(Cadn.com.vn) - Xung quanh việc quản lý, khai thác và đánh giá tiềm năng, trữ lượng của mỏ vàng Khe Đương, sáng 17-4 chúng tôi đã liên lạc, xin gặp ông Nguyễn Đình Phúc (N.Đ.P)-Phó GĐ Sở Công Thương ĐN-với mục đích làm sáng tỏ thêm một số thông tin có liên quan nhưng ông Phúc trả lời “đại khái” luôn qua điện thoại. Để rộng đường dư luận, chúng tôi xin trích đăng cuộc đối thoại giữa vị Phó Giám đốc Sở với P.V của báo.

Ông N.Đ.P: Điểm quặng này (Khe Đương-P.V) chỉ là điểm quặng nhỏ vì nó không nằm trong sơ đồ khoáng sản quốc gia.  

P.V: Có thể vì trước đây việc khảo sát chưa được tiến hành kỹ lưỡng…

Ông N. Đ.P: Đã có khảo sát thăm dò của Đoàn địa chất 501 (năm 1993-P.V). Họ chỉ xác định đây là một điểm quặng chứ không phải là mỏ.

P.V: Nhưng năm 2006 rộ lên việc người dân được vàng rất nhiều ở đây. Tại sao không xem đó là thông tin để đánh giá, xác định lại trữ lượng?

Ông N. Đ.P: Muốn như thế thì Nhà nước phải bỏ tiền ra làm. Phải bỏ ra vài chục tỷ thì cũng không ăn thua. Sau này tiến hành khai thác cũng không có lãi.

P.V: Vậy nên giao khoán cho Cty TNHH Trường Sơn...

Ông N. Đ.P: Giao để Cty tận thu.

P.V: Cty tận thu, được bao nhiêu hưởng, chỉ nộp một ít cho ngân sách thôi?

Ông N. Đ.P: Thì có quy định nộp ngân sách rồi. Cty nộp đủ vào ngân sách rồi thì tiến hành tận thu.

P.V: Số tiền nộp vào ngân sách sao ít vậy?

Một góc bãi vàng Khe Đương bị khai thác trái phép năm 2006.

Ông N.Đ.P: Các Cty khai thác ở Quảng Nam còn bỏ ra ít hơn, làm chi đến mức đó. Do nhiều đơn vị nhảy vô nên Trường Sơn mới đấu đến mức đó đấy.

P.V: Tại sao hàm lượng vàng tại Khe Đương được đánh giá chỉ 3,5g/tấn. Trong khi thời điểm năm 2006, dân khai thác ào ào, xúc vài bao cát ra là đãi được cả một vài cây vàng?

Ông N.Đ.P: Nói thế thôi chứ ai thấy đâu. Toàn bộ là tin đồn chứ chưa có ai chứng kiến. Cty Trường Sơn nhận thầu cũng làm may rủi thôi (!?).

P.V: Có vàng dân mới đổ xô về chứ. Nhưng mình vẫn nghĩ trữ lượng thấp nên mới không khảo sát nữa?

Ông N.Đ.P: Muốn khảo sát phải hết vài chục tỷ. Lấy tiền đâu mà làm, mình không có vốn. Muốn đánh giá phải tiến hành khoan. Mũi khoan sâu khoảng 50m, triển khai thiết bị lên núi cao để khoan được không phải là dễ. Tiền đống bỏ ra, phải biết kết quả thế nào thì mới tính toán được.

P.V: Tài nguyên thiên nhiên chưa khai thác thì còn đó. Khi nào có điều kiện thì khai thác, sao phải vội giao cho Cty tư nhân. Nếu trữ lượng vàng ở đây lớn mà giao khoán như vậy thì sẽ gây thiệt hại cho lợi ích quốc gia.

Ông N.Đ.P: Vấn đề ở đây là nếu không giao cho người ta quản lý khai thác thì dân sẽ kéo vào đó phá tan rừng luôn. Mình không đủ sức để cử một đội quân túc trực ngày đêm trên đó để quản lý. Chẳng thà bây giờ để đơn vị khai thác lo hết, mình không cần phải có đội quân trực trên đó. Hiện Cty Trường Sơn phải thuê khoảng chục người bảo vệ ở suốt. Không có lực lượng này dân sẽ vào đào phá, dùng cyanua, thuốc nổ... làm đủ chuyện không ai chịu được hết.

P.V: Việc bảo vệ đó tư nhân làm được sao TP không làm được?

Ông N.Đ.P: Trước đây, TP đã chi ra cả tỷ bạc để bảo vệ hơn 1 năm rồi. Bây giờ không đủ sức, giao Cty Trường Sơn để Cty bảo vệ.

P.V: Tại sao không tiếp tục bảo vệ một thời gian. Trong thời gian này tiếp tục đầu tư thăm dò?

Ông N.Đ.P: TP không có chức năng thăm dò khoáng sản.

P.V: Thì mời các đơn vị chức năng vào...

Ông N.Đ.P: Ai bỏ tiền ra? TP không có kinh phí cho công tác thăm dò khoáng sản. Cái này do Cục Tài nguyên quốc gia tiến hành. Cục phải xin Bộ Tài chính ghi vào ngân sách hằng năm để thăm dò khoáng sản. Nhưng hiện nay Bộ Tài chính không ghi vốn.

Quặng khai thác trái phép bị thu giữ.

P.V: Trước đây TP có đề nghị Cục Tài nguyên quốc gia vào khảo sát chưa?

Ông N.Đ.P: Rồi. Nhưng họ khẳng định đây là điểm quặng nhỏ nên không bỏ công để thăm dò.

P.V: Chúng tôi vẫn băn khoăn chuyện người dân được nhiều vàng mà trữ lượng, hàm lượng vàng lại được đánh giá thấp như thế…

Ông N.Đ.P: Như mỏ vàng Bông Miêu, người ta ước tính trữ lượng khoảng 5-7 tấn vàng nên tiến hành thăm dò trước khi khai thác. Còn ở đây đánh giá vài trăm ký nên không ai bỏ tiền ra thăm dò.

P.V: Vài trăm ký là Cty Trường Sơn tự tính đấy chứ…

Ông N.Đ.P: Vài trăm ký thôi. Mỏ có thể giàu trong vài điểm quặng nhưng nói chung là vài trăm ký thôi.

P.V: Nhờ thăm dò kỹ mà mới đây, Quảng Nam phát hiện mỏ vàng trữ lượng 10 tấn…

Ông N.Đ.P: Trong quá trình Cty Trường Sơn khai thác, nếu phát hiện trữ lượng lớn thì mình sẽ có văn bản yêu cầu Cty tạm dừng khai thác để báo Chính phủ có hướng xử lý.

P.V: Họ khai thác được nhiều hay ít làm sao ông biết được?

Ông N.Đ.P: Răng không biết? Mình có theo dõi chứ.

P.V: Bằng cách nào? Việc quản lý, khai thác giao hết cho họ, con người làm việc cũng là người của họ thì sao biết được?

Ông N. Đ.P: Ờ ờ. Rứa thôi hỉ.

P.V: Anh trả lời vấn đề này đi…

Ông N.Đ.P: Ờ ờ (cúp máy).

Thân Lai (ghi)