Nhiều chuyên gia nhận định, với tình cảnh hiện nay của Brexit, việc Anh rời EU sẽ không hề dễ dàng.

Ông Johnson phát biểu sau khi được bầu chọn là lãnh đạo mới của đảng Bảo thủ trong ngày 23-7. Ảnh: CNN

Ngày 23-7, ông Boris Johnson - một nhân vật cứng rắn với vấn đề Brexit (Anh rời EU) đã chiến thắng trong cuộc bầu chọn trở thành lãnh đạo đảng Bảo thủ cầm quyền, và sẽ trở thành thủ tướng tiếp theo của nước này.  Khoảng 160.000 thành viên của đảng Bảo thủ đã bỏ phiếu trong hơn 2 tuần qua để chọn ra lãnh đạo mới. Và cuối cùng, ông Johnson giành được 66,4% số phiếu ủng hộ trong khi tỷ lệ ủng hộ đối thủ Jeremy Hunt là 33,6%.

Với kết quả này, ông Johnson sẽ chính thức thay thế bà May trên cương vị Thủ tướng Anh vào hôm nay (24-7), với nhiệm vụ nặng nề trên vai: thực hiện cam kết dẫn dắt Anh rời khỏi EU. Ông Johnson, 55 tuổi, là một chính trị gia tiếng tăm và từng giữ chức thị trưởng London. Vào năm 2016, ông được bà May bổ nhiệm làm ngoại trưởng Anh, nhưng sau đó từ chức vào tháng 7-2018.

Thách thức đầu tiên - Brexit

Chiến thắng của Johnson được cho là không bất ngờ, bởi ông nhận được nhiều sự ủng hộ từ khi Thủ tướng sắp mãn nhiệm Theresa May tuyên bố từ chức sau thất bại trong việc dẫn dắt nước Anh rời EU.

Bà May đã nhanh chóng chúc mừng ông Johnson. Trên tài khoản Twitter, bà May viết: “Xin nhiệt liệt chúc mừng ông Boris Johnson được bầu làm lãnh đạo đảng Bảo thủ- giờ là lúc chúng ta cần phối hợp để đưa đất nước rời khỏi EU theo cách có lợi cho toàn bộ nước Anh cũng như đưa lãnh đạo Công đảng đối lập (Jeremy Corbyn) ra khỏi chính phủ. Tôi sẽ ủng hộ ông ấy hoàn toàn”. Từ Mỹ, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã chúc mừng ông Johnson. Nhà lãnh đạo Mỹ thường ca ngợi ông Johnson là một người bạn tốt, nói rằng, ông là một thủ tướng tiềm năng ngay cả khi bà  May còn đương chức. Nhiều nhà lãnh đạo Châu Âu cũng đã lên tiếng chúc mừng ông Johnson nhưng đồng thời cũng cảnh báo những thách thức trong vấn đề Brexit đối với vị lãnh đạo mới này.

Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và Chủ tịch Ủy ban Châu Âu (EC) mới đắc cử Ursula von der Leyen chúc mừng ông Johnson trở thành Thủ tướng tiếp theo của nước Anh, đồng thời mong muốn đối thoại xây dựng với ông Johnson. Tuy nhiên, bà cảnh báo cả EU và Anh đều phải “đối mặt thời gian thử thách trước mắt”. Theo nguồn tin từ Điện Elysee, Tổng thốngl Macron sẽ đối thoại với tân Thủ tướng Johnson trong vài ngày tới.

Ngay sau khi chiến thắng, ông Johnson đã có bài phát biểu ngắn gọn cam kết sẽ mang lại tinh thần tích cực cho nước Anh, khẳng định sẽ đưa đất nước rời đi vào ngày 31-10 tới - thời hạn Anh dự kiến rời EU. Trưởng đoàn đàm phán Brexit của EU Michel Barnier cũng nhấn mạnh, khối này đã sẵn sàng hợp tác với tân Thủ tướng Johnson để thực hiện Brexit có trật tự. “Chúng tôi mong chờ hợp tác mang tính xây dựng với Thủ tướng Johnson khi ông ấy nhậm chức, thúc đẩy việc phê chuẩn thỏa thuận “ly hôn” và đạt mục tiêu Brexit có trật tự. Chúng tôi sẵn sàng thảo luận lại tuyên bố đã được nhất trí về một quan hệ đối tác mới”, ông Barnier nói ám chỉ tuyên bố chính trị đi kèm với thỏa thuận “ly hôn”.

Nhiệm vụ quá khó khăn

Tuy nhiên, nhiều chuyên gia nhận định, với tình cảnh hiện nay của Brexit, việc rời đi không hề dễ dàng.

Lãnh đạo Công đảng đối lập Corbyn cũng cho rằng, ông Johnson không nhận được “sự ủng hộ của đất nước”. Ông Corbyn nêu rõ: “Brexit không thỏa thuận của ông Johnson có nghĩa là cắt giảm việc làm, giá cả tại các cửa hàng sẽ tăng và nguy cơ hệ thống y tế công của Anh (NHS), sẽ được bán cho các tập đoàn của Mỹ”, ông Corbyn cho rằng người dân Anh cần “quyết định ai sẽ trở thành Thủ tướng Anh bằng một cuộc tổng tuyển cử”.

Trong khi đó một số người thuộc phe của ông Johnson thẳng thắn bày tỏ quan điểm lo lắng việc “liệu ngôi vị lãnh đạo của ông Johnson sẽ kéo dài được bao lâu?” bởi vì thực sự vấn đề Brexit là vấn đề đang chia rẽ cực kỳ sâu sắc trong đảng Bảo thủ. Thực tế, trước khi trở thành tân thủ tướng, ông Johnson đối mặt với sự phản đối dữ dội từ nhiều thành viên chủ chốt trong nội các do có quan điểm cứng rắn về Brexit. Ông đã từng tuyên bố sẵn sàng rời EU mà không cần thỏa thuận nào (tức là Brexit cứng) - một thỏa thuận mà giới chuyên gia khẳng định sẽ không có lợi cho nước Anh. Một loạt các nghị sĩ chống đối trong nội bộ đảng Bảo thủ đã cảnh báo ông Johnson sẽ không thể giữ ghế Thủ tướng Anh lâu dài nếu không từ bỏ hẳn ý định đưa nước Anh rời khỏi EU mà không có thỏa thuận Brexit.

Nhưng thách thức lớn hơn nữa đối với ông Johnson là EU. Vị tân lãnh đạo Anh buộc phải đàm phán được một thỏa thuận Brexit mới có lợi hơn thỏa thuận của chính phủ tiền nhiệm đã đạt được hồi tháng 11-2018. Nhưng đây là nhiệm vụ khó nhằn bởi EU luôn bác bỏ việc đàm phán lại thỏa thuận Brexit, đặc biệt trong bối cảnh khối này vẫn chưa định hình bộ khung lãnh đạo mới dưới thời tân Chủ tịch Ursula von der Leyen.

 KHẢ ANH