Nhật “hạ nhiệt” Đông Bắc Á

Thứ ba, 07/01/2014 11:44

(Cadn.com.vn) - Thủ tướng Nhật Bản mong muốn giải thích rõ ràng với Trung Quốc và Hàn Quốc về chuyến thăm gây tranh cãi đền Yasukuni hôm 26-12-2013.

Nhằm ve vuốt Trung Quốc và Hàn Quốc, vốn vẫn đang nổi giận vì chuyến thăm đền thờ chiến tranh Yasukuni, Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe ngày 6-1 bất ngờ kêu gọi đối thoại với hai quốc gia láng giềng này.

Chuyến thăm đền Yasukuni của Thủ tướng Nhật Bản hôm 26-12-2013
vẫn phủ bóng đen lên mối quan hệ giữa Tokyo với Seoul và Bắc Kinh. Ảnh: AFP

Kêu gọi đối thoại...

Thủ tướng có tư tưởng cứng rắn cho biết, đối thoại là cơ hội duy nhất để ông có thể giải thích với các nhà lãnh đạo Trung, Hàn về chuyến thăm gây sóng gió Đông Bắc Á đến đền Yasukuni – vốn được cho là biểu tượng của chủ nghĩa phát-xít Nhật.

Hiện không có kế hoạch nào về Hội nghị Thượng đỉnh các nước, nhưng ông Abe hy vọng, các nhà lãnh đạo có thể gặp gỡ để giải quyết các bất đồng xung quanh những tranh cãi về chủ quyền lãnh thổ cũng như các vấn đề lịch sử. “Tại thời điểm này, không có kế hoạch cho Hội nghị Thượng đỉnh, nhưng vì có một số vấn đề, chúng ta nên nói chuyện với nhau mà không đặt ra bất kỳ điều kiện tiên quyết nào”, ông Abe nói với các phóng viên sau khi có chuyến thăm Đài tưởng nhiệm Ise Grand Shrine nhân dịp năm mới.

Ông tuyên bố, Nhật sẽ không bao giờ phát động thêm một cuộc chiến nào nữa mặc dù ông vẫn ủng hộ tăng cường quân sự và sửa đổi lại bản hiến pháp theo chủ nghĩa hòa bình của nước này.

... song khó khả thi

Hiện Trung, Hàn chưa có phản ứng gì về lời kêu gọi này, song giới chuyên gia nhận định, hai nước này sẽ từ chối. Trong đó đặc biệt là Trung Quốc. Bắc Kinh thật sự vẫn chưa nguôi giận, nhất là khi mới đây, Tokyo tuyên bố sẽ quốc hữu hóa khoảng 280 đảo chưa có chủ sở hữu trong số các đảo có vai trò quyết định đối với việc xác định phạm vi lãnh hải của nước này.

Thậm chí, tranh cãi ngoại giao Nhật-Trung đi vào lịch sử báo chí khi cả hai công khai tố nhau là “Chúa tể Voldemort” - nhân vật phản diện trong bộ truyện hư cấu nổi tiếng Harry Potter. Trong bài xã luận đăng trên trang báo Daily Telegraph của Anh, phái viên của Nhật tại London, Keiichi Hayashi so sánh Trung Quốc với nhân vật hắc ám và độc ác này. “Đông Bắc Á hiện đứng trước ngã tư đường. Có hai con đường đang mở cho Trung Quốc”, ông viết. “Một là để tìm kiếm đối thoại, và tuân thủ các quy định của pháp luật; hai là để đóng vai trò của Voldemort trong khu vực bằng cách chạy đua vũ trang và làm leo thang căng thẳng”, ông viết thêm. Cũng theo phái viên Nhật, câu trả lời đã quá rõ ràng bởi cho đến nay, Trung Quốc từ chối đối thoại. “Tôi chân thành hy vọng họ sẽ đi về phía trước, chứ không phải níu giữ cách gọi hồn ma của chủ nghĩa quân phiệt 7 thập kỷ trước”, ông Hayashi viết.

“Tuyên ngôn” của ông Hayashi là phản ứng mạnh mẽ đáp trả rõ ràng với bài báo ra ngày 1-1 của Đại sứ Trung Quốc tại London, Liu Xiaoming cũng được đăng trên Daily Telegraph, trong đó cáo buộc Nhật Bản hành xử như “Voldemort”. Trong thư, ông Liu chỉ trích gay gắt chuyến thăm của Thủ tướng Abe đến đền Yasukuni. “Nếu chủ nghĩa quân phiệt là cái bóng của Voldermort tại Nhật thì đền Yasukuni chính là chiếc Trường sinh Linh giá, đại diện cho phần đen tối nhất của linh hồn quốc gia đó” – Đại sứ Trung Quốc đã viết. (Trong series truyện Harry Potter, Trường sinh Linh giá là nơi Voldermort cất giữ linh hồn của các nạn nhân sau khi giết họ để cuối cùng có thể đạt được sự bất tử).

Ông Hayashi đáp trả rằng, ông Abe chỉ muốn tưởng nhớ những người đã hy sinh vì nước Nhật chứ không phải “đi để ca ngợi chủ nghĩa quân phiệt”. “Thật mỉa mai rằng, một quốc gia tăng chi tiêu quân sự của mình hơn 10%/năm trong 20 năm qua lại gọi một người hàng xóm “quân phiệt”, ông Hayashi viết.

Rõ ràng, những cuộc khẩu chiến liên miên giữa Trung Quốc và Nhật Bản đang ngày càng gay gắt. Nhưng hòa bình và ổn định cho Đông Bắc Á đang rất cần những cái đầu nồng ấm hơn.

Khả Anh