Tối 1-3 (sáng 2-3, giờ Việt Nam), Tổng thống Mỹ Joe Biden đã có bài phát biểu Thông điệp liên bang đầu tiên trên tư cách là "ông chủ Nhà Trắng" thứ 46 tại Đồi Capitol, trước sự chứng kiến của rất nhiều nhân vật cao cấp trong chính phủ và quốc hội Mỹ.

Tổng thống Joe Biden đọc Thông điệp liên bang tại tòa nhà Quốc hội ở thủ đô Washington. Ảnh: Reuters

Như nhiều chuyên gia dự đoán, trình bày Thông điệp liên bang đầu tiên trong nhiệm kỳ ở thời điểm cả thế giới đổ dồn mọi chú ý vào diễn biến chiến sự tại Ukraine, không khó đoán Tổng thống Biden sẽ dành nhiều thời gian để nói về cách ông và chính quyền sẽ ứng xử với Nga ra sao sau khi Tổng thống Vladimir Putin phát động chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine hôm 24-2.

Tập trung khủng hoảng Ukraine

Bắt đầu bài phát biểu, ông Biden đã kêu gọi những người có mặt trong phòng họp đứng lên và dành một tràng vỗ tay cho người dân Ukraine. "Nếu bạn có thể đứng, hãy đứng lên để gửi tín hiệu đến Ukraine và thế giới", ông Biden nói.

Và khi mở đầu bài phát biểu Thông điệp Liên bang, Tổng thống Biden đề cập đến việc giá khí đốt tăng cao do căng thẳng Nga-Ukraine, chính thức thông báo rằng Mỹ và các đồng minh đã đồng ý giải phóng 60 triệu thùng từ kho dự trữ của các nước.

Reuters đưa tin Tổng thống Biden cũng đã sửa lại bài phát biểu được chuẩn bị trước của mình để chỉ trích người đồng cấp Nga Vladimir Putin về những hành động ở Ukraine. "Ông ấy đã tính toán quá sai lầm. Ông ấy không biết điều gì sắp xảy ra đâu", Tổng thống Biden phát biểu. Trong bài phát biểu, ông Biden cũng thông báo cấm máy bay Nga bay vào không phận Mỹ. "Tối nay, tôi thông báo rằng cùng các đồng minh, chúng tôi sẽ đóng cửa không phận Mỹ đối với tất cả chuyến bay của Nga, cô lập Nga nhiều hơn và tăng thêm sức ép đối với nền kinh tế của họ", ông Biden cho biết.

Tổng thống Biden cũng trấn an những người dân Mỹ đang lo ngại về chiến sự ở Ukraine và tái khẳng định Mỹ sẽ không triển khai lực lượng đến Ukraine. "Hãy để tôi nói rõ, lực lượng của chúng ta sẽ không tham gia cuộc xung đột với lực lượng Nga ở Ukraine", ông nhấn mạnh. Thay vào đó, quân đội Mỹ được triển khai đến châu Âu không phải để chiến đấu ở Ukraine, "mà để bảo vệ các đồng minh NATO của chúng ta trong trường hợp ông Putin quyết định tiếp tục di chuyển về phía tây", ông Biden nói.

"Vì mục đích đó, chúng tôi đã huy động bộ binh, không quân, triển khai tàu chiến Mỹ để bảo vệ các nước NATO, bao gồm Ba Lan, Romania, Latvia, Lithuania và Estonia", ông tuyên bố.

Những thách thức ở trong nước

Tổng thống Biden cũng nhắc đến các vấn đề đối nội trong Thông điệp Liên bang.

Đối với đạo luật cơ sở hạ tầng lưỡng đảng, ông Biden đã đề cập tới sự ủng hộ của cả hai đảng Dân chủ và Cộng hòa, nhấn mạnh rằng nước Mỹ từng có những con đường, cây cầu và sân bay tốt nhất trên Trái Đất, và cơ sở hạ tầng của Mỹ đứng thứ 13 trên thế giới, do đó Mỹ sẽ không thể cạnh tranh trong thế kỷ 21 nếu không xử lý vấn đề này.

Bên cạnh đó, ông Biden cho biết chính phủ sẽ bắt đầu sửa chữa hơn 100.000km đường cao tốc và 1.500 cây cầu trong năm nay thông qua nguồn vốn từ Luật Cơ sở hạ tầng lưỡng đảng. Tổng thống Mỹ nhấn mạnh kế hoạch trên sẽ biến đổi nước Mỹ và đưa quốc gia này giành chiến thắng trong cuộc cạnh tranh kinh tế của thế kỷ 21 mà Mỹ phải đối mặt với phần còn lại của thế giới - đặc biệt là với Trung Quốc. Về vấn đề sản xuất, Tổng thống Biden cho biết chính phủ muốn chống lạm phát bằng cách hạ giá thành sản xuất hàng hóa, chứ không phải hạ lương cho người Mỹ.

Đối với vấn đề chăm sóc trẻ em, ông Biden cho biết nhiều người dân sinh sống tại các thành phố lớn ở Mỹ có thể phải trả tới 14.000 USD mỗi năm cho chi phí trông giữ trẻ em, đồng thời cho rằng không nên trả hơn 7% thu nhập cho việc chăm sóc trẻ em.  Về việc đối phó với đại dịch COVID-19, Tổng thống Biden cho biết chính quyền đã sản xuất hàng trăm triệu bộ xét nghiệm COVID-19 miễn phí cho người dân, và trong tuần tới người dân Mỹ có thể tiếp cận được nhiều hơn nữa. Ông Biden cho biết Mỹ đang ở trong một "thời điểm mới" của đại dịch với các ca bệnh đang gia tăng, trong khi Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) của Mỹ đưa ra những thay đổi về quy định đeo khẩu trang; nhắc lại tầm quan trọng của vaccine và phương pháp điều trị, bao gồm cả thuốc kháng virus của Pfizer.

Về chính sách thuế, ông Biden cho rằng không giống như việc cắt giảm thuế 2.000 tỷ USD được thông qua trong chính phủ trước đó mang lại lợi ích cho 1% những người Mỹ giàu có, Kế hoạch Giải cứu nước Mỹ (American Rescue Plan) đã giúp đỡ những người đang làm việc - và không bỏ lại ai phía sau. Tổng thống Biden cũng chỉ trích chính sách kinh tế "nhỏ giọt," mà theo ông là "dẫn đến tăng trưởng kinh tế yếu hơn, lương thấp hơn, thâm hụt lớn hơn và gia tăng khoảng cách giữa những người ở đẳng cấp cao nhất và những người khác trong gần một thế kỷ". Về chính sách nhập cư, ông Biden cho rằng nếu muốn thúc đẩy tự do và công lý, nước Mỹ cần bảo đảm biên giới và "sửa chữa" hệ thống nhập cư.

KHẢ ANH