Thực hiện sự chỉ đạo của UBND TP Đà Nẵng, đầu năm 2018, Thanh tra TP Đà Nẵng đã ra Quyết định về việc thanh tra việc quản lý quy hoạch xây dựng và quản lý đất đai tại Dự án nghĩa trang Hòa Sơn (NTHS) và khu vực lân cận. Ngày 18-5-2018, Thanh tra TP đã công bố kết luận thanh tra, nêu rõ: Ban Nghĩa trang đã không thực hiện đúng quy định về văn thư, lưu trữ, không quản lý, theo dõi, lưu trữ các hồ sơ, tài liệu theo yêu cầu để phục vụ công tác thanh tra, gây khó khăn cho công tác kiểm tra, đối chiếu; không lập sơ đồ bố trí mộ cho từng khu vực trong nghĩa trang, không lập biên bản để xác định vị trí, diện tích, ranh giới bố trí đất chôn cất mồ mả cho từng họ, tộc để làm cơ sở quản lý cũng như xử lý khi phát sinh các tranh chấp. Ban Nghĩa trang đã bố trí cải táng cho 111 trường hợp không có hồ sơ giải tỏa là không đúng đối tượng, báo cáo không trung thực về diện tích thực tế bố trí mộ, báo cáo không đúng, sai lệch lớn về số lượng mồ mả đã bố trí dẫn đến sai lệch lớn về diện tích đất còn lại chưa bố trí (diện tích đất thực tế chưa bố trí mộ hiện nay chỉ khoảng 70 ngàn m2, trong khi diện tích đất còn lại tính toán theo định mức là hơn 513 ngàn m2)...

Qua kiểm tra thực tế, toàn bộ diện tích đất được quy hoạch vệt cây xanh trong ranh giới dự án đã cơ bản lấp đầy mồ mả, phá vỡ quy hoạch tại dự án NTHS và ảnh hưởng đến cảnh quan, môi trường, đã vi phạm quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất đã được công bố; sử dụng đất không đúng mục đích; bố trí mộ không đúng quy hoạch... Giữa Ban Nghĩa trang và UBND xã Hòa Sơn chưa xây dựng quy chế phối hợp, chưa có sự phối hợp trong công tác quản lý trật tự xây dựng tại khu vực nghĩa trang, để tổ xây dựng tự ý san gạt đất cây xanh xây dựng bờ kè và chôn mộ trái phép. Trách nhiệm đối với các sai phạm của Ban nghĩa trang thuộc về phó trưởng ban phụ trách trực tiếp về việc bố trí mồ mả tại NTHS.

Đối với UBND xã Hòa Sơn, mặc dù đã có văn bản đề nghị UBND H. Hòa Vang chỉ đạo xử lý trong việc nhân dân chiếm đất nghĩa trang xây dựng mồ mả cũng như biết được hành vi vi phạm của Ban Nghĩa trang trong việc bố trí mồ mả vào diện tích đất quy hoạch cây xanh, nhưng đã không kiên quyết xử lý theo thẩm quyền. Công tác quản lý đất đai tại các vùng lân cận, vùng giáp ranh với NTHS thiếu  chặt chẽ, chưa thực hiện đầy đủ trách nhiệm trong thời gian dài, để Ban Nghĩa trang bố trí mồ mả trái quy định, để một số hộ dân mua bán đất lúa, đất trồng hoa màu, đất rừng sản xuất để xây dựng nghĩa trang trái quy định với tổng diện tích hơn 40 ngàn m2...

Đối với UBND H. Hòa Vang, chưa làm tròn trách nhiệm trong việc “Đôn đốc, kiểm tra Chủ tịch UBND cấp xã trong việc thực hiện quản lý trật tự xây dựng đô thị thuộc địa bàn”, theo quy định Nghị định số 180/2007 của  Chính phủ, Luật Đất đai và Luật Xây dựng. Trách nhiệm này thuộc về Chủ tịch UBND H. Hòa Vang và bộ phận tham mưu từ năm 2001 đến nay.

Thanh tra thành phố đã kiến nghị biện pháp xử lý: Chuyển toàn bộ hồ sơ cho Cơ quan điều tra CATP Đà Nẵng để điều tra, xử lý theo quy định pháp luật. Kiến nghị UBND TP xử lý đối với phần diện tích đất đã được quy hoạch cây xanh, phần diện tích đất ngoài ranh giới NTHS.

Hồng Thanh