Các cuộc biểu tình căng thẳng về cái chết của George Floyd - người đàn ông da màu bị cảnh sát đè cổ đến chết - và các vụ giết người khác của cảnh sát đã leo thang khắp nước Mỹ vào cuối tuần qua. Từ New York cho đến Tulsa và Los Angeles… hàng loạt xe cảnh sát đã bị đốt cháy trong khi các báo cáo về thương vong đến từ khắp mọi nơi. Nước Mỹ thật sự đang bị đảo lộn sau nhiều đêm bất ổn và nhiều tháng bị phong tỏa do dịch Covid-19.

Cảnh sát chống bạo động được triển khai tại thành phố Minneapolis đối phó dòng người biểu tình bùng nổ sau cái chết của công dân da màu George Floyd. Ảnh: AP

Hỏa hoạn, súng nổ, lệnh giới nghiêm

Các cuộc biểu tình, bắt đầu ở thành phố Minneapolis, sau cái chết của Floyd, đã khiến thành phố chìm trong khói lửa khi các tòa nhà bị đốt cháy và các cửa hàng bị phá tan hoang. Tình trạng bất ổn đã trở thành “hiện tượng quốc gia” khi những người biểu tình xuống đường ngày càng nhiều, trên khắp nước Mỹ. Tối 30-5 (sáng 31-5, giờ Việt Nam), lại có thêm một người bị bắn chết. Cảnh sát trưởng thành phố Indianapolis, bang Indiana Randal Taylor cho biết, ít nhất 3 người bị bắn và 1 người thiệt mạng.

Hàng chục ngàn người đã ở trên đường phố trên khắp đất nước, nhiều người trong số họ không đeo mặt nạ hoặc thực hiện giãn cách xã hội, gây lo ngại cho các chuyên gia y tế về khả năng lây lan dịch bệnh tại thời điểm phần lớn đất nước đang trong quá trình mở cửa xã hội và nền kinh tế. Theo AP, sau một ngày thứ sáu hỗn loạn, đám đông đa dạng chủng tộc tổ chức các cuộc biểu tình ôn hòa tại hàng chục thành phố, mặc dù nhiều nơi sau đó đã rơi vào bạo lực. Nhiều nơi quan trọng của nước Mỹ đã bị ảnh hưởng, từ những người biểu tình phóng hỏa trong tòa thị chính thành phố Reno, đến cảnh sát bắn hơi cay vào những người biểu tình ném đá ở Fargo, hay việc phá vỡ các cửa sổ tại trụ sở cảnh sát ở Richmond, Virginia và cả làn sóng xô đổ nhiều hàng rào an ninh và đụng độ cảnh sát bên ngoài Nhà Trắng.

Tại Los Angeles, người dân phải trải qua 4 ngày bất ổn vì bạo động. Hình ảnh từ hiện trường cho thấy người biểu bình phá hoại ô-tô của lực lượng tuần tra. Hơn 500 người đã bị bắt giữ vì nổi loạn và trộm cắp. Tình hình nghiêm trọng đến nỗi Thị trưởng thành phố Los Angeles Eric Garcetti đã quyết định áp dụng lệnh giới nghiêm từ 20 giờ để đảm bảo an toàn cho người dân. Trong khi đó, Thống đốc bang Utah Gary Herbert quyết định điều động lực lượng Vệ binh Quốc gia để giải quyết tình trạng bất ổn ở trung tâm thành phố Salt Lake, đồng thời kêu gọi người biểu tình hoạt động ôn hòa. Thị trưởng thành phố Salt Lake, Erin Mendehall đã ban hành lệnh giới nghiêm từ 20 giờ để tạm thời kiểm soát tình hình. Hàng chục xe tuần tra và một số xe cảnh sát bọc thép được triển khai đến hiện trường. Lực lượng Vệ binh Quốc gia tại thủ đô Washington cũng được huy động để đối phó với làn sóng biểu tình chống phân biệt chủng tộc đang nổ ra trên toàn thành phố.

Tại bang Minnesota, Thống đốc Tim Walz cho biết, bên cạnh 700 binh sĩ của lực lượng Vệ binh Quốc gia đã có mặt trong thành phố, 1.000 binh sĩ khác cũng sẽ có mặt tại Minneapolis. Ông Walz nhấn mạnh đó là “một hành động chưa từng được thực hiện trong lịch sử 164 năm của Lực lượng Vệ binh Quốc gia Minnesota. Cho đến nay, đã có hàng chục thành phố tại Mỹ áp đặt lệnh giới nghiêm và tình trạng khẩn cấp do biểu tình.

Nhiều xe cảnh sát bị đốt cháy ở Los Angeles hôm 30-5. Ảnh: AP

Tổng thống Trump cảnh báo người biểu tình

Trong bối cảnh nước Mỹ “nóng như lửa”, Tổng thống Donald Trump đối mặt nhiều chỉ trích khi chỉ tìm cách đổ lỗi và kích động bạo lực thay vì tìm cách giải quyết vấn đề trong ôn hòa.

Khi người biểu tình kéo đến trước Nhà Trắng để phản đối vì cái chết của Floyd, trong đó một số người ném cả gạch và chai vào Mật vụ và cảnh sát Mỹ, khiến lực lượng này đáp trả bằng hơi cay, ông Trump gây bất ngờ khi khen Mật vụ Mỹ và chỉ trích thị trưởng Washington không điều cảnh sát thành phố đến giúp. Trong khi các thống đốc và thị trưởng thúc giục kìm chế, ông Trump tỏ ra chế nhạo người biểu tình, cảnh báo họ sẽ gặp phải chó dữ nếu cố vượt rào vào Nhà Trắng.

Trong thông báo ngày 30-5 (giờ địa phương), ông Trump tuyên bố sẵn sàng điều quân đội đến thành phố Minneapolis để đối phó người biểu tình. “Chúng tôi đã chỉ đạo quân đội sẵn sàng, nếu họ muốn yêu cầu quân đội. Chúng tôi có thể nhanh chóng triển khai lực lượng trên thực địa. Hiện nay, họ đang triển khai Vệ binh Quốc gia”. Đánh giá về giới chức chính quyền bang Minnesota, Tổng thống Trump nhấn mạnh: “Họ gặp nhiều khó khăn, nhưng họ rất mạnh mẽ, họ phải được tôn trọng”, đồng thời lưu ý thêm rằng những người biểu tình cần phải biết họ “không thể làm điều đó”.

Sau đó, ông Trump hạ giọng khi trong bài phát biểu tại Trung tâm vũ trụ Kennedy nhân vụ phóng tên lửa SpaceX, ông cố xoa dịu người biểu tình. “Chúng tôi ủng hộ quyền biểu tình hòa bình và tôi hiểu nỗi lòng của họ. Nhưng điều chúng ta đang thấy hiện nay trên đường phố không liên quan gì đến công lý hay hòa bình. Ký ức về Georgie Floyd đang bị những kẻ nổi loạn, cướp bóc và vô chính phủ chà đạp”, ông chủ Nhà Trắng nhấn mạnh.

 

KHẢ ANH

>> Biểu tình bạo lực ở Mỹ: Xe cảnh sát vượt rào tông vào đám đông

>> Mỹ: Bắt giữ hàng trăm đối tượng quá khích phản đối vụ George Floyd

>> Bùng nổ bạo động chủng tộc ở Mỹ