(Cadn.com.vn) - Theo Cơ quan năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA), cơ sở hạ tầng điện hạt nhân gồm 19 vấn đề cơ bản: Vai trò trách nhiệm của quốc gia; An toàn hạt nhân; Quản lý; Vốn và tài chính; Khuôn khổ pháp lý; Thanh sát; Khuôn khổ pháp quy; An toàn bức xạ; Lưới điện; Phát triển nguồn nhân lực; Sự tham gia của các bên liên quan; Địa điểm và các công trình hỗ trợ; Bảo vệ môi trường; Kế hoạch ứng phó khẩn cấp; An ninh và bảo vệ thực thể; Chu trình nhiên liệu hạt nhân; Chất thải phóng xạ; Tham gia của các ngành công nghiệp; Mua sắm vật tư, thiết bị.
Với sự hỗ trợ của IAEA thông qua các dự án hợp tác kỹ thuật, Việt Nam đã từng bước hoàn thiện các vấn đề cơ sở hạ tầng điện hạt nhân nhằm đảm bảo cho dự án Điện hạt nhân Ninh Thuận được thực hiện với độ an toàn và hiệu quả cao nhất. IAEA đã 2 lần cử đoàn đánh giá cơ sở hạ tầng điện hạt nhân sang Việt Nam để đánh giá, qua mỗi lần đánh giá, IAEA đều ghi nhận những cố gắng và kết quả đã đạt được, đồng thời, khuyến cáo chỉ ra những thiếu hụt cần phải tiếp tục bổ sung, hoàn thiện cho mỗi vấn đề trong 19 vấn đề của cơ sở hạ tầng điện hạt nhân ở Việt Nam.
Tại đợt đánh giá thứ 2, IAEA kết luận Việt Nam đã có những cố gắng thông qua hoạt động phát triển cơ sở hạ tầng để hoàn thành pha 2, chuẩn bị bước vào pha 3 của chương trình điện hạt nhân. Đoàn công tác IAEA cũng đưa ra 42 khuyến cáo và 4 đề nghị để giúp Việt Nam tiếp tục hoàn thiện cơ sở hạ tầng điện hạt nhân trong giai đoạn bước vào khởi công xây dựng nhà máy điện hạt nhân đầu tiên ở Ninh Thuận.
Ông Brian Molloy, chuyên gia của IAEA về phát triển cơ sở hạ tầng cho biết: Trong việc chuẩn bị cơ sở hạ tầng cho điện hạt nhân có những hoạt động cần phải hoàn thành phù hợp với 3 pha tiến độ cần phải đạt của dự án điện hạt nhân. Thời gian cho mỗi pha phụ thuộc vào mức độ cam kết và nguồn lực mỗi quốc gia.
Thuật ngữ “cột mốc cơ sở hạ tầng” là để chỉ những điều kiện cần thiết chứng tỏ rằng pha đó đã được hoàn thành. Ba pha của điện hạt nhân gồm: Pha 1 – nghiên cứu, cân nhắc, xem xét trước khi quyết định đưa ra thực hiện chương trình điện hạt nhân; Pha 2 – Những công việc chuẩn bị cho việc xây dựng nhà máy điện hạt nhân sau khi đã có quyết định về chính sách quốc gia; Pha 3 – Vận hành nhà máy điện hạt nhân đầu tiên.
Việc hoàn thành các điều kiện cơ sở hạ tầng của mỗi pha được đánh dấu bằng một cột mốc kỹ thuật mà tại đó kết quả tiến độ đã được đánh giá đủ mức độ có thể chuyển sang pha tiếp theo. Những cột mốc đó là: Cột mốc số 1 – sẵn sàng đưa ra cam kết ý chí đảm bảo cho một chương trình điện hạt nhân; Cột mốc số 2 – Sẵn sàng cho việc mời thầu xây dựng nhà máy điện hạt nhân đầu tiên; Cột mốc số 3 – Sẵn sàng để đưa vào hoạt động và vận hành nhà máy điện hạt nhân đầu tiên. Hiện nay, Việt Nam đang chuẩn bị hoàn thành cột mốc số 2 và tiếp tục triển khai các bước xây dựng nhà máy điện hạt nhân đầu tiên tại tỉnh Ninh Thuận.
N.L
