Nhất cử lưỡng tiện

Trong thời gian qua, tại khu dân cư Mỹ Tân 1, phường An Hải, hoạt động phân loại rác tại nguồn đang được duy trì hiệu quả nhờ sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị cơ sở. Vào sáng Chủ nhật hàng tuần, ban điều hành tổ dân phố tổ chức thu gom rác tái chế, tạo thành nếp sinh hoạt thường xuyên trong khu dân cư. Nhất cử lưỡng tiện, rác tái chế được bán đi lấy tiền gây quỹ phục vụ công tác an sinh xã hội, xây dựng phong trào của địa phương. Theo ông Chu Văn Khiêm - Chi hội trưởng Chi hội cựu chiến binh Mỹ Tân 1, phường An Hải, đã trở thành nếp sống, vào mỗi sáng Chủ nhật, bà con sắp xếp chuyện gia đình xong là thu gom, tập kết rác tái chế tại một điểm chờ xe của Cty Môi trường đô thị Đà Nẵng đến thu mua. Giao dịch này không lớn về giá trị kinh tế nhưng lại gắn kết bà con, lại góp phần thay đổi nhận thức của cộng đồng. "Vừa tuyên truyền bằng hành động thực tế vừa có kinh phí cho hoạt động an sinh xã hội. Tích tiểu thành đại, phong trào địa phương vì thế cũng mạnh và hiệu quả", ông Khiêm cho biết.

Trong tháng 11-2025, UBND phường An Hải phối hợp Ủy ban MTTQ Việt Nam phường và Hội Liên hiệp Phụ nữ phường đã tổ chức 6 buổi tuyên truyền, hướng dẫn triển khai phân loại rác tại nguồn và giảm thiểu rác thải nhựa cho hội viên các hội, đoàn thể và nhân dân ở các khu dân cư. Đầu tháng 12, phường tổ chức thêm 2 buổi tuyên truyền tại 2 cơ sở tôn giáo cho các phật tử. Lồng ghép vào các buổi nói chuyện, phường đã tiếp nhận hàng trăm kg pin cũ từ các hộ gia đình để chuyển đơn vị chức năng xử lý theo quy định để đảm bảo an toàn với môi trường.

Tương tự, UBND phường An Khê cũng đã tổ chức nhiều hoạt động thiết thực để nâng cao kiến thức cho người dân cũng như nhân rộng mô hình các hoạt động phân loại rác tại nguồn, bảo vệ môi trường. Chủ tịch UBND phường An Khê Ngô Ngọc Hậu cho biết, mặc dù chính quyền địa phương có quyết tâm trong nhiệm vụ này, nhưng công tác bảo vệ môi trường chỉ thành công khi có sự tham gia của mọi tầng lớp nhân dân. Trong thời gian qua, phường kêu gọi mỗi hộ gia đình, cơ sở kinh doanh, hội viên các hội, đoàn thể nghiêm túc thực hiện phân loại rác, góp phần xây dựng nếp sống văn hoá, văn minh đô thị. Đồng hành phong trào, Cty Môi trường đô thị Đà Nẵng hiện đã triển khai phần mềm ứng dụng Core trên điện thoại thông minh để tiếp nhận thông tin đặt hàng thu gom rác tái chế từ các khu dân cư. Việc này giúp thuận tiện xây dựng kế hoạch, lộ trình và huy động số lượng công nhân, loại xe vận chuyển phù hợp đến thu gom rác tái chế đúng thời gian, địa điểm đã thống nhất. Theo đại diện Cty Môi trường đô thị Đà Nẵng, Core là phần mềm thu gom phế liệu đổi quà, là một ứng dụng công nghệ thông tin được thiết kế để khuyến khích và quản lý quá trình thu gom phế liệu cá nhân, nhằm thúc đẩy hành động bảo vệ môi trường và tái chế. Người dùng có thể sử dụng ứng dụng để ghi lại thông tin về lượng phế liệu thu gom, bao gồm loại và khối lượng. Khi tải app và sử dụng, hệ thống sẽ tự động quy đổi thông tin về phế liệu thành điểm hoặc các ưu đãi khác, chẳng hạn như mã giảm giá, sản phẩm tiêu dùng sinh hoạt hoặc các dịch vụ. Người dùng có thể theo dõi số điểm tích lũy và lựa chọn quà tặng từ cửa hàng trực tuyến tích hợp trong ứng dụng này.

Nâng cao ý thức tự giác, tuân thủ quy định Luật Bảo vệ môi trường

Theo ông Nguyễn Viết Thuận - Phó Chi cục Bảo vệ môi trường TP Đà Nẵng, Luật Bảo vệ môi trường năm 2020 quy định: kể từ ngày 1-1-2025, rác sinh hoạt phát sinh từ hộ gia đình, cá nhân phải được phân loại theo nguyên tắc quy định tại khoản 1, Điều 75 của luật. Hộ gia đình, cá nhân có hành vi không phân loại rác theo quy định thì bị xử phạt theo quy định tại khoản 1, Điều 26 của Nghị định số 45/2022/NĐ-CP của Chính phủ. Dưới sự chỉ đạo quyết liệt của UBND TP Đà Nẵng, sự phối hợp của các sở, ban, ngành, địa phương và sự đồng hành của người dân, trong những năm qua, công tác phân loại rác đã được triển khai ở nhiều địa phương, bước đầu tạo chuyển biến tích cực trong nhận thức của các tầng lớp nhân dân.

Theo số liệu thống kê, hiện ở tất cả các phường, xã trên địa bàn thành phố Đà Nẵng cũ có 93% hộ gia đình đã triển khai phân loại rác đối với nhóm rác có khả năng tái sử dụng, tái chế (tương đương khoảng 15-20% lượng rác sinh hoạt phát sinh trên địa bàn được tái chế tái sử dụng), góp phần giảm lượng rác chôn lấp. Trong khi đó, các phường, xã trên địa bàn tỉnh Quảng Nam (cũ) đang xây dựng kế hoạch, đề án phân loại, thu gom, vận chuyển, xử lý rác tại nguồn trên địa bàn. Phương thức phân loại rác là tập trung phân loại chất thải thực phẩm và rác có khả năng tái chế, tái sử dụng; các hộ gia đình, chủ nguồn thải tự thu gom, bán phế liệu, tự xử lý. Riêng khu vực Hội An có tỷ lệ triển khai phân loại rác tại nguồn đạt 80%. Theo đánh giá, các địa phương, hộ gia đình trên địa bàn thành phố đã triển khai phân loại rác. Mặc dù vậy, công tác này chưa được duy trì thường xuyên, việc thực hiện còn gặp một số khó khăn. Dù chính quyền, ngành chức năng đặt ra kỳ vọng lớn và quyết tâm cao nhưng việc thực hiện vẫn chưa thực sự đồng bộ. "Thời gian đến, Sở Nông nghiệp và Môi trường sẽ cùng với các địa phương, đơn vị tập trung công tác tuyên truyền, hướng dẫn, vận động, nâng cao nhận thức cộng đồng để mỗi người dân thay đổi nhận thức, hành vi, thực hiện thường xuyên phân loại rác theo thói quen, đảm bảo theo đúng quy định, hướng dẫn", ông Nguyễn Viết Thuận cho hay.

Mới đây, Sở Nông nghiệp và Môi trường TP Đà Nẵng đã ban hành công văn đề nghị các cơ quan, đơn vị, địa phương đẩy mạnh triển khai phân loại rác tại nguồn, quản lý và giảm thiểu rác thải nhựa trên địa bàn thành phố. Các cơ quan, trụ sở làm việc tiếp tục thực hiện nghiêm túc chủ trương của UBND thành phố về việc không sử dụng chai nhựa, ly nhựa dùng một lần để đựng nước uống trong các cuộc họp, hội thảo, hội nghị, sự kiện; hạn chế sử dụng các vật dụng nhựa khó phân hủy, sử dụng một lần khi không cần thiết. UBND TP Đà Nẵng cũng đề nghị các sở, ban, ngành, địa phương đẩy mạnh công tác tuyên truyền, lồng ghép kiểm tra việc thực hiện giảm thiểu sử dụng sản phẩm nhựa dùng một lần, túi ni lông khó phân hủy tại các trung tâm thương mại, các cơ sở kinh doanh, dịch vụ ăn uống, cơ sở kinh doanh dịch vụ lưu trú, khu, điểm du lịch trên địa bàn, đồng thời đưa ra các biện pháp xử lý phù hợp, góp phần đảm bảo các mục tiêu xây dựng đô thị văn minh, hiện đại.

Bảo Nam