Những tin đồn liên quan đến sức khỏe của Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe đã lan truyền từ khá lâu nên thông báo từ nhiệm của ông hôm 28-8 không hẳn là một cú sốc hoàn toàn đối với chính trường Nhật và thế giới. Nhưng theo nhiều chuyên gia, chính thời điểm đưa ra thông báo mới là điều đáng lo.

Nhắc đến cái tên Shinzo Abe, người ta không thể không nhắc đến khái niệm “Ấn Độ - Thái Bình Dương” nổi tiếng. Và đối với giới quan sát, chính những tầm nhìn thực dụng và năng động của Shinzo Abe còn là một nguồn bảo đảm ổn định khu vực Châu Á - Thái Bình Dương. Theo nhiều chuyên gia, chính sách đối ngoại của Nhật Bản thời ông Abe tựu trung được cấu tạo để đối phó với sự trỗi dậy thành cường quốc của Bắc Kinh. Đối với Nhật Bản, việc Trung Quốc đi lên thành một cường quốc trên thế giới đặt nước này trước nhiều rủi ro lớn.

Chính trong bối cảnh này, ông Abe, ngay khi lên cầm quyền năm 2012, vạch ra chiến lược phản công làm đối trọng với Bắc Kinh. Một mặt, ông tăng cường cải thiện mối quan hệ liên minh Mỹ - Nhật, thúc đẩy thông qua luật an ninh quốc gia gây tranh cãi khi cho diễn giải lại điều khoản hạn chế sử dụng vũ lực để tự vệ, và như vậy có thể đến cứu viện Mỹ nếu cần thiết. Đồng thời, ông xúc tiến chiến lược “Ấn Độ - Thái Bình Dương” quy tụ 4 nước Nhật Bản, Mỹ, Australia và Ấn Độ. Đối thoại an ninh “Quad – Bộ Tứ” được tổ chức hàng năm nhằm duy trì một khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương tự do và rộng mở nhằm đối phó với những tham vọng bành trướng của Bắc Kinh trong khu vực. Mặt khác, ông Abe không ngừng nỗ lực thúc đẩy Hiệp định Đối tác Xuyên Thái Bình Dương (TPP) giữa 12 nước cho dù sau này chỉ còn 11 nước do Tổng thống Trump đã rút Mỹ ra khỏi dự án.

Việc ông Abe từ chức không quá bất ngờ. Chỉ có điều giờ đây thông báo từ nhiệm của ông lại đưa ra không đúng thời điểm. Tình hình Châu Á trở nên căng thẳng. Trong khi cuộc đọ sức Mỹ - Trung vẫn tiếp diễn, Bắc Kinh thời gian gần đây tiếp tục gia tăng các hành động khiêu khích gây hấn ở Biển Đông và biển Hoa Đông. Câu hỏi đặt ra là liệu người kế nhiệm ông Abe có thể tiếp nối những chính sách đã được vạch ra hay không ? Hệ quả chính trị, địa chính trị từ thông báo rút lui chính trường của ông tại Châu Á sẽ như thế nào ? Nhiều câu hỏi đang chờ lời giải đáp. Một điều chắc chắn, đối với Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi, “Ấn Độ đang mất đi người bạn tốt ,đồng minh tốt nhất”.

THANH VĂN