Thị trường trên khắp thế giới chao đảo sau tuyên bố áp thuế mới nhằm vào hàng hóa Trung Quốc của Tổng thống Trump.   Ảnh: CNN

Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 1-8 (sáng 2-8, giờ Việt Nam) tuyên bố sẽ áp thuế bổ sung 10% đối với số hàng hóa trị giá 300 tỷ USD của Trung Quốc từ ngày 1-9 tới, động thái được xem là bước leo thang nghiêm trọng trong chiến tranh thương mại Mỹ - Trung, giữa giai đoạn hai nước vừa nối lại các vòng đàm phán.

Tuyên bố này được đưa ra chỉ một ngày sau khi Mỹ-Trung kết thúc 2 ngày đàm phán nhằm hạ nhiệt căng thẳng tại Thượng Hải nhưng không có nhiều tiến bộ. Một vòng đàm phán khác đã được lên kế hoạch vào tháng 9. Tuy nhiên, rõ ràng, động thái mới nhất của Washington đặt dấu chấm hết cho thỏa thuận đình chiến tạm thời giữa hai bên, vốn được nhất trí trong cuộc gặp giữa Tổng thống Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình bên lề hội nghị thượng đỉnh G20 ở Nhật hồi tháng 6.

Trên mạng xã hội Twitter, ông Trump viết: “Các cuộc đàm phán thương mại đang tiếp tục, và trong các cuộc đàm phán đó, Mỹ sẽ bắt đầu, từ ngày 1-9, bổ sung thêm một khoản thuế nhỏ khoảng 10% đối với số hàng hóa còn lại trị giá 300 tỷ USD từ Trung Quốc xuất khẩu vào nước ta. Việc này không bao gồm số hàng hóa trị giá 250 tỷ USD vốn đã chịu mức thuế 25%”.

Ông Trump cho rằng, ông Tập Cận Bình đã không tiến đủ nhanh đến một thỏa thuận thương mại và vì thế Washington sẽ “tiếp tục đánh thuế” Bắc Kinh cho đến khi đảm bảo được một thỏa thuận. Trao đổi với báo giới, Tổng thống Trump cho biết, bản thân ông không quan ngại về sự sụt giảm Chỉ số Công nghiệp Dow Jones. Theo CNN, phát biểu với báo giới sau đó tại Nhà Trắng, Tổng thống Trump thậm chí còn nói rằng, ông vẫn có thể áp mức thuế mới lên đến 25% như ông từng đe dọa trước đó, hoặc thậm chí là mức cao hơn.

Trong khi đó, Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo chỉ trích “cách hành xử tồi” của Trung Quốc đã cản trở thương mại tự do và thúc đẩy Washington phải áp thuế và đưa ra hành động ứng phó khác.

Từ Trung Quốc, Ngoại trưởng Vương Nghị khẳng định, việc áp thuế quan không phải “cách thức mang tính xây dựng” nhằm giải quyết cuộc chiến thương mại Mỹ-Trung. Tuy nhiên, phía Bắc Kinh không nói gì đến việc trả đũa.

Trong khi đó, Hội đồng Doanh nghiệp Mỹ-Trung (USCBC) cũng nhận định, việc áp thuế mới sẽ không tạo điều kiện cho thỏa thuận song phương mà chỉ gây thêm nhiều khó khăn. Chủ tịch USCBC Craig Allen phát biểu: “Chúng tôi lo ngại động thái ngày hôm nay sẽ khiến Trung Quốc rời bàn đàm phán, giảm hy vọng cho vòng đàm phán giữa hai nước”. Ông Allen đánh giá động thái này gây nhiều bối rối vì các cuộc đối thoại một ngày trước đó vẫn được cho là có tính xây dựng và còn có một cuộc đàm phán sẽ diễn ra tại thủ đô Washington vào đầu tháng 9 tới.

KHẢ ANH