xem liệu có đủ bằng chứng cho việc dẫn độ hay không khi nhận được yêu cầu chính thức từ Washington. Và sau cùng, Bộ trưởng Tư pháp Canada phải ban hành lệnh chính thức.

Trung Quốc phản ứng gay gắt

Huawei, nhà sản xuất thiết bị viễn thông lớn nhất thế giới, phải đối mặt với cáo buộc rằng, các thiết bị của họ có nguy cơ gây mất an ninh quốc gia. Đáp trả, Huawei nói những lo ngại như vậy là không có cơ sở.

Trong một bài xã luận hôm 23-1, tờ China Daily cho rằng, Canada đang giúp Mỹ cố gắng hạn chế tiến bộ công nghệ của Trung Quốc bằng cách “kìm hãm” Huawei. “Nếu Canada tiếp tục làm những gì theo yêu cầu của Mỹ, chắc chắn họ sẽ thấy mối quan hệ với Trung Quốc, bao gồm cả quan hệ thương mại, ngày càng xấu đi”, tờ China Daily cảnh báo và cho rằng, “Canada có quyền lựa chọn không thực hiện dẫn độ của Mạnh”. Bắc Kinh cũng khẳng định không có mối liên hệ nào giữa vụ bắt giữ bà Mạnh và việc Trung Quốc bắt giữ hai người Canada - Michael Kovrig, một nhà ngoại giao làm việc tại đại sứ quán của nước này ở Bắc Kinh và nhà tư vấn Michael Spavor vì nghi ngờ gây nguy hiểm cho an ninh nhà nước Trung Quốc.

Trong khi Huawei vẫn im lặng về động thái mới nhất từ Mỹ, giới chức Trung Quốc đã ra yêu cầu Mỹ ngừng điều tra bà Mạnh. “Chúng tôi kêu gọi Mỹ sửa sai ngay lập tức”, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh nhấn mạnh đồng thời nói thêm rằng, nếu việc dẫn độ thực sự được thực hiện, Bắc Kinh sẽ có biện pháp trả đũa. Trước đó, người phát ngôn Hoa Xuân Oánh cho rằng, Mỹ và Canada lạm dụng thỏa thuận dẫn độ trong vụ việc của bà Mạnh.

Vào ngày 1-12-2018, bà Mạnh bị chính quyền Canada bắt giữ tại Vancouver theo đề nghị của Mỹ. Bắc Kinh chỉ trích Mỹ vượt ra ngoài khuôn khổ HĐBA LHQ khi đơn phương áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với một số quốc gia. Vụ bắt giữ đã làm xói mòn mối quan hệ giữa Canada- Trung Quốc và dẫn đến một số vụ bắt giữ khác khiến tình trạng ngày càng tồi tệ hơn.

KHẢ ANH