Việc Tokyo thông qua xuất khẩu lô hàng vật liệu bán dẫn đầu tiên sang Hàn Quốc kể từ khi lệnh hạn chế được ban hành không phải là bước đi đầu tiên cho thấy nỗ lực giảm căng thẳng của nước này.

Người dân Hàn Quốc xuống đường biểu tình phản đối lệnh cấm của Nhật Bản. Ảnh: AP

Những căng thẳng thương mại giữa Tokyo và Seoul đang có dấu hiệu hạ nhiệt đáng mừng sau thời gian dài chìm trong những cuộc khẩu chiến gay gắt liên quan đến vấn đề hạn chế xuất khẩu chất bán dẫn từ Nhật sang Hàn Quốc.

Những tín hiệu tích cực này đã giúp chứng khoán Hàn Quốc ngày 8-8 có một phiên mở cửa cao hơn, chấm dứt 7 phiên giảm điểm liên tiếp. Tuy nhiên, thị trường vẫn chưa ổn định, do các nhà đầu tư vẫn còn lo lắng về căng thẳng giữa hai nền kinh tế này, nhất là trong bối cảnh cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung đang leo thang đáng lo ngại.

Nhật lần đầu cấp phép xuất khẩu hóa chất sang Hàn Quốc

Ngày 8-8, Nhật Bản lần đầu tiên cấp phép xuất khẩu các hóa chất được sử dụng trong các nguyên liệu công nghệ cao sang Hàn Quốc theo thủ tục xuất khẩu mới mà nước này áp đặt vốn làm gia tăng căng thẳng với Seoul.

Bộ trưởng Thương mại Nhật Bản Hiroshige Seko đưa ra tuyên bố hiếm hoi về quyết định nói trên, đồng thời cho biết, các quan chức xác định việc quản lý kinh doanh này không gây ra những quan ngại an ninh. Động thái này dường như nhằm xoa dịu sự tức giận của Seoul về những hạn chế xuất khẩu của Tokyo cũng như cho thấy không có lệnh cấm thương mại nào được áp đặt. Tokyo đã áp đặt quy chế kiểm soát chặt chẽ 3 nguyên liệu chủ chốt đối với ngành công nghiệp bán dẫn của Hàn Quốc. Những quy định này cũng làm suy giảm tình trạng thương mại của quốc gia láng giềng.

Nhưng việc Tokyo thông qua xuất khẩu lô hàng vật liệu bán dẫn đầu tiên sang Hàn Quốc kể từ khi lệnh hạn chế được ban hành không phải là bước đi đầu tiên cho thấy nỗ lực giảm căng thẳng của nước này. Hôm 7-8, Bộ Thương mại Nhật Bản dù chính thức tuyên bố loại bỏ Hàn Quốc khỏi “Danh sách trắng” các đối tác thương mại đáng tin cậy, nhưng không đưa thêm bất kỳ sản phẩm nào vào danh mục các mặt hàng bị hạn chế xuất khẩu. Cùng với việc không đưa thêm bất kỳ sản phẩm nào vào danh mục hạn chế xuất khẩu, quyết định được kỳ vọng sẽ phần nào làm dịu căng thẳng đang ngày một leo thang giữa hai quốc gia láng giềng, đồng thời là những đồng minh quan trọng của Mỹ tại Châu Á.

Nhờ những phản ứng mạnh mẽ từ Hàn Quốc?

Quan hệ giữa hai nước láng giềng này rơi xuống mức thấp nhất trong nhiều năm sau các quyết định của Tòa án Tối cao Hàn Quốc yêu cầu các Cty Nhật Bản bồi thường những nạn nhân bị cưỡng bức lao động trong thời gian Tokyo đô hộ Bán đảo Triều Tiên từ năm 1910 đến cuối Thế Chiến tranh II và những biện pháp trả đũa thương mại sau đó.

Sau khi Nhật đưa ra lệnh cấm xuất khẩu, Hàn Quốc liên tục phản ứng mạnh mẽ. Người dân nước này cũng xuống đường biểu tình phản đối quyết định của Tokyo. Và trước khi Tokyo đưa ra quyết định đáng mừng trên, Seoul cho biết đã bắt đầu thảo luận việc loại Nhật Bản khỏi “Danh sách trắng”, đáp trả động thái tương tự của nước này. Bản thân Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in liên tục chỉ trích Nhật về lệnh hạn chế thương mại. Ông Moon Jae-in cho rằng, việc Tokyo siết chặt hơn các biện pháp hạn chế xuất khẩu nhằm vào Seoul sẽ làm suy yếu sự tín nhiệm quốc tế của Nhật Bản vì đã sử dụng lợi thế công nghiệp làm vũ khí chống lại quốc gia khác.

Phát biểu mở màn cuộc họp của Hội đồng Cố vấn Kinh tế Quốc gia thuộc Phủ Tổng thống Hàn Quốc hôm 8-8, phiên họp đầu tiên của cơ quan này trong vòng 8 tháng qua, Tổng thống Moon Jae-in nhấn mạnh: “Cho đến nay các biện pháp này làm suy yếu lòng tin về trật tự thương mại tự do và sự phân chia lao động quốc tế. Kể cả khi thu được lợi ích thì (các biện pháp của Nhật Bản) sẽ chỉ tồn tại trong thời gian ngắn. Cuối cùng đây là trò chơi mà không ai thắng cuộc, ở đó bất kể ai, kể cả chính Nhật Bản, cũng đều trở thành nạn nhân”. Theo nhà lãnh đạo Hàn Quốc, các biện pháp của Nhật là “đòn trả đũa kinh tế” liên quan phán quyết của Tòa án Tối cao Hàn Quốc ủng hộ các nạn nhân bị ép làm lao động thời chiến.

Tổng thống Moon còn nhấn mạnh, Nhật Bản là quốc gia được hưởng lợi nhiều nhất từ trật tự thương mại tự do, và chính nước này cũng tích cực ủng hộ thương mại tự do khi cần thiết.

KHẢ ANH