Cơ quan giám sát các tổ chức khủng bố của Mỹ (SITE) cho biết chi nhánh của mạng lưới khủng bố Al-Qaeda tại khu vực Bắc Phi (AQIM) ngày 18-6 xác nhận thủ lĩnh của nhóm này Abdelmalek Droukdel đã chết. Droukdel, 50 tuổi, bị tiêu diệt tại khu vực miền Bắc Mali gần biên giới với Algeria hồi đầu tháng này. Hãy cùng nhìn lại về quá trình săn lùng cựu thủ lĩnh thánh chiến này.

Abdelmalek Droukdel.  Ảnh: AP

AQIM nổi lên từ một nhóm do các phần tử Hồi giáo cực đoan Algeria khởi xướng vào cuối những năm 90 của thế kỷ trước. Năm 2007 nhóm này tuyên bố trung thành với mạng lưới Al-Qaeda. AQIM đã thừa nhận tiến hành nhiều vụ tấn công nhằm vào các lực lượng quân đội và dân thường ở Sahel, trong đó có vụ tấn công vào một khách sạn và nhà hàng hạng sang ở Burkina Faso hồi năm 2016 làm 30 người thiệt mạng, phần lớn là người nước ngoài đến từ các nước phương Tây.

Trong 10 năm qua, có rất nhiều tin đồn rằng Droukdel đã chết. Tất cả đều sai. Nhưng lần này, cuộc hành trình của Droukdel đã kết thúc ở Talhandak, đông bắc Mali, gần biên giới với Algeria. Droukdel, lãnh đạo lịch sử của AQIM, đã bị giết hôm 3-6 trong một chiến dịch do quân đội Pháp thực hiện. Đăng tải trên Twitter ngày 18-6, Giám đốc SITE Rita Katz nêu rõ: “Sau gần 2 tuần, AQIM đã chính thức thừa nhận cái chết của thủ lĩnh Droukdel. Nhóm này thề sẽ tiếp tục tiến hành các vụ tấn công nhằm vào các lực lượng của Pháp và những lực lượng khác tại Bắc Phi và khu vực Sahel”.   

Đến Mali

Gần đây, Droukdel đã đến Mali từ Algeria cùng với một số thân cận của y, những kẻ điều hành tổ chức mà y thành lập vào tháng 1-2007. Chiến dịch chống lại thủ lĩnh AQIM và các phần tử thân cận của y được thực hiện bởi các lực lượng đặc nhiệm Pháp, những người đã đến khu vực bằng trực thăng trước khi hành động trên mặt đất. Một số phần tử khác đã bị tiêu diệt cùng lúc với Droukdel, nhưng danh tính của chúng - một số có thể là các lãnh đạo cấp cao của AQIM - vẫn đang được xác minh.

Quân đội Pháp có một số manh mối góp phần xác nhận thi thể của Droukdel, mặc dù không sử dụng xét nghiệm ADN. “Một loạt các chỉ dẫn cho phép chúng tôi khẳng định một cách chắc chắn rằng đó thực sự là hắn ta”, một quan chức cấp cao của Pháp cho biết. Trong số đó là vụ bắt giữ, trong chiến dịch, của một chiến binh thánh chiến chính thức xác nhận danh tính của anh ta với các lực lượng đặc biệt của Pháp. Việc loại bỏ nhà lãnh đạo lịch sử của AQIM được thực hiện nhờ sự kết hợp giữa con người và thông tin tình báo được thu thập bởi các cơ quan tình báo Pháp và Mỹ trong nhiều ngày trước chiến dịch. “Các thành viên của AQIM bị phát hiện đang đi từ lãnh thổ Algeria đến phía bắc Mali một vài tuần trước đó”, một nguồn tin thân cận với vụ việc cho biết. Theo nguồn tin này, bọn chúng được giám sát chặt chẽ và khi chúng xâm nhập vào lãnh thổ Mali, lực lượng đặc nhiệm Pháp được lệnh hành động nhằm vô hiệu hóa chúng.

Chính quyền Algeria đã được Paris thông báo sau khi cuộc đột kích kết thúc và thi thể Droukdelf được nhận dạng.

Cuộc đối đầu giữa các nhóm thánh chiến

Trước khi bị tiêu diệt, Droukdel được cho là đang ẩn náu ở đâu đó cùng với những kẻ bảo vệ thân cận trong khu vực rậm rạp ở phía đông Algeria, gần biên giới Tunisia, hoặc đang trú ẩn ở Libya. Nhưng y đã bị bắn khi vừa đi qua sa mạc Algeria rộng lớn để tìm nơi ẩn náu ở Mali.

Tại sao thủ lĩnh thánh chiến khó bị bắt này, kẻ đã để mất dấu vết trong ít nhất 5 năm qua, lại liều lĩnh rời khỏi thành trì Algeria để đến Mali cùng với các thủ lĩnh cấp cao trong tổ chức của y? Có phải nhóm của y có ý định chạy trốn khỏi Algeria, đất nước nơi hoạt động của các nhóm khủng bố đã bị xóa sổ, để lánh nạn trên sa mạc Sahel? Hay đó là một động thái chiến lược để tái bố trí và tổ chức lại AQIM, tại thời điểm Pháp đã triển khai hơn 5.000 lính trong khu vực như một phần của Chiến dịch Barkhane?

Một số nguồn tin ở Mali cho biết, lý do đằng sau sự xuất hiện của Droukdel trên đất của họ là các cuộc đụng độ giữa các nhóm thánh chiến liên kết với Al-Qaeda và những kẻ tuyên bố trung thành với IS ở khu vực Đại Sahara (EIGS). Kể từ đầu năm nay, các nhóm này đã đụng độ ở miền trung Mali và trên biên giới với Burkina Faso nhằm tranh giành ảnh hưởng trong khu vực. Droukdel muốn đến Mali cũng vì mục tiêu này bởi AQIM dường như đã hoàn toàn mất chỗ đứng ở Algeria và khu vực Sahel.

Là một thủ lĩnh tự xưng của Al-Qaeda tại khu vực Bắc Phi kể từ tháng 1-2007, Droukdel là một trong những phần tử cuối cùng của chủ nghĩa thánh chiến ở Algeria trong thập niên 1990. Việc y bị tiêu diệt báo hiệu sự kết thúc của một đường dây các thủ lĩnh khủng bố đã cầm vũ khí ở nước này vào đầu những năm 1990. Theo các nguồn tin quân sự của Pháp, cái chết của Droukdel có thể sẽ khiến AQIM rơi vào tình trạng hỗn loạn.                                

AN BÌNH