Tình trạng hỗn loạn đang diễn ra tại Afghanistan khi hàng nghìn người vội vã tháo chạy trong bối cảnh Taliban chuẩn bị giành quyền kiểm soát toàn bộ đất nước.  

Nhiều người tràn xuống sân bay và tìm cách leo lên các máy bay để rời khỏi Afghanistan.   Ảnh chụp từ clip

Mỹ đã hạ cờ tại đại sứ quán ở thủ đô Kabul của Afghanistan, đồng thời di dời gần như toàn bộ nhân viên Mỹ và Afghanistan tới sân bay quốc tế.

"Chúng tôi đang hoàn thành các bước đảm bảo an ninh cho sân bay quốc tế Hamid Karzai, nhằm giúp nhân viên Mỹ và đồng minh rời Afghanistan an toàn thông qua các chuyến bay dân sự và quân sự", Lầu Năm Góc và Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết trong tuyên bố chung ngày 15-8 (giờ địa phương).

Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết "hầu hết" nhân viên từ đại sứ quán đã tới sân bay, bao gồm quyền đại sứ Ross Wilson. Quốc kỳ Mỹ đã được hạ xuống khỏi khuôn viên đại sứ quán Mỹ.

Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết trên 65 quốc gia trên thế giới đã cùng ra một tuyên bố chung, trong đó nêu rõ người dân Afghanistan và các công dân nước ngoài cần được tạo điều kiện để rời khỏi Afghanistan theo nguyện vọng, đồng thời các sân bay và đường biên giới của Afghanistan cần luôn được mở cửa.

An ninh kiểm tra xe vào sân bay ở Kabul ngày 15-8.  Ảnh: Reuters

Tuyên bố chung có sự tham gia của chính phủ các nước như Mỹ, Australia, Canada, Pháp, Đức, Italy, Nhật Bản, Hàn Quốc, Qatar, Vương quốc Anh, Chile, Colombia, Costa Rica, Đan Mạch, CH Dominicana, El Salvador, Estonia, Phần Lan, Hy Lạp, Hà Lan, New Zealand, Tây Ban Nha, Thụy Điển, Ukraine, Yemen.... cùng Liên minh châu Âu (EU).

Tuyên bố nhấn mạnh rằng: "Những người nắm quyền lực và có thẩm quyền trên khắp đất nước Afghanistan có trách nhiệm - và chịu trách nhiệm giải trình - về việc bảo vệ tính mạng con người và tài sản, đồng thời cần lập tức khôi phục an ninh, trật tự dân sự. Người dân Afghanistan xứng đáng được sống trong sự an toàn, an ninh và phẩm giá. Cộng đồng quốc tế, trong đó có chúng tôi, sẵn sàng hỗ trợ họ."

Mỹ cho biết sẽ đảm nhận vai trò kiểm soát giao thông hàng không nhằm tạo điều kiện cho việc sơ tán người dân và hỗ trợ công tác an ninh. Tuyên bố chung của Bộ Ngoại giao và Bộ Quốc phòng của Mỹ được đưa ra sau khi Taliban tiến vào Kabul nêu rõ trong 48 giờ tới, Mỹ sẽ "mở rộng hiện diện an ninh" với 1.000 binh sĩ bổ sung, theo đó nâng tổng số lên gần 6.000 binh sĩ, để kiểm soát không phận thủ đô Kabul của Afghanistan và hỗ trợ các lực lượng an ninh hiện có tại đây.

Theo AFP sáng 16-8, Mỹ đang kiểm soát không lưu tại sân bay ở thủ đô Kabul để "tạo điều kiện thuận lợi" cho sơ tán công dân. "Trong những ngày tới, chúng tôi sẽ đưa ra khỏi Afghanistan hàng nghìn công dân Mỹ, cũng như các nhân viên địa phương của phái bộ Mỹ ở Kabul cùng gia đình", Bộ Ngoại giao Mỹ cho biết.

Nhiều nhân chứng trên mạng xã hội đã phàn nàn về việc các chuyến bay thương mại bị gián đoạn vì ưu tiên máy bay Mỹ rời Kabul.

Những hình ảnh và video được chia sẻ trên mạng xã hội cho thấy, đường phố chật cứng ô=tô khi mọi người cố gắng tới sân bay để thoát khỏi đất nước. New York Times cho biết, Đại sứ quán Mỹ đã cảnh báo công dân nước này tránh xa sân bay tại Kabul sau khi có thông báo về các vụ nổ súng và tình hình nhanh chóng thay đổi.

Các nhân chứng tại hiện trường cho biết đã nghe thấy nhiều tiếng súng khi hàng nghìn người chen chúc nhau tại các nhà ga dân sự để cố gắng lên máy bay rời khỏi đất nước. Một video khác cho thấy, một nhóm người đang tranh nhau lên máy bay chở hàng của Mỹ khi nó chuẩn bị cất cánh. Ngoài sân bay, nhiều người Afghanistan cũng đổ xô đến các ngân hàng để rút tiền trước khi Taliban đóng cửa hệ thống ngân hàng tại Afghanistan.

Nhiều hãng truyền thông mô tả tình hình tại sân bay Hamid Karzai ở thủ đô Kabul của Afghanistan đang trở nên hỗn loạn và lực lượng an ninh Mỹ có lúc phải bắn chỉ thiên để giữ trật tự

T.V