Trong những đòn đáp trả mang tính quyết định hơn nữa, Bắc Kinh có thể phá giá đồng nhân dân tệ, áp thuế mạnh mẽ lên sản phẩm đậu nành của Washington và bán tháo trái phiếu của Mỹ.

Quyết định tăng thuế từ 10% lên 25% đối với lượng hàng hóa Trung Quốc trị giá 200 tỷ USD của Tổng thống Trump có hiệu lực từ ngày 10-5.   Ảnh: AP

Sau 0 giờ ngày 10-5 (giờ Mỹ), quyết định của chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump, theo đó tăng thuế từ 10% lên 25% đối với lượng hàng hóa Trung Quốc trị giá 200 tỷ USD bắt đầu có hiệu lực. Động thái này càng làm leo thang cuộc chiến tranh thương mại vốn đã rất căng thẳng giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới.

Đàm phán không tiến triển

Hiện Mỹ và Trung Quốc đã kết thúc ngày thứ nhất trong vòng đàm phán kéo dài 2 ngày (9 và 10-5, theo giờ Mỹ) ở thủ đô Washington, nhưng hai bên gần như không đạt được tiến triển nào.

Theo CNN, thực tế là Mỹ-Trung có 90 phút đàm phán trước khi mức thuế quan mới có hiệu lực. Tuy nhiên, những nhà đàm phán hàng đầu của cả hai bên đều đã không thể làm được gì. Trong một tuyên bố, Nhà Trắng cho biết, Tổng thống Donald Trump đã gặp Đại diện Thương mại Mỹ Robert Lighthizer và Bộ trưởng Tài chính Steven Mnuchin sau cuộc gặp đầu tiên với phái đoàn Trung Quốc và các bên “đồng ý tiếp tục thảo luận vào ngày 10-5  tại Văn phòng Đại diện Thương mại Mỹ”. Tuyên bố cũng cho biết, các ông Lighthizer và Mnuchin cũng đã có một bữa tối làm việc với Phó Thủ tướng Lưu Hạc, người dẫn đầu phái đoàn đàm phán của Trung Quốc.

Tổng thống Trump cũng cho biết ông đã nhận được một “bức thư đẹp” từ Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình trước khi diễn ra các cuộc đàm phán về một thỏa thuận thương mại giữa hai quốc gia. Ông Trump cho hay: “Ông ấy vừa viết cho tôi một bức thư đẹp. Tôi vừa nhận được nó và tôi chắc chắn sẽ gọi điện cho ông ấy”. Sau đó ông Trump đọc một câu mà ông Tập Cận Bình viết trong bức thư là: “Hãy cùng làm việc và xem liệu chúng ta có thể hoàn thành điều gì đó”. Tuy nhiên, “bức thư đẹp” này cũng không thể ngăn ông Trump quyết định tăng thuế lên hàng hóa Trung Quốc.

Iphone và nhiều hàng hóa khác sẽ đắt đỏ hơn

Sau cú đánh mạnh này của Tổng thống Trump, điện thoại iPhone, đồ chơi, và giày dép sẽ ngày càng đắt hơn.

Hầu hết các thiết bị điện tử, đồ chơi và giày dép cho đến nay vẫn “nằm trong vòng bảo vệ”, một động thái chiến lược khiến cuộc chiến thương mại gần như vô hình đối với người mua sắm Mỹ. Nhưng ông Trump sắp hết hàng hóa để đánh thuế, và mức thuế mở rộng lần này sẽ tác động với hầu hết mọi hàng hóa khác mà Mỹ nhập từ Trung Quốc. Theo một phân tích của Viện Kinh tế Quốc tế Peterson, điều đó sẽ đánh 100% vào các hàng hóa như đồ chơi và dụng cụ thể thao, vốn được nhập từ Trung Quốc, cũng như 93% nhắm vào giày dép và 91% hàng dệt may. “Những hàng hóa này trước đó được “miễn dịch” vì nếu không sẽ gây đau đớn cho chúng tôi”, ông Phil Levy, một thành viên cao cấp tại Hội đồng toàn cầu Chicago, từng là một nhà kinh tế cấp cao dưới thời Tổng thống George W. Bush, nói với CNN.

Các Cty đồ chơi lớn nhỏ đều lo lắng, họ sẽ phải tăng giá sản phẩm, kéo giảm doanh số trong mùa lễ này. Khoảng 3/4 số đồ chơi được bán ở Mỹ được sản xuất tại Trung Quốc, bao gồm cả búp bê LOL rất được yêu thích, Chủ tịch Hiệp hội đồ chơi Stephen Pasierb cho biết. “Chúng tôi là doanh nghiệp có lợi nhuận thấp, nhạy cảm về giá. Nếu giá tăng 25% cho một món đồ chơi 10 USD, mọi người sẽ không mua”, ông nói. Ông Sage Chandler, Phó Chủ tịch thương mại quốc tế tại Hiệp hội Công nghệ tiêu dùng, cho biết, có một “danh sách dài” các thiết bị điện tử tiêu dùng cuối cùng cũng có thể bị áp dụng thuế quan mới, bao gồm điện thoại thông minh, máy tính, ti-vi, máy theo dõi tập thể dục, tai nghe không dây bluetooth và thậm chí cả máy bay không người lái.        

Hiện Apple, Cty lắp ráp iPhone tại Trung Quốc, từ chối bình luận về vấn đề này. Nhưng Cty đã kích hoạt một đợt bán tháo thị trường vào đầu năm nay khi cảnh báo các nhà đầu tư rằng cuộc chiến thương mại đã làm giảm nhu cầu mua iPhone tại Trung Quốc.

Trung Quốc có thể làm gì?

Trung Quốc, tất nhiên, không thể ngồi yên trước động thái của Mỹ.

Chỉ vài phút ngay sau khi mức thuế mới có hiệu lực, phái đoàn Trung Quốc tuyên bố, Bắc Kinh sẽ phải thực hiện các biện pháp đáp trả cần thiết. Tuy nhiên, Trung Quốc vẫn chưa đưa ra biện pháp cụ thể sẽ áp dụng. Trong khi đó, các chuyên gia đã dự đoán các cách Bắc Kinh có thể đáp trả trong cuộc chiến thương mại.

“Trung Quốc có thể làm rất nhiều thứ để đáp trả. Ví dụ, sẽ tăng thuế đối với hàng hóa nhập khẩu từ Mỹ, hoặc đóng băng các cuộc đàm phán về việc Mỹ cung cấp nông sản cho Trung Quốc”, một chuyên gia nói. Theo kết quả đàm phán, Mỹ dự kiến sẽ cung cấp các sản phẩm này cho Trung Quốc ít nhất 30 tỷ USD hàng năm. Đó là con số nhiều hơn đáng kể so với hiện nay, vì vậy động thái này của Trung Quốc sẽ là một đòn rất cứng rắn đối với nông dân Mỹ. Ngoài ra, Bắc Kinh có thể nhanh chóng thiết lập hợp tác với các quốc gia khác, với những đối tác mà họ sẽ xuất và nhập hàng hóa. Ví dụ Trung Quốc đã thay đổi đáng kể quy định thuế quan với các quốc gia Đông Nam Á và Châu Âu. Trung Quốc sẽ bù đắp thiệt hại từ việc giảm giao thương với Mỹ bằng cách tăng cường thương mại ở Châu Âu và Đông Nam Á.

Trong những đòn đáp trả mang tính quyết định hơn nữa, Bắc Kinh có thể phá giá đồng nhân dân tệ, áp thuế mạnh mẽ lên sản phẩm đậu nành của Washington và bán tháo trái phiếu của Mỹ. Hiện nay, đồng nội tệ của Trung Quốc giao dịch tại nước ngoài giảm 5,5% giá trị so với đồng USD trong năm 2018 và điều này đã khiến Tổng thống Trump nổi giận, cáo buộc Trung Quốc chủ động phá giá đồng tiền, động thái mà Bắc Kinh bác bỏ. Việc tăng thuế đậu nành cũng sẽ khiến Washington khốn đốn bởi Trung Quốc hiện là nhà nhập khẩu đậu nành lớn nhất của Mỹ và hiện Bắc Kinh đã áp 25% thuế lên mặt hàng này.

Nhưng đòn tấn công được cho là gây ảnh hưởng nhất là bán trái phiếu Mỹ. Trung Quốc hiện nắm giữ khoảng 1.100 tỷ USD trái phiếu của Mỹ, nhiều hơn bất cứ quốc gia nào khác.

KHẢ ANH