Ở ngã ba đường
Khu tự trị Catalan ngày 21-12 bắt đầu cuộc bầu cử nghị viện sau nhiều tháng bất ổn và bị bủa vây bởi cuộc khủng hoảng chính trị quanh việc khu vực này đòi độc lập khỏi Tây Ban Nha. Tuy nhiên, không có nhiều hy vọng, cuộc bỏ phiếu sẽ có thể giúp hàn gắn phân chia khu vực.
Trong cuộc bầu cử - cử tri chọn 135 đại biểu cho hội đồng khu vực - sau khi Thủ tướng Tây Ban Nha Mariano Rajoy giải thể Nghị viện Catalan để đáp trả việc khu vực này đòi độc lập. Các ứng viên ly khai và bị bỏ tù, những người chỉ có thể vận động tranh cử qua điện thoại video, tuyên bố, họ mong muốn bảo vệ Nghị viện khu vực và tuyên bố đây là cơ hội duy nhất cho người Catalan trở lại ổn định và thịnh vượng. Tuy nhiên, chỉ 2 tháng trước, Catalan tin rằng, họ đã chứng kiến sự ra đời của một nước cộng hòa mới sau cuộc trưng cầu dân ý gây sốc cho thấy phần lớn đều ủng hộ việc độc lập khỏi Tây Ban Nha.
Tuy nhiên, chính cuộc trưng cầu dân ý đó đã đẩy đất nước rơi vào cuộc khủng hoảng chính trị sâu sắc nhất kể từ năm 1978. Một số nhà lãnh đạo Catalan đã chịu án tù hoặc trốn khỏi đất nước sau khi cuộc trưng cầu dân ý mà chính phủ Tây Ban Nha và Tòa án Tối cao tuyên bố là bất hợp pháp. Đã có nhiều hy vọng vào buộc bầu cử lần này. Nhưng Catalan dường như khó thể giải quyết vấn đề của họ bởi có khả năng sẽ không có phe nào giành đủ đa số ghế tối thiểu để giành chiến thắng quyết định.
Theo kết quả thăm dò mới nhất, trong cuộc bầu cử địa phương trước thời hạn này, 3 chính đảng ủng hộ độc lập sẽ không giành được đa số ghế tối thiểu tại Hội đồng lập pháp vùng gồm 135 ghế. Tương tự, 3 chính đảng ủng hộ sự thống nhất toàn vẹn lãnh thổ của Tây Ban Nha cũng không có khả năng chiếm được đa số ghế.
Tương quan lực lượng này sẽ khiến ứng viên Xavier Domenech của đảng Catalan en Comu-Podem (hay còn gọi là phiên bản Catalan của đảng Podemos) trở thành chủ thể đóng vai trò quyết định trong các cuộc đàm phán để thành lập liên minh sau bỏ phiếu. Ông Domenech đã kêu gọi thành lập liên minh cánh tả trong đó có cả đảng Catalan en Comu-Podem. Nếu ông Xavier Domenech có thể làm được như vậy, Catalan sẽ có bước chuyển đổi ngả sang phe tả với chính sách xã hội được ưu tiên hơn so với tinh thần “dân tộc chủ nghĩa”. Nếu không, họ sẽ phải chứng kiến một hội đồng lập pháp “treo” và tình trạng bất ổn sẽ kéo dài.
THANH VĂN