Ngày 23-9, Cty du lịch lâu đời nhất thế giới Thomas Cook tuyên bố phá sản, khiến khoảng 50.000 du khách trên toàn thế giới mắc kẹt ở Hy Lạp, chủ yếu trên các đảo, một quan chức của Bộ Du lịch Hy Lạp nói với Reuters. Hầu hết các du khách bị mắc kẹt là người Anh, dẫn đến nỗ lực hồi hương thời bình lớn nhất trong lịch sử Anh.

Hành khách bị mắc kẹt tại điểm đăng ký của Thomas Cook ở sân bay Mallorca, Tây Ban Nha ngày 23-9 sau khi Cty tuyên bố phá sản.  Ảnh: Reuters

Đế chế 178 năm tuổi sụp đổ

Cuộc họp tối 22-9 của Hội đồng Quản trị Thomas Cook, Cty lữ hành 178 năm tuổi nổi tiếng bậc nhất nước Anh, đã kết thúc theo hướng vô cùng tiêu cực. Theo đó, hội đồng quản trị của Cty "kết luận rằng họ không có lựa chọn nào khác ngoài việc tiến hành các thủ tục phá sản". Tuyên bố phá sản đánh dấu sự chấm hết cho một trong những Cty lâu đời nhất của Anh.

Thomas Cook bắt đầu hoạt động vào năm 1841 với các chuyến du ngoạn đường sắt địa phương trước khi sống sót qua hai cuộc chiến tranh thế giới để trở thành Cty tiên phong về các kỳ nghỉ và du lịch đại chúng. Cty hiện có 600.000 hành khách ở nước ngoài, buộc chính phủ và các Cty bảo hiểm phải điều phối một hoạt động cứu hộ khổng lồ. Giám đốc điều hành Thomas Cook, Peter Fankhauser cho biết, rất tiếc khi Cty đã ngừng hoạt động sau khi không đảm bảo gói cứu hộ từ những nhà cho vay trong các cuộc đàm phán diễn ra vào cuối tuần qua. "Điều này đánh dấu một ngày buồn sâu sắc đối với Cty tiên phong trong các kỳ nghỉ trọn gói”, ông Fankhauser nói. Ông Fankhauser đã xin lỗi khách hàng, nhân viên, nhà cung cấp và đối tác. Thomas Cook đổ lỗi cho sự cạnh tranh khốc liệt từ các Cty đăng ký du lịch trực tuyến, bị ảnh hưởng bởi các sự kiện địa chính trị, nhất là các đợt nắng nóng khắp Châu Âu trong năm 2018, khiến nhiều khách du lịch hủy tour vào phút chót.

Trong khi đó, Bộ trưởng Ngoại giao Anh Dominic Raab nhấn mạnh, gần như không có khả năng "chính phủ Anh cứu Thomas Cook". Lý do được đưa ra là nước Anh sẽ không cứu các doanh nghiệp mà không có ý nghĩa cho "lợi ích chiến lược của quốc gia".

Cái kết được dự báo

Kết cục buồn của Thomas Cook xảy ra sau một năm đầy biến động với Cty. Kể từ tháng 5-2018, cổ phiếu của Thomas Cook đã giảm 96% trong bối cảnh Brexit không chắc chắn cùng với sự cạnh tranh khốc liệt trong lĩnh vực du lịch.

Thất bại của Thomas Cook khiến 22.000 việc làm trên toàn cầu vào vòng nguy hiểm, bao gồm 9.000 việc làm ở Anh. Hình ảnh được đăng trên phương tiện truyền thông xã hội cho thấy, máy bay Thomas Cook bị chuyển hướng khỏi khán đài sân bay bình thường. Một số bị bỏ hoang khi hành khách và nhân viên rời đi. Các nhân viên đã đăng ảnh họ đi khỏi các chuyến bay cuối cùng. “Tôi rất yêu thích công việc của mình, tôi không muốn kết thúc”, Kia Dawn Hayward, một thành viên của phi hành đoàn của Cty, cho biết trên Twitter.

Thủ tướng Anh Boris Johnson cho biết, sự sụp đổ Thomas Cook đã đặt ra câu hỏi về việc liệu  Giám đốc của các Cty du lịch có được khuyến khích cách để tránh phá sản hay không. “Chúng ta cần xem xét các cách thức mà các Cty lữ hành bằng cách này hay cách khác có thể tự bảo vệ mình khỏi những vụ phá sản như vậy trong tương lai cũng như hệ thống mà chúng ta có để đảm bảo họ sẽ không phải đến gặp người nộp thuế để được giúp đỡ”, ông cho biết.

Kế hoạch hồi hương

Sự sụp đổ của Cty có khả năng châm ngòi cho sự hỗn loạn trên khắp thế giới, với những khách du lịch bị mắc kẹt trong các khách sạn chưa được trả tiền ở những địa điểm xa xôi như Goa, Gambia và Hy Lạp. Về lâu dài, nó cũng có thể tấn công ngành du lịch tại các điểm đến lớn nhất của Cty, như Tây Ban Nha và Thổ Nhĩ Kỳ, khiến các nhà cung cấp dịch vụ buộc đóng cửa hàng trăm đại lý du lịch trên khắp các đường phố của Anh.

Bộ trưởng Ngoại giao Anh Dominic Raab cho biết, London có kế hoạch đưa 160.000 du khách Anh có thể bị mắc kẹt về nước. "Chúng tôi đã có kế hoạch dự phòng để đảm bảo không ai bị mắc kẹt", ông Raab nói và cho biết kế hoạch này có biệt danh “Chiến dịch Matterhorn”. Nó dự kiến sẽ tiêu tốn của chính phủ Anh 750 triệu USD. "Tôi không muốn đi sâu vào chi tiết bởi vì nó phụ thuộc vào bản chất của những người ở ngoài đó, cho dù họ đã đặt trọn gói hay chỉ trả tiền cho các chuyến bay", ông nói. Cơ quan hàng không dân dụng Anh (CAA) cho biết, tất cả dịch vụ đặt trước của Thomas Cook đều bị hủy bỏ. Điều này dẫn đến số lượng công dân Anh hồi hương lớn nhất từ trước đến nay, vượt qua đợt hồi hương mà chính phủ thực hiện sau sự sụp đổ năm 2017 của Monarch Airlines. Theo CAA, cơ quan quản lý và chính phủ đã có một đội máy bay sẵn sàng đưa du khách Anh về nước trong 2 tuần tới.

Chính quyền cho biết họ đã ra mắt một trang mạng nơi khách hàng có thể tìm thấy chi tiết về các chuyến bay hồi hương. Tùy thuộc vào vị trí của khách du lịch, các chuyến bay khứ hồi sẽ là trên các chuyến bay do Cơ quan Hàng không Dân dụng khai thác hoặc các chuyến bay hiện có với các hãng hàng không khác. Cơ quan quản lý của Anh cũng đang liên hệ với các khách sạn lưu trữ khách hàng Thomas Cook để nói với họ rằng, họ sẽ được chính phủ trả tiền, thông qua một chương trình bảo hiểm.

AN BÌNH