(Cadn.com.vn) - Căng thẳng ở biển Đông lại bùng lên trong bối cảnh Mỹ và Trung Quốc tranh cãi nảy lửa về việc Lầu Năm Góc sẽ điều tàu chiến đến tuần tra tại khu vực có tuyến hàng hải quan trọng này.

Hình ảnh máy bay trinh thám P-8A Poseidon của Mỹ chụp được cho thấy các hoạt động cải tạo đất trái phép của Trung Quốc ở biển Đông. Ảnh: Reuters

Kế hoạch của Mỹ về việc sẽ sớm điều tàu chiến đến tuần tra gần các đảo nhân tạo mà Trung Quốc xây dựng trái phép ở biển Đông đang khiến Bắc Kinh nóng mặt.

Trong tuyên bố mới nhất đưa ra ngày 15-10, Trung Quốc lớn tiếng cảnh báo sẽ “kiên quyết phản đối” bất kỳ hành vi xâm phạm chủ quyền nào. AFP dẫn lời người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc Hoa Xuân Oánh tuyên bố, nước này tôn trọng tự do hàng hải và vùng trời ở biển Đông, nhưng kịch liệt phản đối hành vi vi phạm chủ quyền viện lý do này.

Giới truyền thông Trung Quốc cũng lao vào “cuộc chiến” với Mỹ khi có nhiều bài bình luận rất khiêu khích, chỉ trích Washington vì những động thái ở biển Đông. Trong đó, tờ Global Times cho rằng: “Chính quyền Bắc Kinh cần sẵn sàng đáp trả tùy theo mức độ gây hấn của Washington”. Tờ báo này còn cho rằng, việc tàu chiến của Mỹ đi qua ranh giới 12 hải lý (21km) quanh các đảo nhân tạo Bắc Kinh xây dựng trái phép sẽ “vượt quá giới hạn cuối cùng của Trung Quốc”.

Những phản ứng khá gay gắt từ Trung Quốc được đưa ra sau khi Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Ashton Carter, sau cuộc họp với các quan chức Mỹ và Australia, cảnh báo Bắc Kinh rằng, Washington sẽ tiếp tục điều quân đến “bất kỳ nơi nào luật quốc tế cho phép”, gồm cả vùng biển Đông. Bất chấp việc Trung Quốc lớn giọng, Tham mưu trưởng Hải quân Mỹ, Đô đốc John Richardson sau đó khẳng định, việc điều tàu chiến đến tuần tra ở biển Đông, bao gồm cả các khu vực đang tranh chấp, không phải là hành động khiêu khích.

Mỹ rõ ràng đang ngày càng quyết tâm trong nỗ lực thách thức tuyên bố đòi chủ quyền vô lý của Trung Quốc ở biển Đông. Việc Lầu Năm Góc sẵn sàng điều tàu chiến đến tuần tra ở khu vực đang nóng bỏng này cho thấy, Washington kiên quyết không công nhận yêu sách chủ quyền của Bắc Kinh. Các đồng minh của Mỹ ở Châu Á-Thái Bình Dương cũng nhấn mạnh, việc Bắc Kinh cải tạo trái phép các đảo ở biển Đông đang đe dọa ổn định trong khu vực giao thương quan trọng của thế giới.

Khi đứng trước thách thức lớn từ Washington, Bắc Kinh nỗ lực tăng cường hình ảnh cho quân đội bằng cách chủ trì hai diễn đàn an ninh quốc tế trong tuần này. Diễn đàn quan trọng nhất sẽ khai mạc hôm nay (16-10), đó là cuộc họp với các Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN. Đây là lần đầu tiên Trung Quốc tổ chức cuộc họp như vậy, sau khi chủ trì diễn đàn Xiangshan – nơi các nhà phân tích, các nhà lãnh đạo quân sự từ khắp nơi trên thế giới phải vật lộn với các vấn đề an ninh, hàng hải, và chống khủng bố của Châu Á-Thái Bình Dương.

Kể từ năm 2013, Trung Quốc liên tiếp cải tạo trái phép các đảo ở biển Đông, xây dựng các đường băng, trong nỗ lực rõ ràng thúc đẩy tuyên bố chủ quyền lãnh thổ. Tuy nhiên, hành động này của Bắc Kinh vấp phải chỉ trích của cộng đồng quốc tế. Cùng với tuyên bố hầu hết biển Đông, Trung Quốc còn đang đối đầu với Nhật Bản về quyền sở hữu chuỗi đảo Senkaku/Điếu Ngư trên biển Hoa Đông - nơi Bắc Kinh lập Vùng Xác định Phòng không (ADIZ). “Vì vậy, Trung Quốc muốn sử dụng các diễn đàn như thế này để thúc đẩy quan điểm, giải thích chính sách, đồng thời cải thiện hình ảnh an ninh của nước này”, Reuters dẫn lời chuyên gia an ninh Li Mingjiang của Singapore cho biết.

Nhưng giới phân tích cho rằng, để xoa dịu những lo ngại về tuyên bố chủ quyền vô lý của mình ở biển Đông, Bắc Kinh cần nỗ lực biến những diễn đàn như thế này thành địa điểm cho “các cuộc đối thoại đa chiều rõ ràng” chứ không phải chỉ đơn giản là nhằm mục đích áp đặt quan điểm riêng của họ.

Khả Anh