(Cadn.com.vn) - Lãnh đạo đảng Liên đoàn Quốc gia vì Dân chủ (NLD) tiếp tục thắng lớn tại Quốc hội, kết quả có thể giúp Myanmar có một chính phủ đầu tiên không nằm dưới sự thống trị của quân đội.

Tính đến ngày 11-11, NLD giành được 163 trong 182 ghế ở Quốc hội trong khi bản thân bà Suu Kyi có 1 ghế tại điểm bầu cử Kawhmu ở Yangon, Ủy ban Bầu cử Myanmar (MUEC) cho biết.     

Tuy nhiên, vị nữ chính trị gia từng đoạt giải Nobel Hòa bình và thủ lĩnh phong trào dân chủ NLD không thể trở thành tổng thống theo quy định của Hiến pháp, vốn do quân đội soạn thảo. Hiến pháp nghiêm cấm bất cứ kỳ ai có thành viên gia đình là người nước ngoài trở thành lãnh đạo quốc gia. Người chồng quá cố của bà Suu Kyi là người Anh. Các con bà mang hộ chiếu Anh.

Người ủng hộ đảng NLD đối lập đang say sưa với chiến thắng lớn. Ảnh: CNN

Bắt đầu từ tiến trình hòa giải dân tộc

Bất chấp lệnh cấm, bà Suu Kyi tuyên bố vẫn tiếp tục tiến về phía trước, với tuyên bố sẽ nắm quyền “cao hơn tổng thống”.

Trong dấu hiệu cho thấy rõ chiến lược nắm quyền trong tương lai một khi NLD có thể thành lập chính phủ, bà Suu Kyi kêu gọi tổ chức các cuộc đàm phán “hòa giải dân tộc” với Tư lệnh Lực lượng vũ trang Min Aung Hlaing, Chủ tịch Quốc hội Shwe Mann và cả Tổng thống Thein Sein vào tuần tới, dường như để thảo luận về việc thành lập chính phủ mới. Theo nội dung lá thư được gửi đến 3 nhân vật quan trọng, nữ chính trị gia cho rằng, “Tôi muốn mời mọi người tham gia tiến trình hòa giải dân tộc... Việc quan trọng hiện nay là thực hiện mong muốn của người dân vì niềm tự hào của đất nước và khát vọng hòa bình của nhân dân”.

Phát ngôn viên của Tổng thống Thein Sein, ông Ye Htut cho biết trên trang Facebook rằng, một cuộc họp như yêu cầu của bà Suu Kyi chỉ có thể diễn ra sau khi có kết quả chính thức – vốn dự kiến sẽ được công bố 2 tuần sau ngày bỏ phiếu (có thể vào ngày 22-11 tới). Ông Ye Htut khẳng định, chính phủ và quân đội sẽ tôn trọng kết quả của cuộc bầu cử tự do và công bằng này.

Nhiều thách thức chờ đón

Các cuộc bầu cử mang tính bước ngoặt ở Myanmar được xem là bài kiểm tra cho khả năng sẵn sàng của quân đội trên con đường tiến đến dân chủ đầy đủ, sau nhiều thập kỷ quân sự cai trị.

Giới phân tích cho rằng, dù NLD giành chiến thắng cuối cùng, vẫn còn rất nhiều thách thức chờ đón đảng này và cả quốc gia Myanmar trong tương lai gần. Mặc dù đảng Đoàn kết và Phát triển liên bang (USDP) cầm quyền của Tổng thống Thein Sein cam kết tôn trọng kết quả bỏ phiếu nhưng hệ thống Hiến pháp đang nghiêng về quân đội, vốn chiếm 25% số ghế trong Quốc hội. Vì vậy, dù bà Suu Kyi tuyên bố sẽ nắm quyền “cao hơn tổng thống”, nhưng bất kỳ nỗ lực nào để thay đổi các quy định Hiến pháp trong tương lai cũng rất khó khăn bởi quân đội có quyền phủ quyết.

Trong khi đó, hiện tại, mặc dù liên minh USDP- quân đội đã thừa nhận mất nhiều ghế, nhưng quy mô chiến thắng của NLD vẫn chỉ là “bề nổi của tảng băng chìm”. Thực tế là MUEC vẫn chưa công bố kết quả chính thức cuối cùng. Người phát ngôn Ye Htut cũng xác nhận, sẽ mất ít nhất 2 tuần để lập bảng kê kết quả dù cũng thừa nhận chiến thắng lớn của NLD. “Theo kết quả đã được công bố, NLD giành hầu hết các ghế trong Quốc hội sắp tới. Tôi, thay mặt Tổng thống Thein Sein, chúc mừng thành công của bà Suu Kyi và đảng NLD và mong họ có thể thực hiện những mong muốn của người dân Myanmar cho sự thay đổi lớn trong tương lai”, ông Ye Htut nói.

Sau khi có kết quả chính thức, các nghị sĩ Quốc hội sẽ bắt đầu quá trình phức tạp: lựa chọn một tổng thống. Đúng như nhận định của Ngoại trưởng Mỹ John Kerry, cuộc bầu cử hôm 8-11 là “bước tiến quan trọng” cho Myanmar nhưng những gì xảy ra tiếp theo hậu bầu cử mới là chìa khóa quyết định cho tương lai của quốc gia Đông Nam Á này.

Khả Anh