Dự lễ kỷ niệm, có nguyên Chủ tịch nước Nguyễn Xuân Phúc; các đồng chí đại diện lãnh đạo các bộ, ban, ngành Trung ương; đại diện lãnh đạo các tỉnh, thành phố; đại diện lãnh đạo Tư lệnh Quân khu V; đại diện các Mẹ Việt Nam Anh hùng, các đồng chí lão thành cách mạng, Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân; đại diện các đơn vị, các cán bộ, chiến sĩ đã từng tham gia chiến đấu trong chiến dịch Thượng Đức; đại diện lãnh đạo tỉnh Quảng Nam, huyện Đại Lộc cùng đông đảo cán bộ, nhân dân địa phương.

Trình bày diễn văn tại Lễ kỷ niệm, đồng chí Lương Nguyễn Minh Triết- Ủy viên dự khuyết Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Quảng Nam khẳng định: Đây là dịp để chúng ta ôn lại chiến thắng lịch sử hào hùng, có ý nghĩa to lớn trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước; là dịp để chúng ta tưởng nhớ công ơn các anh hùng liệt sĩ, đồng chí, đồng bào đã anh dũng chiến đấu, hy sinh trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc của Nhân dân ta nói chung và trong chiến dịch giải phóng Thượng Đức nói riêng; đồng thời, đây cũng là dịp để tiếp tục giáo dục truyền thống cách mạng cho thế hệ trẻ, khơi dậy lòng yêu nước, tự hào dân tộc, trách nhiệm và khát vọng xây dựng và phát triển Quảng Nam ngày càng giàu, đẹp.

Cũng theo Bí thư Tỉnh ủy Quảng Nam, chiến thắng Thượng Đức khẳng định sự chỉ đạo đúng đắn, nhạy bén của Quân ủy Trung ương, Bộ Tổng tham mưu Quân đội nhân dân Việt Nam, đồng thời phản ánh rõ sự trưởng thành vượt bậc của bộ đội chủ lực và lực lượng vũ trang trên chiến trường Khu 5 về trình độ và khả năng tác chiến hiệp đồng binh chủng; góp phần làm phá sản “kế hoạch bình định, lấn chiếm” và âm mưu “tràn ngập lãnh thổ” của địch.

Chiến thắng Thượng Đức là một trong những chiến công vang dội của quân và dân miền Nam, có ý nghĩa chính trị và quân sự to lớn, tạo nên những cơ sở thực tiễn vững chắc để Bộ Chính trị xây dựng quyết tâm giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước trong năm 1975. Cố Chủ tịch Hội đồng Nhà nước Võ Chí Công đã khẳng định: “Chiến thắng Thượng Đức không chỉ chặt đứt cánh cửa thép bảo vệ vòng ngoài Đà Nẵng mà còn có ý nghĩa chiến lược quan trọng vào thời gian này - Đó là thước đo về sự so sánh giữa lực lượng vũ trang ta và quân chủ lực ngụy. Từ thực tiễn đó đã góp phần cho Bộ Chính trị và Quân ủy Trung ương có những nhận định mới, đề ra những quyết sách đúng đắn và quyết định trong chiến lược tổng tiến công và nổi dậy vào mùa Xuân lịch sử năm 1975”.

“Chiến thắng Thượng Đức đã khẳng định được sức mạnh to lớn của tình đoàn kết quân dân. Chính sự phối hợp chặt chẽ giữa quân và dân huyện Đại Lộc với bộ đội chủ lực trong chiến đấu, phục vụ chiến đấu góp phần làm nên chiến thắng vang dội đó; là biểu tượng sinh động cho lòng yêu nước của Nhân dân ta, tinh thần chiến đấu dũng cảm vô song của quân đội ta; là nguồn động lực thôi thúc các thế hệ cán bộ, chiến sĩ lực lượng vũ trang và Nhân dân trong tỉnh tiếp tục tu dưỡng, rèn luyện, phấn đấu vì sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”, Bí thư Tỉnh ủy Quảng Nam Lương Nguyễn Minh Triết nhìn nhận.

Sau ngày đất nước thống nhất năm 1975, với truyền thống cách mạng kiên cường, với ý chí và quyết tâm không chịu khuất phục trước khó khăn, Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân Quảng Nam đã phát huy truyền thống cách mạng, không ngừng đổi mới, sáng tạo, đoàn kết một lòng, phấn đấu vươn lên viết tiếp trang sử hào hùng, vẻ vang của quê hương đất Quảng. Minh chứng rõ nhất là sau hơn 27 năm tái lập tỉnh Quảng Nam đã đạt nhiều thành tựu quan trọng trên tất cả các lĩnh vực, tạo nên hình ảnh, diện mạo và vị thế của một Quảng Nam, chủ động sáng tạo trong tư duy; đúng đắn, quyết liệt trong hành động...

Phát biểu tại Lễ kỷ niệm, Đại tá Hồ Hữu Lạn - nguyên Trung đoàn trưởng Trung đoàn 3 Sư đoàn 324, chỉ huy trung đoàn chiến đấu, cùng các đơn vị bạn giải phóng và làm chủ Thượng Đức cho biết, chiến dịch K711 giải phóng Thượng Đức mở màn ngày 29-7-1974. Cuộc chiến đấu diễn ra vô cùng ác liệt, với lực lượng ngụy quân ngụy quyền đông đảo, ngoan cố trong công sự vững chắc, được pháo binh không quân chi viên, tiếp tế tối đa.

Sau 10 ngày bao vây công kích, với ý chí kiên quyết tiêu diệt địch, ngày 7-8-1974, Trung đoàn 66/f304 làm chủ hoàn toàn Chi khu quân sự và quận lỵ Thượng Đức. Ta thu toàn bộ vũ khí trang bị, bọn địch đồn trú bị tiêu diệt và bắt gọn. Tên quận trưởng Nguyễn Quốc Hùng tự sát, tiểu đoàn trưởng 79 Hà Văn Lầu cùng gần 80 tên chạy về Ba Khe bị trận địa bao vây của Trung đoàn 3 bắt gọn.

Mất Thượng Đức và miền tây Đại Lộc, ngụy quân ngụy quyền hoang mang cực độ, Tổng thống Nguyễn Văn Thiệu bay ra Ái Nghĩa trấn an tinh thần binh lính, ra lệnh Sư dù tái chiếm Thượng Đức. Lê Quang Lưỡng, Tư lệnh Sư dù tuyên bố 20 ngày Thượng Đức sẽ về tay, không chiếm được xin thượng cấp giải tán Sư dù!? Lời nói kiêu mãn chủ quan của Lưỡng về sau “đã thành sự thật”.

Giải phóng và làm chủ Thượng Đức, xóa sổ ngụy quyền, ngụy quân, đánh bại Sư dù át chủ bài của nền cộng hòa, xương sống ngụy quân, là một chiến thắng trọn vẹn mang tầm chiến lược trước thềm Đại thắng mùa xuân 1975. Đánh giá về chiến thắng giải phóng và giữ vững Thượng Đức, các đồng chí lãnh đạo Đảng và Nhà nước ta đã nhận định: “Từ trận Thượng Đức, Bộ Tổng Tham mưu kết luận báo cáo với Quân ủy Trung ương và Bộ Chính trị khả năng chiến đấu của chủ lực ta đã hơn hẳn chủ lực ngụy, so sánh lực lượng đã thay đổi, tình thế mới đã xuất hiện. Ta mạnh lên, địch yếu đi. Ta đã tiến công tiêu diệt địch, giải phóng Nhân dân, giữ vững đất đai không chỉ ở rừng núi, mà còn ở giáp ranh, đồng bằng và thành phố (Văn Tiến Dũng, Đại thắng Mùa xuân 1976)...

“Qua các nhận định và đánh giá trên, chúng ta thấy đích thực giá trị chiến thắng và xương máu đồng bào, đồng đội, của Sư đoàn 304, của Trung đoàn 3 với hơn 900 đồng chí hy sinh cho chiến thắng. Mở màn cho một bước phát triển mới của cách mạng, tạo thế, tạo lực, tạo tiền đề và tạo niềm tin đi đến mùa xuân toàn thắng. Về dự lễ kỷ niệm, chúng ta tưởng nhớ tri ân các anh hùng liệt sỹ, đồng đội và đồng bào đã hy sinh cho ta cuộc sống hôm nay. Chúng ta hứa sẽ phát huy truyền thống anh hùng, xây dựng quê hương Quảng Nam, Đại Lộc giàu mạnh hạnh phúc, để ngọn lửa chiến đấu của các anh hùng liệt sỹ trường tồn mãi mãi”, Đại tá Hồ Hữu Lạn phát biểu.

Điểm nhấn tại Lễ kỷ niệm là Chương trình nghệ thuật với chủ đề “Thượng Đức - Bản hùng ca bất tử”, gồm 3 chương: Chương I - Bản hùng ca bất tử; Chương II - Quê hương cách mạng; Chương III Tiếp bước đi lên. Chương trình có sự tham gia của các nghệ sĩ, diễn viên trong cả nước…

TRẦN TÂN