Tổng thống Mỹ Donald Trump gần đây thông báo, Thứ trưởng Quốc phòng Patrick Shanahan sẽ trở thành quyền Bộ trưởng Quốc phòng bắt đầu từ ngày 1-1-2019, chỉ vài ngày sau khi Bộ trưởng Quốc phòng Jim Mattis tuyên bố từ chức do những bất đồng với ông Trump về các chính sách then chốt.

Quyền Bộ trưởng Quốc phòng Patrick Shanahan được cho là không có nhiều kinh nghiệm về chính sách đối ngoại và quân sự.  Ảnh: CNN

Ông Trump tuyên bố qua Twitter rằng, ông Mattis sẽ rời văn phòng sớm hơn 2 tháng so với dự định và vị trí này sẽ được Thứ trưởng Quốc phòng Patrick Shanahan đảm nhận. “Tôi vui mừng thông báo, Thứ trưởng Quốc phòng rất tài năng, Patrick Shanahan, sẽ đảm nhận chức danh Bộ trưởng Quốc phòng bắt đầu từ ngày 1-1-2019”, ông Trump viết. “Ông Shanahan từng có một danh sách dài các thành tựu trong khi làm Thứ trưởng, và trước đây ở Boeing. Ông ấy sẽ rất tuyệt!”, ông Trump ca ngợi.

Giới phân tích cho rằng, cơ hội để ông Shanahan trở thành bộ trưởng hiện rất tốt vì hai lý do: ông Shanahan dường như được lòng tổng thống, và ông Trump thì đang quá bận rộn với các vấn đề khác nên có thể không có thời gian cũng như nhân sự để thực hiện một quyết định bổ nhiệm lớn khác.

Không có nhiều kinh nghiệm

Ông Shanahan sẽ tạm thời lãnh đạo Lầu Năm Góc cho đến khi Tổng thống Trump chỉ định một ứng cử viên làm Bộ trưởng Quốc phòng mới. Ông Shanahan sẽ nắm quyền lãnh đạo cơ quan lớn nhất và phức tạp nhất của chính phủ, nhưng ông lại không có kinh nghiệm về chính sách đối ngoại và quân sự. Ông Shanahan sẽ phải thực hiện mệnh lệnh rút quân đội Mỹ khỏi Syria và có thể là cả Afghanistan.

Là cựu Giám đốc điều hành của Tập đoàn Boeing, ông Shanahan dường như không có kinh nghiệm trong các vấn đề quốc tế hoặc chống khủng bố. Các lãnh đạo Lầu Năm Góc trước đây cũng có nhiều người chưa từng tham gia quân đội trước đó, ông Ashton Carter - Bộ trưởng Quốc phòng cuối cùng dưới thời Tổng thống Barack Obama - là một ví dụ. Trong 17 tháng qua, ông Shanahan là nhân vật số 2 của ông Mattis tại Lầu Năm Góc. Ông Shanahan gần như độc quyền xử lý các vấn đề cải cách nội bộ, ngân sách và Lực lượng Không gian, một nhánh quân sự mới do ông Trump đề xuất. Một quan chức chính quyền cấp cao cho rằng, ông Shanahan về cơ bản “điều hành tòa nhà” trong khi ông Mattis tập trung vào chính sách và cách tiếp cận với quân đội và các đồng minh. “Có lẽ không ai biết hoạt động bên trong của Lầu Năm Góc rõ hơn ông Shanahan”, quan chức này nhận định.

Cựu Giám đốc của Boeing

Hồi năm ngoái ông Shanahan đã được Thượng viện thông qua đề cử Thứ trưởng Quốc phòng với tỷ lệ bỏ phiếu 92-7, nhưng quá trình này không phải là không có trục trặc.

Thượng nghị sĩ bang Arizona John McCain không hài lòng với câu trả lời của ông Shanahan đối với câu hỏi về chính sách đối ngoại và đã phản đối đề cử ông Shanahan. Ông McCain cho biết, trong phiên điều trần hồi tháng 6-2017 rằng ông cảm thấy khó chịu bởi câu trả lời bằng văn bản của ông Shanahan trước câu hỏi gửi cho ủy ban về việc cung cấp vũ khí cho Ukraine. Trong câu trả lời bằng văn bản, ông Shanahan cho biết, đây là một vấn đề mà ông “dự định xem xét kỹ nếu được thông qua đề cử” vì ông không có quyền truy cập vào thông tin mật. “Thật không thỏa đáng. Ông Shanahan”, ông McCain, cựu Chủ tịch ủy ban Vũ trang Thượng viện, phản bác tại phiên điều trần, sau đó nói thêm, “Câu trả lời của ông cho câu hỏi đó, thật lòng, quá thất vọng đối với tôi”.

Ông Shanahan khẳng định ông tiếp tục ủng hộ việc trang bị vũ khí phòng thủ cho Ukraine, nhưng ông McCain cảnh báo ông: “Không phải là một khởi đầu tốt. Đừng làm điều đó một lần nữa, ông Shanahan, hoặc tôi sẽ không đề cử ông để bỏ phiếu trước ủy ban”. Ông McCain cũng nêu lên những quan ngại về nền tảng của ông Shanahan với tư cách là cựu Giám đốc điều hành của Boeing. “Tôi tự tin rằng con cáo sẽ không bị đưa trở lại chuồng gà”, McCain nói, lo lắng về việc ai đó từng làm việc tại một trong 5 nhà thầu quốc phòng lớn đảm nhận vai trò lãnh đạo tại Lầu Năm Góc.

Ông Shanahan lần đầu tiên gia nhập Boeing vào năm 1986 và làm việc cho nhà thầu quốc phòng lớn này trong hơn 3 thập kỷ trước khi gia nhập Bộ Quốc phòng. Gần đây, ông là Phó Chủ tịch cấp cao của chuỗi cung ứng và hoạt động của Boeing và kinh nghiệm của ông chủ yếu là về khía cạnh thương mại của Cty. Được mệnh danh là “Ông Fix-It” trong Cty, ông Shanahan được ghi nhận bởi đã thực hiện thành công một số dự án dễ gặp rắc rối của Boeing, trong đó có 787 Dreamliner. Ông Shanahan đã tự mình từ bỏ Boeing và trong cam kết đạo đức, ông cho biết dự định thoái vốn khỏi các lợi ích tài chính liên quan đến Boeing. Ông cũng là Phó chủ tịch và Tổng giám đốc của hai bộ phận quốc phòng của Cty, Hệ thống phòng thủ tên lửa Boeing và Hệ thống cánh quạt.

Là người gốc Washington, ông Shanahan tốt nghiệp ngành kỹ thuật cơ khí tại Đại học Washington. Ông cũng nhận hai bằng cấp cao hơn từ Viện Công nghệ Massachusetts.

AN BÌNH