“Người thẩm vấn” Saddam Hussein

Thứ sáu, 06/01/2017 10:56

(Cadn.com.vn) - Khi cựu Tổng thống Iraq Saddam Hussein bị bắt vào tháng 12-2003, Cục tình báo Trung ương Mỹ (CIA) đã yêu cầu một chuyên gia nhận dạng và thẩm vấn ông để lấy thông tin. Người đó là John Nixon.

Ông Nixon đã nghiên cứu về Saddam Hussein kể từ khi gia nhập CIA năm 1998. Khi làm việc cho CIA, ông đi sâu phân tích các nhà lãnh đạo trên thế giới, “những gì khiến họ bị chú ý”. “Khi xảy ra khủng hoảng, các nhà hoạch định chính sách tìm chúng tôi với những câu hỏi về người này là ai, họ muốn gì, tại sao họ làm điều này”, ông Nixon nói với BBC.

Ông Nixon đã có mặt tại Iraq khi nhà lãnh đạo bị lật đổ được quân đội Mỹ phát hiện trốn trong một hố nhỏ, dưới đất bên cạnh các tòa nhà trang trại ở thành phố quê nhà Tikrit. Sau khi bắt Hussein, Mỹ cần phải nhận dạng ông và nhiệm vụ này được giao cho ông Nixon.

Vào thời điểm đó, có nhiều tin đồn rằng, ông Hussein có thể phân đôi cơ thể, nhưng ông Nixon cho biết “không cảm thấy nghi ngờ gì ngay khi nhìn thấy ông ấy, tôi chắc chắn đó là ông ấy”. “Khi tôi bắt đầu nói chuyện, ông ấy có cái nhìn tương tự bức ảnh trên một cuốn sách mà tôi đã để trên bàn làm việc của mình trong nhiều năm qua. Cái nhìn kì quái, không thể đến gần”.

Năm 2006, cựu Tổng thống Saddam Hussein bị kết án tử hình vì tội danh gây tội ác chống lại nhân loại. Ảnh: BBC

Ông Nixon là người đầu tiên thẩm vấn Saddam Hussein, và quá trình này kéo dài trong nhiều ngày. “Tôi đã thẩm vấn người đàn ông bị truy lùng gắt gao nhất thế giới. Nó có vẻ rất đáng tự hào”, ông nói. Theo ông Nixon, tác giả của cuốn “Cuộc trao đổi với Tổng thống: Thẩm vấn Saddam Hussein”, cựu lãnh đạo Iraq là một con người “đầy mâu thuẫn”. Ông Nixon nhìn thấy “mặt con người” của ông Hussein, tương phản hoàn toàn với những gì mà các phương tiện truyền thông Mỹ miêu tả. “Ông ấy là một trong những cá nhân có sức lôi cuốn nhất mà tôi đã từng gặp. Ông ấy duyên dáng, tốt bụng, hài hước và lịch sự”, ông Nixon cho biết. Tuy nhiên, theo ông Nixon, cựu Tổng thống Iraq cũng thô lỗ, kiêu ngạo, khó chịu và đáng sợ khi mất bình tĩnh. “Có 2-3 lần khi tôi hỏi về mặt xấu của ông ấy, Hussein đã không kiềm chế”.

Tuy nhiên, ông Nixon cho biết, cựu lãnh đạo “thích tương tác, thích trò chuyện”. “Ông ấy đã lẩn trốn trong nhiều tháng và không được trò chuyện”, ông Nixon kể. Vào cuối phiên thẩm vấn đầu tiên, ông Nixon cố gắng thiết lập mối quan hệ với Saddam Hussein với hy vọng ông ấy sẽ hợp tác. Đó là một khởi đầu tích cực, nhưng ngày hôm sau, Saddam Hussein “ngờ vực nhiều hơn”. “Ông ấy là một trong những người đa nghi nhất mà tôi từng gặp - mỗi câu hỏi tôi đưa ra, ông ấy đều hỏi lại”. Có những lĩnh vực chuyên môn nhất định ông Nixon phải yêu cầu CIA hỗ trợ.

Vấn đề quan trọng nhất mà ông Nixon muốn khai thác từ Saddam Hussein là các loại vũ khí hủy diệt hàng loạt (WMDs). Mỹ và Anh cáo buộc Iraq sử dụng WMDs như một lý do quan trọng để đem quân tới nước này.

“Đó là tất cả Nhà Trắng muốn biết”, ông Nixon nói. Nhưng từ các cuộc trò chuyện với Saddam Hussein, và tham khảo ý kiến các cố vấn, ông Nixon kết luận rằng, nhà lãnh đạo Iraq đã ngừng chương trình vũ khí hạt nhân nhiều năm trước và không hề có ý định khởi động lại. Đó là quan điểm khiến ông và các đồng nghiệp được coi là “thất bại” trong nhiệm vụ lần này. Ông không được mời phỏng vấn Tổng thống George W Bush trong 5 năm sau đó.

Ông Nixon chỉ trích gay gắt Tổng thống Bush. “Tôi từng nghĩ rằng những gì chúng tôi kết luận với CIA là rất quan trọng và tổng thống sẽ nghe, song ông ấy không xem trọng những gì chúng tôi nói, chính trị đã chiến thắng tình báo”, ông Nixon cho biết. Ông Nixon cảm thấy “xấu hổ” về những gì đã xảy ra ở Iraq kể từ khi Mỹ lật đổ Saddam Hussein. Chính quyền Tổng thống Bush đã không suy nghĩ về những gì có thể xảy ra sau khi loại bỏ Saddam Hussein, về sự nổi dậy của các nhóm cực đoan, chẳng hạn như IS.

An Bình
(Theo BBC)