Theo sau lời cảnh báo của Tổng thống Mỹ Donald Trump rằng, Washington có khả năng sẽ tấn công Syria trong 24-48 giờ nữa, Hải quân Mỹ đã triển khai nhóm tác chiến tàu sân bay USS Harry Truman tới Trung Đông. Ông Trump sau đó điện đàm với Thủ tướng Anh Theresa May nhằm tham vấn việc đưa ra phản ứng của Mỹ đối với Syria trong khi Cơ quan kiểm soát không lưu Liên minh Châu Âu (Eurocontrol) đã cảnh báo các hãng hàng không về khả năng xảy ra các vụ không kích Syria trong 72 giờ tới. Tuy nhiên, xem ra, Washington vẫn chưa thể hành động vì London vẫn chưa vội đồng ý tham chiến.

Mỹ điều tàu sân bay USS Harry Truman đến Trung Đông giữa lúc căng thẳng với Syria. Ảnh: RT

Triển khai hạm đội

Theo Hải quân Mỹ, từ ngày 11-4, nhóm tác chiến tàu sân bay USS Harry Truman bao gồm tàu tuần dương tên lửa dẫn đường USS Normandy, cùng các tàu khu trục USS Arleigh Burke, USS Bulkeley, USS Forrest Sherman và USS Farragut, bắt đầu rời Norfolk, lên đường thực hiện nhiệm vụ mới ở Trung Đông. Đại diện của Hải quân Mỹ Chloe Morgan cho biết, hoạt động triển khai này sẽ “tạo ra khả năng đối phó khủng hoảng và tăng cường hợp tác an ninh tại những nơi diễn ra những sự kiện quan trọng”. Mặc dù Nhà Trắng tuyên bố đây là hoạt động triển khai thông thường nhưng thời điểm diễn ra hoạt động này đã làm dấy lên những quan ngại trong bối cảnh Mỹ, Pháp và Anh tuyên bố cần “đáp trả vũ lực” nhằm vào Syria sau những cáo buộc Damascus sử dụng vũ khí hóa học (VKHH).

Mỹ và liên minh sắp vào cuộc?

Tổng thống Trump đã hủy chuyến công du đến Mỹ Latinh trong ngày 11-4 để ở nhà nhằm chuẩn bị cho các phương án đối phó với Syria, bao gồm cả khả năng sử dụng vũ lực quân sự.

Phát biểu với các lãnh đạo quân sự của Mỹ tại Nhà Trắng, trong đó có Bộ trưởng Quốc phòng Jim Mattis và Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng liên quân Joseph Dunford, ông Trump hứa sẽ “đưa ra quyết định vào tối nay hoặc ngay sau đó” về các phương án đối phó với Syria. Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Jim Mattis sau đó tuyên bố, Washington đang làm việc với các nước “từ NATO cho đến Qatar và những nước khác”, ám chỉ rằng, các đồng minh đang được khuyến nghị để cùng phối hợp đưa ra biện pháp đáp trả chung đối với Syria.

Tổng thống Trump sau đó đã điện đàm với Thủ tướng Anh Theresa May nhằm tham vấn việc đưa ra phản ứng của Mỹ đối với Syria. Tuy nhiên, khi được hỏi liệu Anh có tham gia cùng Mỹ nếu Mỹ quyết định xúc tiến hành động quân sự tại Syria, bà May từ chối trả lời mà chỉ bày tỏ thái độ tin tưởng rằng, thủ phạm phải chịu trách nhiệm. Tổng thống Pháp Emmanuel Macron tuyên bố, trong những ngày tới, nước này sẽ đưa ra quyết định có tấn công quân sự nhằm vào các cơ sở VKHH của Syria hay không, sau khi tham vấn thêm với Mỹ và Anh.

Ngoại trưởng Saudi Arabia Adel al-Jubeir cho biết, nước này đang tham vấn với các đồng minh về việc làm thế nào để đáp trả các vụ tấn công được cho là sử dụng VKHH ở Syria, đồng thời không loại trừ khả năng có hành động quân sự. “Lập trường của chúng tôi là những ai đã sử dụng VKHH là phải chịu trách nhiệm và phải bị đưa ra trước công lý”, ông al-Jubeir cho biết.

Trong bối cảnh một số đồng minh hưởng ứng lời đe dọa của Tổng thống Mỹ, Cơ quan kiểm soát không lưu Liên minh Châu Âu (Eurocontrol) đã phát đi cảnh báo khẩn cấp đến các hãng vận hành hàng không ở khu vực phía đông Địa Trung Hải, cảnh báo về việc chuẩn bị ứng phó với khả năng NATO phóng tên lửa về phía Syria trong 72 giờ tới.

Nga, Syria “lên dây cót”

Đại sứ Nga tại LHQ Vassily Nebenzia ngày 10-4 kêu gọi Mỹ “kiềm chế” đối với bất kỳ hành động nào mà nước này có thể đang lên kế hoạch để tấn công Syria. “Những lời đe dọa nhằm vào Syria của các vị khiến tất cả chúng tôi lo lắng, vì chúng tôi bị đẩy tới ngưỡng của một tình huống rất đáng buồn và nghiêm trọng. Một lần nữa tôi xin các vị, một lần nữa cầu xin các vị, kiềm chế đối với những kế hoạch mà các vị đang triển khai để chống lại Syria”, ông Nebenzia nói với Đại sứ Mỹ Nikki Haley.

Một mặt kêu gọi Washington kiềm chế, mặt khác Moscow đặt quân đội trong tình trạng báo động phòng khả năng xảy ra một cuộc tấn công từ các lực lượng Mỹ nhằm vào Syria. Các máy bay cảnh báo sớm A-50 của Nga đã bắt đầu thực hiện các chuyến bay qua các tỉnh Lattakia và Tartus ở ven biển Syria sau khi xuất hiện thông tin Mỹ triển khai tàu khu trục mang tên lửa dẫn đường USS Donald Cook tới gần cảng Tartus của Syria trên biển Đông Địa Trung Hải và có thể tấn công bằng tên lửa nhằm vào lãnh thổ Syria.

Một số nguồn tin tiết lộ, các máy bay Nga đã tập trận cảnh báo gần tàu khu trục Mỹ để xua đuổi tàu này và tàu Mỹ được cho là đã rút khỏi vùng biển Syria để tiến về khu vực ven biển Israel. Hạm đội biển Đen của Không quân Nga đã được đặt trong tình trạng báo động cao sau khi tàu chiến Mỹ được phát hiện di chuyển về phía bờ biển Syria. Các đơn vị phụ trách vận hành các hệ thống phòng không S-400 tối tân của Nga đang tập trận huấn luyện.

Chủ tịch Ủy ban Quốc phòng Hạ viện Nga Vladimir Shamanov tuyên bố sẽ thực hiện toàn bộ các biện pháp đáp trả, trong đó có cả biện pháp quân sự, trong trường hợp Mỹ tấn công Syria. Tướng Shamanov nhấn mạnh Mỹ không nên đặt hy vọng vào các biên đội hải quân và những điều dối trá: “Chúng tôi là quốc gia có chủ quyền, chúng tôi có các đồng minh và những người bảo trợ cho các sự kiện đang diễn ra tại Syria”.

Chính phủ Syria cũng đặt các lực lượng quân sự của nước này trong tình trạng “báo động cao” và triển khai các biện pháp phòng ngừa tại các căn cứ cũng như các khu vực quân sự trên cả nước. Tất cả các căn cứ quân sự và sân bay của Syria ở các tỉnh Sweida, Aleppo, Latakia và Deir Az Zor đều được đặt báo động trong 72 giờ. Quân đội Syria cũng triển khai các hệ thống phòng thủ tên lửa tới gần cung điện tổng thống của Tổng thống Bashar al-Assad ở thủ đô Damascus nhằm chuẩn bị cho mọi tình huống khẩn cấp.

AN BÌNH

Tổng thống Assad không chạy trốn Phó Chủ tịch Ủy ban đối ngoại Hạ viện Nga Aleksey Chepa ngày 11-4 bác bỏ thông tin, Tổng thống Syria Bashar al-Assad cùng với gia đình đã bỏ chạy sang Iran để tránh cuộc dội bom mà Mỹ đe dọa trút xuống Damascus. “Không nên tin những lời đồn và lợi dụng tâm lý hoảng loạn mà một số lực lượng đang muốn gieo rắc... Đó là tin giả”, ông Chepa cho biết. Trước đó, một số hãng tin cho rằng, đội quân tinh nhuệ của Iran bí mật tổ chức cho ông Assad cùng gia đình và đội ngũ thân cận rời Damascus đến Tehran để bảo đảm an toàn. Hãng Ria-Novosti cũng dẫn nguồn thạo tin cho biết, ông Assad và các thành viên trong gia đình vẫn đang có mặt tại Syria.