* Moscow cáo buộc Ankara "đâm sau lưng"

* NATO họp khẩn

(Cadn.com.vn) - Đây được xem là vụ tai nạn mà giới chuyên gia quân sự đặc biệt lo ngại kể từ khi Nga mở chiến dịch không kích chống IS ở Syria  - quốc gia láng giềng với Thổ Nhĩ Kỳ.

Thổ Nhĩ Kỳ ngày 24-11 tuyên bố bắn rơi máy bay chiến đấu Su-24 của Nga do vi phạm không phận nước này, động thái làm gia tăng căng thẳng giữa hai quốc gia vốn đóng vai trò quan trọng giải quyết cuộc nội chiến Syria.

Đây là lần đầu tiên kể từ những năm 1950, một máy bay Nga hay Liên Xô cũ bị một nước thành viên NATO bắn rơi.

Hình ảnh máy bay Nga bị quân đội Thổ Nhĩ Kỳ bắn rơi và bốc cháy. Ảnh: EPA

Khẩu chiến gay gắt

Theo BBC, Ankara tuyên bố buộc phải bắn rơi máy bay Nga sau khi đã cảnh báo 10 lần trong 5 phút nhưng bị phớt lờ.

Tuy nhiên, Nga khẳng định, máy bay của họ vẫn hoạt động trong không phận của Syria. “Máy bay Su-24 đang hoạt động ở độ cao 6.000m trong không phận Syria thì bất ngờ bị bắn rơi. Trong toàn bộ lịch trình bay, máy bay này chỉ hoạt động trong không phận Syria”, Bộ Quốc phòng Nga tuyên bố. Trong tuyên bố khá tức giận, Tổng thống Nga Vladimir Putin lên án hành động của Ankara là “đâm sau lưng” sau khi lên tiếng khẳng định, máy bay chiến đấu Su-24 bị bắn rơi trong lãnh thổ của Syria và cách biên giới với Thổ Nhĩ Kỳ khoảng 4km.

Trong khi Ankara tuyên bố máy bay bị bắn rơi tại khu vực huyện Yayladagi của tỉnh Hatay gần biên giới Syria, nhiều nguồn tin khác cho biết, máy bay bị rơi ở tỉnh Latakia của Syria. 2 phi công Nga được cho là đã nhảy dù ra ngoài trước khi máy bay rơi. Tuy nhiên, theo AP, các phiến quân Syria đã nổ súng vào các phi công Nga khi họ thấy các phi công đang tìm cách nhảy dù tiếp đất. Theo các nguồn tin, một phi công đã thiệt mạng trong khi một phi công khác đang bị phe nổi dậy Syria bắt giữ.

Đe dọa quan hệ song phương

Bộ Ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ hiện triệu Đại biện lâm thời Nga đến để thông báo vụ việc, xảy ra ngay trước thềm chuyến thăm của Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov đến Ankara. NATO cũng tổ chức phiên họp khẩn cấp để bàn về vụ việc này.

Dù phía Ankara khẳng định, vụ việc này không phải nhằm vào bất kỳ quốc gia cụ thể nào mà chỉ nhằm bảo vệ chủ quyền lãnh thổ quốc gia, Điện Kremlin phản ứng rất tức giận. Tổng thống Putin thậm chí cảnh báo vụ việc sẽ gây ra “những hậu quả nghiêm trọng” trong quan hệ song phương. “Việc Thổ Nhĩ Kỳ bắn rơi chiếc Su-24 ngay trong lãnh thổ Syria đã vượt ra ngoài cuộc chiến chống khủng bố. Máy bay Nga bị bắn rơi ở Syria khi đang trực tiếp thực hiện nhiệm vụ chiến đấu chống IS”, Reuters dẫn lời ông Putin tuyên bố. Theo nhà lãnh đạo quyền lực nhất thế giới này, chính quyền Thủ tướng Ahmet Davutoglu đã tấn công máy bay Nga bất chấp việc Moscow đã ký thỏa thuận với Washington về việc báo trước các sự cố như vậy.

Tại Nga, làn sóng chỉ trích Thổ Nhĩ Kỹ gia tăng mạnh mẽ. Bộ Quốc phòng Nga triệu Tùy viên quân sự của Thổ Nhĩ Kỳ về vụ việc trên. Phó Chủ tịch Duma Quốc gia Nga (Hạ viện) Nikolai Levichev cho rằng, hành động của Ankara là “đang thể hiện sự đoàn kết với khủng bố” đồng thời kêu gọi Điện Kremlin ngay lập tức cắt đứt quan hệ với Thổ Nhĩ Kỳ. Phó Chủ tịch thứ nhất Ủy ban Đối ngoại Hạ viện Leonid Kalashnikov cho rằng, Ankara đang cố tình gây căng thẳng trong khi Chủ tịch Ủy ban Quốc phòng Vladimir Komoyedov cho rằng, nếu máy bay có xâm phạm không phận, Ankara cũng không nên sử dụng vũ lực mà nên yêu cầu máy bay hạ cánh để tìm hiểu. Tuy nhiên, Thủ tướng Davutoglu tuyên bố nước ông có quyền đáp trả nếu không phận bị xâm phạm.

Trên thực tế, sự hiện diện của phi đội máy bay của Nga, Mỹ, Pháp, Thổ Nhĩ Kỳ và liên minh các quốc gia Vùng Vịnh trên bầu trời Syria từ lâu làm dấy lên lo ngại về sự việc có thể nhanh chóng leo thang thành một cuộc khủng hoảng ngoại giao và quân sự lớn. Và giờ đây mối nguy hiểm của các hoạt động gần biên giới Thổ Nhĩ Kỳ đã quá rõ ràng.

Khả Anh