Phiên họp Đại hội đồng LHQ năm nay đánh dấu lần thứ 2 Tổng thống Mỹ Donald Trump xuất hiện và có bài phát biểu được chờ đợi.

Tổng thống Mỹ Donald Trump bước lên bục phát biểu tại phiên họp Đại hội đồng LHQ hôm 25-9, một năm sau lần “ra mắt” đầu tiên hồi tháng 9-2017. Lần này, cuộc họp quan trọng này được xem là cơ hội “ẩn mình” cho ông Trump trong bối cảnh ông phải đối mặt nhiều khó khăn trước mắt.

Và lần này, không một chút ngần ngại, ông chủ Nhà Trắng đã công khai chỉ trích một số đồng minh thân cận nhất của Mỹ, trong khi ca ngợi sự lãnh đạo của “người bạn” Triều Tiên Kim Jong-un và Tổng thống Nga Vladimir Putin.

Xúc tiến thượng đỉnh Mỹ-Triều lần 2

Tuyên bố này của ông Trump rõ ràng cho thấy sự đảo ngược hoàn toàn so với bài phát biểu đầu tiên trên cương vị Tổng thống Mỹ tại cuộc họp Đại hội đồng LHQ năm 2017. Trong bài phát biểu đáng nhớ đó, ông Trump đã mô tả nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un là “người tên lửa” và đe dọa sẽ “phá hủy hoàn toàn” Triều Tiên nếu cần thiết. Vào thời điểm đó, các tuyên bố nổi bật của Tổng thống Trump đã làm dấy lên những lo ngại rằng, Mỹ có thể hướng tới một cuộc chiến tranh hạt nhân với Triều Tiên.

Bối cảnh của bài phát biểu năm nay lại là một cách tiếp cận hòa giải hơn rất nhiều đối với Bình Nhưỡng. Ông Trump đã ca ngợi sự lãnh đạo của ông Kim Jong-un, khen ngợi ông Kim là “rất cởi mở” và “tuyệt vời”. Ông chủ Nhà Trắng thậm chí còn gọi nhà lãnh đạo Triều Tiên là “người bạn” và nhấn mạnh cả hai bên có mối quan hệ tốt. “Đó đã là một thế giới khác và từng có thời điểm nguy hiểm. Nhưng giờ đây, sau một năm, thời gian đã khác nhiều”, Tổng thống Trump khẳng định. Nhà lãnh đạo này cho biết, Ngoại trưởng Mike Pompeo đang xúc tiến cho cuộc gặp thượng đỉnh Mỹ-Triều lần hai. Trong bức thư gửi Tổng thống Trump trong tháng này, ông Kim Jong-un đã đề nghị gặp thượng đỉnh với nhà lãnh đạo Mỹ, và ông Trump đáp lại, “chúng tôi sẽ làm điều đó”. Ông chủ Nhà Trắng đang làm dấy lên hy vọng ở LHQ khi tuyên bố, một cuộc gặp thượng đỉnh lần 2 với nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un có khả năng sớm diễn ra.

Hiện chưa rõ địa điểm diễn ra hội nghị thượng đỉnh lần 2, nhưng các quan chức Mỹ cho biết, ông chủ Nhà Trắng hy vọng, hội nghị này có thể diễn ra trên đất Mỹ, động thái được đánh giá sẽ là một thách thức chính trị phức tạp với nhà lãnh đạo Triều Tiên.

Chuyển hướng đến Iran

Trong khi mối quan hệ Mỹ với Triều Tiên đang ấm dần lên, mối quan hệ với Iran lại rơi vào căng thẳng sau khi ông Trump đã quyết định rút khỏi thỏa thuận hạt nhân lịch sử năm 2015 với cáo buộc Tehran gây ảnh hưởng tiêu cực trong khu vực và ủng hộ cho các nhóm khủng bố như Hezbollah. Lệnh trừng phạt cứng rắn tiếp theo của Mỹ với Iran sẽ có hiệu lực vào tháng 11-2018.

Rõ ràng, 1 năm sau khi thuyết phục cộng đồng quốc tế “quay lưng” với Triều Tiên, Tổng thống Trump đang cố gắng buộc một kẻ thù khác ngồi vào bàn đàm phán, đó là Iran, với một chiến dịch “gây sức ép tối đa” tương tự. Tuy nhiên, nếu nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un chứng kiến vị thế của ông với Tổng thống Mỹ xoay chuyển trong vòng 12 tháng qua kể từ bài phát biểu đầu tiên của ông Trump trước LHQ, triển vọng tương tự đối với Tổng thống Iran Hassan Rouhani vẫn còn xa vời. Mặc dù cả hai chính quyền đều bị chỉ trích về kế hoạch phát triển vũ khí hạt nhân, sự phàn nàn của Washington đối với Iran lại gay gắt hơn, do được khuyến khích bởi các đồng minh Arab theo dòng Hồi giáo Sunni vốn có lịch sử thù địch với chính quyền đa số theo dòng Hồi giáo Shiite ở Tehran.

Tổng thống Iran Hassan Rouhani cũng có mặt ở New York tham dự các cuộc họp của Đại hội đồng LHQ. Tuy nhiên, theo giới quan sát, cả hai nhà lãnh đạo Mỹ-Iran sẽ không gặp nhau tại đây. Xuất hiện trên kênh NBC ngày 24-9, ông Rouhani tuyên bố: “Sẽ không có chương trình nghị sự nào cho một cuộc gặp như vậy”. Ngày 25-9, Tổng thống Trump cũng cho biết ông chưa có kế hoạch gặp người đồng cấp Iran.

Hôm nay (26-9), Tổng thống Trump sẽ chủ trì phiên họp của HĐBA LHQ  về việc chống phổ biến vũ khí hạt nhân. Giới chuyên gia cho rằng, Tổng thống Trump sẽ đề xuất 2 con đường đàm phán trái ngược nhau với Triều Tiên và Iran tại phiên họp này.

KHẢ ANH